Brak możliwości blokowania zakupów online klientom z państw UE

1. Zakaz blokowania

Wprowadzenie zakazu blokowania geograficznego ma a celu wyeliminowanie różnicowania przez sklepy internetowe warunków zakupu towaru, cen, usług świadczonych drogą elektroniczną. Zasadą będzie, że każdy klient będący obywatelem UE, bez względu na miejsce pobytu, otrzyma możliwość dokonania zakupu na stronie sklepu internetowego, który działa na terenie UE. Oczywiście warunki dla klientów zagranicznych będą musiały być takie same jak dla klientów danego państwa czy miasta UE.

Wskazane rozporządzenie ma zastosowanie m.in. w przypadku, gdy:

• przedsiębiorca sprzedaje towary lub świadczy usługi w innym państwie niż państwo członkowskie, w którym klient ma miejsce zamieszkania lub siedzibę działalności;
• przedsiębiorca sprzedaje towary lub świadczy usługi w tym samym kraju, co miejsce zamieszkania klienta, lecz klient jest obywatelem innego państwa członkowskiego;
• przedsiębiorca sprzedaje towary lub świadczy usługi w kraju, którym klient przebywa tymczasowo, nie posiadając w nim miejsca zamieszkania ani siedziby działalności.

 

2. Zakaz dyskryminacji

Wskazać należy, że powyższe rozporządzenie, uznaje za niedopuszczalne konkretne mechanizmy, stosowane dotychczas przez przedsiębiorców, które są związane ze sprzedażą towarów lub świadczeniem usług. Sprzecznym z unijnym prawem jest m.in. stosowanie zróżnicowanych warunków płatności np. w sytuacji, gdy płatność następuje w drodze transakcji elektronicznej, polecenia przelewu/zapłaty lub w walucie akceptowanej przez odbiorcę.

Ponadto za niedopuszczalne działanie przedsiębiorcy, będzie stanowiło stosowanie środków technicznych w celu blokowania lub ograniczania dostępu do interfejsu internetowego, z uwagi na przynależność państwową klienta, jego miejsce zamieszkania czy też miejsce prowadzenia działalności. Zabronione jest także automatyczne przekierowanie do innej wersji strony internetowej, niż ta, do której dostęp usiłował uzyskać klient.

Wskazać również należy, że klientem jest zarówno konsument, jako osoba fizyczna jak i przedsiębiorca w przypadku, jeżeli będzie dokonywał zakupu towarów czy usług na własny użytek, a nie na potrzeby działalności gospodarczej. Dlatego też zgodnie z nowymi przepisami sklepy internetowe mogą weryfikować zamówienia składane przez przedsiębiorców np. względem ilości sztuk zamawianego produktu. Ponadto sklepy internetowe mogą udostępniać różne wersje językowe stron internetowych dla poszczególnych krajów czy regionów UE. Jedyny warunek, jaki musi zostać w takiej sytuacji spełniony to taki, że wszyscy klienci UE muszą mieć zapewniony równy dostęp do wszystkich wersji sklepu internetowego.

 

3. Granice rynku właściwego/działania e-sklepu

Istotne jest również to, że przedsiębiorca nie jest zobowiązany do oferowania dostawy do państwa klienta, w przypadku, gdy w ramach standardowej oferty nie zapewnia takiej usługi. Przykładowo, jeżeli angielski sklep internetowy oferuje dostawy wyłącznie na terytorium Anglii i nie musi tworzyć nowych ofert dostaw do innych krajów UE. Jednakże w takim przypadku klient musi mieć zapewnioną możliwość skorzystania ze wszystkich oferowanych form dostawy na terenie danego kraju, do dowolnie wskazanego miejsca odbioru. Jednak oczywiście mogą oferować dostawy na terenie UE różnicując już ceny z uwagi na koszt dostawy.

Podkreślić należy, że jest to, że sklepy internetowe nie mogą odmawiać dokonywania zakupów przez klientów spoza określonego kraju UE z uwagi na wiązce umowy z dostawcami towarów czy usług. Jeżeli zaistnieje sytuacja, że w takiej umowie dostawca zawrze zapis, że przedsiębiorca prowadzący sklep internetowy nie będzie mógł sprzedawać jego produktów klientom spoza określonego obszaru, to taki zapis w umowie może zostać uznany za nieważny z uwagi na ograniczający konkurencję.

 

4. Odszkodowania i roszczenia

Należy zwrócić również uwagę, że w przypadku naruszenia Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 2018/302 z dnia 28 lutego 2018 r. to przedsiębiorca może się narazić na odpowiedzialność odszkodowawczą. W przypadku relacji przedsiębiorca – konsument naruszenie powyższego rozporządzenia może również stanowić naruszenie dyrektywy nakazowej nr 2009/22/WE. Na podstawie przepisów tej dyrektywy państwa UE wyznaczają organy administracyjne lub sądy w sprawie prowadzenia postępowań wszczętych przez podmioty, które wnoszą m.in. o:

• nakaz zaprzestania lub zakazu jakiejkolwiek szkodliwej praktyki w trybie pilnym, w odpowiednich przypadkach w drodze procedury doraźnej;
• w odpowiednich przypadkach, podjęcie takich środków, jak opublikowanie decyzji, w całości lub w części, w takiej formie, jaka okaże się właściwa, lub opublikowanie oświadczenia korygującego w celu wyeliminowania długotrwałych skutków szkodliwej praktyki;
• nakazanie przegrywającemu sprawę pozwanemu uiszczenia na rzecz skarbu państwa lub na rzecz beneficjenta wyznaczonego w ramach ustawodawstwa krajowego, w przypadku niezastosowania się do decyzji w terminie wyznaczonym przez sąd lub organy administracyjne, określonej kwoty ustalonej za każdy dzień opóźnienia lub innej kwoty określonej w ustawodawstwie krajowym w celu zapewnienia przestrzegania decyzji.

Wobec powyższego można wskazać, że rozwiązania przedstawione w rozporządzeniu, spełniają wymogi proporcjonalności. Nie został, bowiem wprowadzony obowiązek zapewnienia ww. standardów dla wszystkich przedsiębiorców, którzy oferują internetowy zakup towarów lub świadczenia usług. Regulacje zawarte w rozporządzaniu dotyczą tylko tych podmiotów, które oferują sprzedaż towarów lub usług w wielu krajach wspólnoty UE. Tak, więc ww. rozporządzenie nie powinno mieć dotkliwych konsekwencji dla tzw. małych przedsiębiorców, oferujących zakup towarów lub usług za pomocą swoich stron internetowych.

Podstawa:

• Europejskie Centrum Konsumenckie https://konsument.gov.pl; 
• Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 2018/302 z dnia 28 lutego 2018 r. w sprawie nieuzasadnionego blokowania geograficznego oraz innych form dyskryminacji klientów ze względu na przynależność państwową, miejsce zamieszkania lub miejsce prowadzenia działalności na rynku wewnętrznym oraz w sprawie zmiany rozporządzeń (WE) nr 2006/2004 oraz (UE) 2017/2394 i dyrektywy 2009/22/WE;