Darowizna pojazdu firmowego

Darowizna samochodu firmowego w rodzinie

Użytkownik serwisu zwrócił się do nas z prośbą o udzielenie porady prawnej w następującym stanie faktycznym:

„W kwietniu 2022 r. wykupiłem auto z leasingu i wprowadziłem do firmy (JDG). W związku z tym, że wykup był na kwotę 800 zł pojazd został zamortyzowany. Teraz chciałbym przekazać go w formie darowizny żonie. Czy w związku z polskim ładem są jakieś przeciwwskazania?”

Zgodnie z art. 14 ust. 2 pkt. 1 Ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej: ustawa o PIT), przychodem z działalności gospodarczej, są również przychody z odpłatnego zbycia składników majątku wykorzystywanych w działalności gospodarczej.

Jeżeli odpłatne zbycie wycofanego z działalności samochodu osobowego nastąpi przed upływem 6 lat, wówczas taka sprzedaż powinna być rozliczona jako przychód z działalności gospodarczej ze wszystkimi tego konsekwencjami, do których zalicza się:

• obowiązek zaewidencjonowania takiej sprzedaży w KPiR/ewidencji przychodów (w przypadku przedsiębiorcy, który rozlicza się na zasadach ogólnych, do kosztów uzyskania przychodu zaliczyć można wartość niezamortyzowaną),
• obowiązek odprowadzenia zaliczki na podatek dochodowy (o ile wystąpi),
• obowiązek wykazania odpłatnego zbycia w zeznaniu rocznym jako przychód z działalności gospodarczej (PIT-28, PIT-36, PIT-36L). Obowiązek ten dotyczy również podatników, którzy zlikwidowali działalność gospodarczą. Warto przypomnieć, iż podatnicy mają prawo odliczyć straty z lat ubiegłych. Taki zabieg w postaci rozliczenia straty, umożliwi całkowite lub częściowe zniwelowanie zobowiązania podatkowego.

Powyższe obowiązki na gruncie podatku dochodowego od osób fizycznych występują wyłącznie w przypadku odpłatnego zbycia składnika majątku przed upływem 6 lat. Jeżeli przedsiębiorca dokona zbycia pojazdu nieodpłatnie (nawet przed upływem owych 6 lat), wówczas uniknie opisanych powyżej konsekwencji na gruncie PIT. Najpopularniejszym przykładem nieodpłatnego zbycia jest darowizna.

Warto również pamiętać, że odpłatne zbywanie firmowych składników majątku nie jest także obojętne na gruncie składki zdrowotnej wyliczanej od dochodu (regulacje obowiązujące od 1 stycznia 2022 r. wprowadzone przez Polski Ład). Przekazanie samochodu na cele prywatne lub w formie darowizny pozwoli na zoptymalizowanie zobowiązań publiczno-prawnych także na tym gruncie.

Natomiast darowizna lub przekazanie samochodu osobowego na gruncie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług wywoła skutki wyłącznie w przypadku, gdy podatnikowi przysługiwało w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia pojazdu lub jego części składowych (art. 7 ust. 2 ustawy o VAT). Jeżeli więc przedsiębiorca:

• zakupi pojazd na fakturę z 23% VAT, wprowadzi ten pojazd na stan firmowych składników majątku i ma prawo w całości lub w części do odliczenia VAT od jego zakupu, wówczas darowizna lub przekazanie auta na cele osobiste wywoła identyczne skutki na gruncie ustawy o VAT jak zwykła sprzedaż. Przedsiębiorca zobligowany będzie do zapłaty podatku VAT od wartości rynkowej samochodu,
• zakupi pojazd na zwykłą umowę sprzedaży, fakturę VAT-marża, czy fakturę wystawioną przez podatnika zwolnionego z VAT, wówczas darowizna lub przekazanie auta na cele osobiste będzie obojętne na gruncie przepisów ustawy o VAT.

Darowizna samochodu wykupionego z leasingu: przepisy

Warto w tym miejscu podkreślić, że wykup samochodu z leasingu, wprowadzenie go na stan firmowych składników majątku i odliczenie VAT (nawet w niewielkiej kwocie – np. wykup 1%), wiąże się z obowiązkiem jego zapłaty przy sprzedaży, darowiźnie czy przekazaniu na cele osobiste. Danina winna być liczona od wartości rynkowej pojazdu. Potwierdził to m.in. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z dnia 1 lutego 2022r. sygn. 0112-KDIL1-1.4012.788.2021.2.MB, konkludując niniejsze zagadnienie w następujący sposób 

Podsumowując, przekazanie w formie darowizny samochodu osobowego na rzecz ojca jest czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 w powiązaniu z art. 7 ust. 2 ustawy. Czynność ta nie korzysta ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy. W konsekwencji jest Pan zobowiązany uiścić podatek od towarów i usług od przekazania w formie darowizny samochodu osobowego na rzecz ojca.

Inaczej wygląda kwestia wykupu auta z leasingu i bezpośrednie przekazanie go na cele osobiste z całkowitym pominięciem działalności gospodarczej. Przykładowo w interpretacji indywidualnej z dnia 31 maja 2021r., sygn. 0113-KDIPT1-3.4012.262.1.MJ, Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej zgodził się na brak obowiązku zapłaty VAT od sprzedaży wykupionego z leasingu samochodu, który został przekazany bezpośrednio na cele prywatne.

 

Darowizna samochodu firmowego: podsumowanie

Przepisy podatkowe wyraźnie stanowią, że aby doszło do powstania przychodu z działalności gospodarczej musi nastąpić odpłatne zbycie środka trwałego. W sytuacji gdy samochód zostaje przekazany osobie bliskiej w formie darowizny, nie powstaje obowiązek podatkowy. Darowizna jest umową, przez którą darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swojego majątku. Zgodnie z treścią art. 4a ust. 1 pkt. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, zwalnia się od podatku od spadków i darowizn nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez m.in. zstępnych (w tym przypadku męża), jeżeli zgłosi nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego. Jeżeli wartość darowizny nie przekracza kwoty 9637 zł nie ma obowiązku jej zgłaszania. Warto dodać, że jeżeli umowa darowizny zostanie zawarta w formie aktu notarialnego, obowiązek zgłoszenia do urzędu skarbowego przechodzi na notariusza. Wówczas notariusz zobowiązany jest do przekazania informacji właściwemu urzędowi skarbowemu. Oznacza to, że z chwilą sporządzenia aktu notarialnego notariusz ma obowiązek pobrać należny podatek, a następnie w określonym terminie wpłacić go na rachunek urzędu skarbowego. Ponadto, jeśli obdarowany przyjmie przedmiot darowizny to na podstawie wyłączenia z art. 2 ust. 1 pkt. 3 ustawy o PIT, nie powstanie u niego obowiązek w podatku dochodowym od osób fizycznych.

Odpowiadając zatem na pytanie Użytkownika wskazujemy, że Polski Ład wprowadził wiele modyfikacji przepisów podatkowych, które uszczuplają możliwości przeprowadzenia niektórych transakcji z korzystnym opodatkowaniem albo w ogóle bez obowiązku regulowania podatku. Jednym z takich przykładów jest opodatkowanie odpłatnego zbycia składnika majątku, a dokładnie samochodu osobowego wycofanego uprzednio z działalności gospodarczej w okresie 6 lat od wycofania jako przychód z działalności gospodarczej. Jednakże alternatywą dla powyższego jest nieodpłatne przekazanie owego składnika majątku w formie darowizny, co ma miejsce w stanie faktycznym przedstawionym przez Użytkownika. 

Pamiętaj!

Wpisz nasz KRS 0000318482 w Deklaracji Podatkowej PIT.

Wyszukaj:

Akademia Liderów Innowacji i Przedsiębiorczości Fundacja dr Bogusława Federa
w  https://www.podatki.gov.pl/pit/twoj-e-pit/

Dziękujemy :)

Stan prawny na dzień: 27 lutego 2023 r.

Podstawa prawna:

1. Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 2647 z późn. zm.).