Zakres prawa do odliczenia podatku VAT zawartego w cenie aut i paliwa do nich, w razie wynajęcia samochodów firmowych podwładnym

Zgodnie z art. 8 ust. 2 pkt 1 ustawy VAT nie jest działalnością gospodarczą podatnika przekazanie samochodów przedsiębiorstwa do osobistego użytku jego pracowników. Takie udostępnienie ich - w tym także odpłatne - wyklucza zastosowanie art. 86a ust. 3 pkt 1 lit. a ustawy VAT wymagającego, aby pojazd samochodowy był wykorzystywany wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika, a także przekazanie pracownikom do osobistego użytku taką działalnością nie jest.

 

Stan faktyczny :

X sp. z o.o. złożyła wniosek o wydanie interpretacji podatkowej. Działalność gospodarcza Spółki polegała na sprzedaży wyrobów tytoniowych, do czego wykorzystywała leasingowe samochody osobowe. Spółka chciała udostępniać te samochody do wykorzystania odpłatnie swoim pracownikom do ich celów prywatnych, co miało nastąpić na podstawie umów określających warunki, zasady i odpłatność usługi. Miesięczna opłata miała być obliczona, zgodnie z przyjętymi przez Spółkę X zasadami i miała stanowić podstawę opodatkowania podatkiem od towarów i usług. Spółka X skierowała do Dyrektora Izby Skarbowej w Y. następujące pytanie: czy w przypadku samochodów osobowych wykorzystywanych przez Spółkę do działalności gospodarczej, które będą również odpłatnie udostępniane pracownikom należy przyjąć, że będą one wykorzystywane wyłącznie do działalności gospodarczej, jak stanowi o tym art. 86a ust. 3 pkt 1 lit. a ustawy VAT? W opinii Spółki X – tak, ponieważ odpłatne udostępnianie samochodów pracownikom na ich cele prywatne będzie odpłatnym świadczeniem usług przez Spółkę w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy VAT, a więc czynnością podlegającą opodatkowaniu. Dyrektor Izby Skarbowej w swojej interpretacji podatkowej stwierdził, że odpłatny wynajem samochodów pracownikom będzie wykonywany w ramach działalności gospodarczej Spółki X, o jakiej mowa w art. 15 ust. 2 ustawy VAT, ale to nie oznacza, że samochody te będą wykorzystywane wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika, tak jak mówi o tym art. 86a ust. 3 pkt 1 lit. a ustawy VAT. Zdaniem Dyrektora Izby Skarbowej konieczne jest, spełnienie warunku z art. 86a ust. 4 ustawy VAT zgodnie, z którym sposób wykorzystywania pojazdów przez podatnika, zwłaszcza określony w ustalonych przez niego zasadach ich używania, dodatkowo potwierdzony prowadzoną przez podatnika dla tych pojazdów ewidencją przebiegu pojazdów wyklucza ich użycie dla celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą. Spółka X złożyła skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Z.

Sąd nie zgodził się z przyjętym przez organ założeniem, że w stanie przedstawionym we wniosku nie będzie spełniony warunek z art. 86a ust. 4 ustawy VAT, to znaczy nie zostanie wykluczone użycie samochodów oddanych pracownikom w odpłatne użytkowanie do celów niezwiązanych z działalnością. Sąd podkreślił, że z wniosku wynika, że samochody osobowe będą używane przez pracowników albo do celów służbowych, czyli do wykonywania zadań związanych z działalnością gospodarczą Spółki, albo będą oddawane pracownikom do odpłatnego używania, co również będzie rodzajem działalności gospodarczej Spółki, o jakiej mowa w art. 15 ust. 2 ustawy o VAT (wszelka działalność handlowa, usługowa w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody) z czym organ się zgodził. Tak więc przez cały czas będą używane wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika. Minister Finansów w imieniu Dyrektora Izby Skarbowej złożył skargę kasacyjną do Naczelnego Sądu Administracyjnego. Spółka X w odpowiedzi na skargę kasacyjną, wniosła o jej oddalenie.

 

Rozstrzygnięcie Naczelnego Sądu Administracyjnego:

Zdaniem Sądu skarga kasacyjna złożona przez Ministra Finansów w imieniu Dyrektora Izby Skarbowej jest uzasadniona. Naczelny Sąd Administracyjny podkreślił, iż z uwagi na to, że Spółka X deklarując prowadzenie działalności gospodarczej polegającej na wynajmie samochodów ograniczyła ją wyłącznie do swoich pracowników, nie stanowiło to otwarcia przez tę Spółkę nowego rodzaju działalności gospodarczej, podejmowanej w celu osiągnięcia zysku i skierowanej do każdego potencjalnego klienta. W opinii Sądu stanowiło to jedynie próbę uzyskania korzyści podatkowych – prawa do pełnego odliczenia podatku naliczonego.

Takie działania są sprzeczne z regulacją zawartą w art.86a ust. 3 pkt 1 lit. a ustawy VAT.

 

Stan prawny:

Z art. 86a ust. 4 pkt 1 ustawy VAT wynika, że pojazdy samochodowe są uznawane za wykorzystywane wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika, jeżeli:

• sposób wykorzystywania tych pojazdów przez podatnika, zwłaszcza określony w ustalonych przez niego zasadach ich używania, dodatkowo potwierdzony prowadzoną przez podatnika dla tych pojazdów ewidencją przebiegu pojazdu, wyklucza ich użycie do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą,
• konstrukcja tych pojazdów wyklucza ich użycie do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą lub powoduje, że ich użycie do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą jest nieistotne.

Wówczas istnieje podstawa do zastosowania prawa do odliczenia całości kwoty podatku naliczonego przy zakupie paliwa i innych kosztach eksploatacji zgodnie z art. 86a ust. 3 pkt 1 lit. a ustawy VAT.

Co do zasady, zgodnie z podstawową zasadą podatku od towarów i usług, która wynika z art. 86 ust. 1 ustawy VAT w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do czynności opodatkowanych, podatnikowi o którym mowa w art. 15 ustawy VAT, przysługuje jedynie prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w związku z eksploatacją samochodu w omówionym zakresie. Z mocy art. 86a ust. 1 tej ustawy ograniczenie w przypadku wydatków związanych z pojazdami samochodowymi to prawo do odliczenia 50% kwoty podatku naliczonego. Ograniczenie to nie ma jedynie zastosowania wówczas, gdy wydatki te są związane z pojazdami samochodowymi, które są wykorzystywane wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika, bo tak stanowi właśnie art. 86a ust. 3 pkt 1 lit. a ustawy o VAT w zakresie, którego zapadło orzeczenie NSA.

Ponadto, Naczelny Sąd Administracyjny stwierdził, że: w świetle art. 8 ust. 2 pkt 1 ustawy VAT fakt odpłatnego przekazania samochodów przedsiębiorstwa do osobistego użytku pracowników nie zmienia tego, że są one używane ,,do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika’’.

Podstawa prawna:

• Ustawa z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tj. Dz. U. 2017, poz. 1221), jako: ustawa VAT
• Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 11 kwietnia 2017 r. (I FSK 1721/15)