Działalność w małżeństwie - mikroPorady.pl - Biznesowe wsparcie z najlepszej strony

Pytanie: Czy jeżeli oboje małżonkowie posiadają jednoosobowe działalności gospodarcze, to mąż może finansować żonie zakup np. towarów lub opłacać wynajem lokali z pieniędzy, które otrzymuje z obrotu swojej firmy?

W pierwszej kolejności wskazać należy, że każdy z małżonków ma prawo do prowadzenia indywidualnej działalności gospodarczej, jako odrębne podmioty gospodarcze. Nieistotny jest przy tym fakt istnienia pomiędzy małżonkami wspólności majątkowej czy też fakt istnienia rozdzielności majątkowej.

Zgodnie z przepisami ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (ustawa PIT), każdy z małżonków jest odrębnym podatnikiem. Przepisy umożliwiają również wspólne rozliczenia małżonków, jednakże jest to tylko możliwość, a nie nakaz. Dlatego też każdy z małżonków może rozliczać się samodzielnie w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej.

Warto również wskazać, że wspólność majątkowa to zgodnie z art. 31 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (k.r.o.) gdy powstaje między małżonkami z chwilą zawarcia małżeństwa z mocy ustawy (wspólność ustawowa) obejmując przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.

Zgodnie natomiast z § 2 art. 31 k.r.o. do majątku wspólnego należą w szczególności:

pobrane wynagrodzenie za pracę i dochody z innej działalności zarobkowej każdego z małżonków;
dochody z majątku wspólnego, jak również z majątku osobistego każdego z małżonków;
środki zgromadzone na rachunku otwartego lub pracowniczego funduszu emerytalnego każdego z małżonków;
kwoty składek zewidencjonowanych na subkoncie, o którym mowa w art. 40a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 2016 r. poz. 963, z późn. zm.).

Co do zasady nie ma formalnych przeszkód, aby małżonkowie mogli dokonywać transakcji między sobą w ramach prowadzonych przez nich działalności. Pamiętać jednak należy, że rozliczenie takich transakcji powinno nastąpić na zasadach ogólnych. Firma jednego z małżonków po zakończeniu świadczenia powinna wystawić fakturę VAT i opodatkować świadczenie, natomiast drugi z małżonków powinien opłacić transakcję i ma prawo opisać wydatek w kosztach prowadzonego przedsiębiorstwa. Podobnie rzecz się będzie miała z zakupem np. towarów przez firmę jednego małżonka dla firmy drugiego małżonka.

Ma to jednak zastosowanie przede wszystkim w sytuacji rozdzielności majątkowej, gdy oba przedsiębiorstwa należą do majątków odrębnych.

Koniecznym warunkiem rozliczenia ww. przykładów jest dokonanie zakupu faktycznie w „celach firmowych”. Należy, zatem wykazać związek z prowadzoną działalnością gospodarczą. Każdy wydatek musi, bowiem zostać prawidłowo udokumentowany przez przedsiębiorcę. Ponadto musi posiadać związek z przychodem lub zachowaniem/zabezpieczeniem źródła przychodu, nie może być dodatkowo wymieniony w art. 23 ust.1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, który wskazuje katalog wydatków nieuznawanych za koszty uzyskania przychodu. Zgodnie z tezą wyrażoną przez Naczelny Sąd Administracyjny:

kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23 ww. ustawy. Z przepisu tego wynika m.in. konieczność wykazania związku przyczynowego pomiędzy wydatkiem a uzyskanym przychodem. W tym celu niezbędne jest należyte udokumentowanie poniesienia tego wydatku. Nie wystarcza jednak sama formalna poprawność dowodów księgowych, ale konieczne jest by te były zgodne ze stanem rzeczywistym (rzetelne), a zatem odzwierciedlały faktyczne zdarzenia gospodarcze (Wyrok NSA z dnia 6 kwietnia 2018 r. II FSK 911/16).

Tym samym zakup towarów dla firmy małżonki nie będzie stanowił kosztów uzyskania przychodów tego z małżonków, który dokonał zakupu. Jeżeli małżonkowie prowadzą odrębnie działalności gospodarcze, to usługi, jakie świadczą pomiędzy sobą, to są to usługi świadczone przez odrębne podmioty gospodarcze tj. odrębnych przedsiębiorców. Zgodnie, bowiem z art. 22 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów.

Z powyższego przepisu wynika, że:

podatnik powinien wykazać nie tylko, że koszt został poniesiony, ale również, że został poniesiony w celu uzyskania przychodów. Podkreślenia wymaga, że ciężar dowodu spoczywa na podatniku. Jeżeli podatnik prowadzący działalność gospodarczą dokonuje określonych płatności, to powinny być one ekwiwalentem za dostarczone mu towary lub usługi od konkretnego dostawcy, te, bowiem bezpośrednio odsprzedane lub wykorzystane do wytworzenia innych towarów lub usług przynoszą mu następnie przychód. Tylko w takim ujęciu można rozważać istnienie związku pomiędzy kosztem a przychodem, czyli poniesieniem kosztów w celu uzyskania przychodów

(Wyrok WSA we Wrocławiu z dnia 25 kwietnia 2018 r. I SA/Wr 108/18).

Czym innym jest jednak zakup ze „swoich” wolnych środków finansowych (pieniędzy), ale na imię i rachunek np. małżonki gdyż faktura VAT będzie na przedsiębiorstwo małżonki i będzie mogła być zaliczana do kosztów uzyskania przychodów. Ta wewnętrzna „pożyczka” środków pieniężnych w przepływie pomocy małżonkowi jest elementem zaliczeń z dochodów majątku wspólnego i pieniędzy majątków wspólnych, a majątkami odrębnymi.

Stan prawny na 13.09.2018 r.

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz.U. z 2017 r. poz. 682);
Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2018 r. poz. 200);
Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 6 kwietnia 2018 r. II FSK 911/16, Legalis;
Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z dnia 25 kwietnia 2018 r. I SA/Wr 108/18, Legalis;

Podatek od spadków i darowizn

Wielokrotnie podatnicy otrzymujący spadek / darowiznę zastanawiają się jak rozliczyć się z tego majątku z urzędem skarbowym.

Zgodnie z aktualnymi przepisami ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (dalej: „Ustawa”) wykonanie przysporzenia z majątku darczyńcy na majątek obdarowanego (darowizny) wynikające ze spadku skutkują powstaniem tzw. obowiązku podatkowego.

Wysokość podatku zależy od grupy podatkowej do której należy spadkodawca i spadkobierca bądź darczyńca i obdarowany oraz od wysokości majątku stanowiącego spadek / darowiznę zgodnie z nadwyżką podstawy opodatkowania ponad kwotę wolną od podatku.

Grupy podatkowe kształtowane są zgodnie z bliskością pokrewieństwa / powinowactwa stron.

Pobierz poradnik