Użyczenie samochodu - mikroPorady.pl - Biznesowe wsparcie z najlepszej strony

Pytanie: Czy w razie sprzedaży samochodu trzeba zaliczyć przychód z tego tytułu do przychodów firmy w przypadku przekazania samochodu w formie darowizny? Czy użyczenie samochodu skutkuje jakimiś ograniczeniami, jeśli chodzi o przyszłą sprzedaż?

W pierwszej kolejności trzeba wskazać, że zgodnie z art. 710 Kodeksu cywilnego (k.c.) przez umowę użyczenia użyczający zobowiązuje się zezwolić biorącemu, przez czas oznaczony lub nieoznaczony, jedynie do bezpłatnego używania oddanej mu w tym celu rzeczy. Tak więc w przypadku użyczenia samochodu mamy do czynienia z zezwoleniem użyczającego na bezpłatne używanie samochodu przez biorącego. Podstawową różnicą pomiędzy umową użyczenia samochodu od umowy najmu czy też dzierżawy jest to, że ma ona charakter nieodpłatny.

Nieodpłatny charakter umowy użyczenia jest dość istotny, szczególnie, jeżeli chodzi o podatek dochodowy. Oznacza on bowiem, że u przedsiębiorcy, który wykorzystuje samochód powstaje w takiej sytuacji przychód. Powyższe wynika art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (ustawa o PIT), zgodnie, z którym za uzyskany przychód uznaje się także wartość świadczeń otrzymanych w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń. Natomiast zgodnie z art. 14 ust. 2 pkt 8 ww. ustawy, jeżeli użyczenie samochodu jest związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, będzie zakwalifikowane, jako przychód z tej działalności.

Wskazać jednak należy, że zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 125 ustawy o PIT wolne od podatku dochodowe są wartości świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń, otrzymanych od osób zaliczonych do I i II grupy podatkowej w rozumieniu przepisów o podatku od spadków i darowizn. Jest to rodzaj odstępstwa od ww. przepisów, dzięki, któremu nie każde użyczenie samochodu będzie generować przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym. Tak więc użyczenie samochodu przez ojca, dziadka, syna czy brata nie podlega opodatkowaniu.

W art. 14 ust. 3 ustawy o podatku od spadków i darowizn wskazane osoby, wymienione w konkretnych grupach podatkowych. Do poszczególnych grup podatkowych zalicza się:
1) do grupy I - małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów;
2) do grupy II - zstępnych rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępnych i małżonków pasierbów, małżonków rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonków rodzeństwa małżonków, małżonków innych zstępnych;
3) do grupy III - innych nabywców.

Ważne:

Jeżeli przychód powstanie przez użyczenie samochodu od osoby z grupy III (pozostali), to nie będzie on już podlegał zwolnieniu z opodatkowania podatkiem dochodowym.

Jeżeli natomiast chodzi o przekazanie samochodu w formie darowizny, to kwestia tego czy otrzymana darowizna będzie przychodem zależeć będzie od tego czy będzie ona faktycznie darowizną czy też otrzymaniem nieodpłatnego świadczenia. Żeby móc uznać przekazanie samochodu za darowiznę powinny zostać spełnione następujące przesłanki:
1) przekazanie składnika majątku nie powinno być związane z inną umową cywilną;
2) darczyńca nie powinien pobierać żadnych korzyści materialnych z przedmiotu darowizny;
3) oświadczenie darczyńcy powinno zostać sporządzone w formie aktu notarialnego;
4) osoba, dla, której przekazana jest darowizna powinna ją przyjąć – najlepiej takie potwierdzanie sporządzić w formie pisemnej.

Jeżeli przedsiębiorca otrzymał rzecz w ramach darowizny, a więc nieodpłatnego świadczenia, to może mieć obowiązek wykazania z tego tytułu przychodu. Zgodnie, bowiem z przepisami ustawy o PIT przychodem z działalności jest m.in. wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 125 ustawy o PIT, który wyraźnie wskazuje, że wolne od podatku dochodowego są wartości świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń, otrzymanych od osób zaliczonych do I i II grupy podatkowej w rozumieniu przepisów o podatku od spadków i darowizn. Powyższe oznacza to, że darowizna otrzymana od członka rodziny nie będzie przychodem firmy.

Ponadto zwrócić uwagę również należy, że zgodnie przepisami ustawy o rachunkowości (art. 3 ust. 1 pkt 2 lit. h) otrzymane w drodze darowizny środki trwałe (a takim jest samochód), środki trwałe w budowie oraz wartości niematerialne i prawne ujmuje się w księgach rachunkowych, jako rozliczenia międzyokresowe przychodów. Jednocześnie obciąża się odpowiednie konta aktywów według wartości rynkowej otrzymanych środków trwałych, chyba, że umowa darowizny określa wartość przekazanego środka inaczej.

Warto również wskazać, że umowa użyczenia może być zawarta na czas oznaczony lub nieoznaczony. Jeżeli czas trwania umowy został przez strony oznaczony to użyczenie kończy się z upływem tego czasu. Jednakże niezależnie od tego, czy umowa była zawarta na czas oznaczony czy nieoznaczony, to użyczający może w każdym czasie żądać zwrotu rzeczy w przypadku wystąpienia takich okoliczności, które wskazują, że użyczona rzecz będzie mu potrzebna z powodów nieprzewidzianych w chwili zawarcia umowy. Dlatego też umowa użyczenia nie będzie stanowiła przeszkody przy chęci ewentualnej sprzedaży samochodu przez właściciela.

Stan prawny na: 23.10.2018 r.

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz.U. z 2018 r. poz. 1025);
Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2018 r. poz. 1509);
Ustawa z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz.U. z 2018 r. poz. 395);

Podatek od spadków i darowizn

Wielokrotnie podatnicy otrzymujący spadek / darowiznę zastanawiają się jak rozliczyć się z tego majątku z urzędem skarbowym.

Zgodnie z aktualnymi przepisami ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (dalej: „Ustawa”) wykonanie przysporzenia z majątku darczyńcy na majątek obdarowanego (darowizny) wynikające ze spadku skutkują powstaniem tzw. obowiązku podatkowego.

Wysokość podatku zależy od grupy podatkowej do której należy spadkodawca i spadkobierca bądź darczyńca i obdarowany oraz od wysokości majątku stanowiącego spadek / darowiznę zgodnie z nadwyżką podstawy opodatkowania ponad kwotę wolną od podatku.

Grupy podatkowe kształtowane są zgodnie z bliskością pokrewieństwa / powinowactwa stron.

Pobierz poradnik