Brak rejestracji do VAT jako powód odstąpienia od umowy sprzedaży

Użytkownik zwrócił się do nas z prośbą o udzielenie odpowiedzi na poniższe pytania:

Czy okoliczność, że sprzedający wystawił fakturę z VAT 23% mimo iż na dzień wystawienia faktury nie był wpisany do Białej Listy płatników VAT może być powodem odstąpienia od umowy i zwrotu zakupionego pojazdu?
W jaki sposób można odstąpić od umowy i zwrócić pojazd?
Co w przypadku, jeżeli sprzedający nie zgadza się na odstąpienie od umowy i nie będzie chciał przyjąć auta?

Zdarzają się sytuacje, w których pomimo takiej konieczności, przedsiębiorca z różnych przyczyn nie dokona rejestracji jako czynny płatnik podatku VAT i wystawia faktury z naliczonym VAT. Zgodnie z art. 108 ust.1. ustawy o VAT:

w przypadku, gdy osoba prawna, jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej lub osoba fizyczna wystawi fakturę, w której wykaże kwotę podatku, jest obowiązana do jego zapłaty.

W związku z powyższym, pomimo braku rejestracji do VAT, podatnik zobowiązany jest do wykazania podatku należnego z tytułu dokonanej sprzedaż

Jak stanowi art. 86 ust. 1 ustawy o VAT:

W zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Oznacza to, że prawo do odliczenia podatku naliczonego jest podstawowym prawem podatnika, które wynika z samej konstrukcji podatku VAT.

Powstaje pytanie, czy zasada ta ma również zastosowanie w sytuacji, gdy podatnik nie dokonał rejestracji do VAT, a zachowywał się jak vatowiec, tzn. wystawiał faktury z VAT i odliczał VAT od wydatków. Zgodnie ze stanowiskiem organów podatkowych, sam fakt niezarejestrowania się wystawcy faktury nie jest wystarczający do pozbawienia podatnika prawa do odliczenia podatku naliczonego. Stanowisko to potwierdził WSA w Gdańsku w wyroku z 8 listopada 2011 r., w którym wskazano, że

Sam fakt niezarejestrowania się wystawcy (...) faktur nie jest wystarczający do pozbawienia podatnika prawa do odliczenia podatku naliczonego. Prawo do odliczenia zależy jedynie od stwierdzenia przez organy podatkowe, czy usługodawca był podatnikiem w rozumieniu art. 15 u.p.t.u., faktycznie wykonał czynności podlegające opodatkowaniu, czy dane zawarte w fakturze VAT pozwalają ustalić tożsamość wystawcy faktury i z tytułu zrealizowanych transakcji był on zobowiązany do zapłaty podatku VAT.

Podobne stanowisko wyraził również WSA w Gliwicach w wyroku z 28 marca 2014 r., sygn. akt III SA/Gl 1599/13, zgodnie z którym:

Fakt braku rejestracji do podatku od towarów i usług stanowić może co najwyżej sygnał, że mamy do czynienia z podmiotem nieistniejącym, jednak nie może przesądzać o takiej kwalifikacji.

Jak wynika z powyższego, w sytuacji, gdy sprzedawca zachowuje się jak podatnik VAT czynny (wystawia faktury z VAT), nabywca nie powinien utracić prawa do odliczenia podatku VAT z faktur zakupu.

Zgodnie z przedstawionym powyżej stanowiskiem należy stwierdzić, że brak rejestracji do VAT nie jest wystarczający, aby uzasadniał prawo odstąpienia od umowy z tytułyu rękojmi. Okoliczność ta nie stanowi bowiem wady fizycznej ani prawnej rzeczy sprzedanej.

Odnosząc się do kolejnego pytania należy wskazać, że prawo odstąpienia od umowy z tytułu rękojmi zostało uregulowane w art. 560 k.c. Zgodnie z tym przepisem,

jeżeli rzecz sprzedana ma wadę, kupujący może złożyć oświadczenie o obniżeniu ceny albo odstąpieniu od umowy, chyba że sprzedawca niezwłocznie i bez nadmiernych niedogodności dla kupującego wymieni rzecz wadliwą na wolną od wad albo wadę usunie. Ograniczenie to nie ma zastosowania, jeżeli rzecz była już wymieniona lub naprawiana przez sprzedawcę albo sprzedawca nie uczynił zadość obowiązkowi wymiany rzeczy na wolną od wad lub usunięcia wady.

Ustawodawca nie przewidział szczególnej formy odstąpienia od umowy, jednakże dla celów dowodowych rekomendujemy wysłanie pisemnego oświadczenia o odstąpieniu od umowy przesyłką poleconą na adres sprzedającego. W oświadczeniu warto również wezwać sprzedającego do odbioru zakupionego pojazdu pod określonym adresem. Kupujący nie ma obowiązku dostarczania wadliwego pojazdu

Zarówno w doktrynie jak i orzecznictwie przyjęto pogląd, iż

uprawnienie do odstąpienia od umowy ma charakter prawokształtujący, powoduje ono konieczność zwrotu przez strony uzyskanych (w ramach przedmiotowej umowy) świadczeń. Strony powinny wówczas zwrócić sobie nawzajem otrzymane świadczenia według przepisów o odstąpieniu od umowy wzajemnej

Powyższe należy więc interpretować w ten sposób, że Użytkownik ma obowiązek zwrotu towaru, a na Sprzedawcy pozostaje obowiązek zwrotu zapłaconej ceny.

W sytuacji, gdy pomimo odstąpienia od umowy sprzedający nie zgodzi się na zwrot pieniędzy i pomimo wezwania nie odbierze pojazdu, pozostaje wystąpienie na drogę sądową.

Wpisz nasz KRS 0000318482 w deklaracji podatkowej PIT.

Stan prawny na dzień: 12 lipca 2022 r.

Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1360 z późn. zm.).
Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1360 z późn. zm.).

Zaliczka a zadatek

Pewnie niejednokrotnie zdarzyło Ci się słyszeć określenie takie jak zaliczka bądź zadatek.

Czy wiesz co one oznaczają? Czy potrafisz opisać czego dotyczą te umowy oraz wskazać różnice pomiędzy nimi? Poniżej pokrótce wyjaśniamy, czym są zaliczka oraz zadatek.

Zadatek został wskazany przez ustawodawcę w ustawie z dnia z dnia 23 kwietnia 1964 roku kodeks cywilny (dalej też jako „k.c.”). Zgodnie z brzmieniem tej ustawy zadatek to świadczenie w postaci pieniężnej lub rzeczowej, wręczane drugiej stronie przy zawieraniu umowy – najczęściej przedwstępnej. Świadczenie wpłacane jest na poczet ceny / wynagrodzenia.

Natomiast zaliczka nie została zdefiniowana w przepisach prawa ale jest powszechnie stosowanym zabezpieczeniem umownym, którego stosowanie przez strony wywodzi się ze zwyczaju.

Jeżeli strony w umowie ustalą wpłatę zadatku bądź zaliczki a umowa zostanie wykonana w terminie oraz zgodnie z ustaleniami stron - nie istnieją większe różnice pomiędzy zaliczką a zadatkiem. Zapłacona pierwotnie kwota pomniejsza cenę końcową. Sytuacja zaczyna się komplikować w przypadku, gdy wystąpią nieścisłości lub braki dotyczące wykonania umowy, terminowego wykonania umowy bądź wykonania jej w sposób niezgodny z brzmieniem umowy.

Pobierz poradnik