Urlop wychowawczy a podjęcie zatrudnienia u innego pracodawcy

Użytkowniczka serwisu zwróciła się do nas z prośbą o udzielenie odpowiedzi na pytanie, czy będąc na urlopie wychowawczym może podjąć zatrudnienie u innego pracodawcy lub prowadzić własną działalność gospodarczą.

Zgodnie z treścią art. 186² Ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (dalej: „k.p.”):

§ 1. W czasie urlopu wychowawczego pracownik ma prawo podjąć pracę zarobkową u dotychczasowego lub innego pracodawcy albo inną działalność, a także naukę lub szkolenie, jeżeli nie wyłącza to możliwości sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem.

§ 2. W razie ustalenia, że pracownik trwale zaprzestał sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem, pracodawca wzywa pracownika do stawienia się do pracy w terminie przez siebie wskazanym, nie później jednak niż w ciągu 30 dni od dnia powzięcia takiej wiadomości i nie wcześniej niż po upływie 3 dni od dnia wezwania.

Powyższy przepis wskazuje, że podczas trwania urlopu wychowawczego istnieje możliwość podjęcia pracy u innego pracodawcy, natomiast nie może to powodować zaprzestania sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem. Jak stanowi bowiem 2§ cytowanego przepisu, w razie ustalenia, że pracownik trwale zaprzestał sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem, pracodawca wzywa pracownika do stawienia się do pracy w terminie przez siebie wskazanym, nie później jednak niż w ciągu 30 dni od dnia powzięcia takiej wiadomości i nie wcześniej niż po upływie 3 dni od dnia wezwania.

Sprawowanie osobistej opieki nad dzieckiem nie oznacza, że kontakt z dzieckiem musi być ciągły, nieprzerwany, że sprawująca taką opiekę osoba nie może zostać zastąpiona w wykonywaniu czynności opiekuńczych przez domowników czy inne osoby przez krótsze (kilkugodzinne) czy dłuższe (kilku- czy kilkunastodniowe) okresy. Nie można też wykluczyć, że w pewnych okresach ta osobista opieka może być sprawowana bez kontaktu z dzieckiem, na przykład w czasie odosobnienia pracownika z powodu choroby.

Według § 2 przepisu sprawowanie osobistej opieki zostaje zakończone dopiero, gdy czynności składające się na ten proces zostaną przerwane na stałe, czyli bez zamiaru lub możliwości ich dalszego podjęcia – następuje trwałe zaprzestanie sprawowania opieki. Ratio legis regulacji o urlopie wychowawczym za równorzędną z taką sytuacją każe uznać podjęcie jakiejś formy aktywności (zatrudnienia lub innej działalności), która absorbowałaby urlopowanego pracownika w rozmiarze co najmniej pełnoetatowego zatrudnienia – wówczas bowiem udzielenie tego urlopu stałoby się bezprzedmiotowe.

W związku z powyższym należy przyjąć, że podejmowanie przez pracownika w czasie trwania urlopu wychowawczego różnych rodzajów aktywności nie stoi na przeszkodzie sprawowaniu osobistej opieki nad dzieckiem. Ustawodawca, biorąc pod uwagę te okoliczności, dopuszcza zatem, by taki pracownik mógł podjąć pracę zarobkową u dotychczasowego lub innego pracodawcy albo inną działalność, a także naukę lub szkolenie. Jeżeli chodzi o pracę zarobkową lub inną działalność sformułowanie przepisu wskazuje, że w pierwszej kolejności zezwala się na pracę u pracodawcy udzielającego urlopu, a dopiero gdy u niego nie będzie takiej możliwości – na pracę u innego -pracodawcy lub inną działalność. Zarazem jednak należy uznać, że dotychczasowy pracodawca nie może zabronić pracownikowi podjęcia pracy u innego pracodawcy albo innej działalności, jeżeli sam nie może zaoferować mu zatrudnienia. Z drugiej strony, jeżeli pracodawca udzielający urlopu oferuje takie zatrudnienie, pracownik nie może odmówić jego podjęcia, tłumacząc to możliwością uzyskania wyższego wynagrodzenia u innego pracodawcy czy wyższego dochodu z innej działalności. Konieczne jest w tym przypadku porozumienie między stronami.

Z kontekstu omawianej regulacji wynika także, że zatrudnienie podejmowane przez pracownika co do zasady nie powinno mieć charakteru pełnowymiarowego – ma ono bowiem umożliwiać sprawowanie osobistej opieki nad dzieckiem w sposób i w wymiarze bardziej intensywnym, niż to jest możliwe w przypadku pełnoetatowego zatrudnienia.

Odpowiadając zatem na pytanie Użytkowniczki należy wskazać, że nie ma przeszkód, aby w czasie trwania urlopu wychowawczego podjęła pracę u innego pracodawcy lub rozpoczęła prowadzenie własnej działalności gospodarczej. Należy jednak pamiętać, aby dodatkowa aktywność nie powodowała zaprzestania sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem.

Wpisz nasz KRS 0000318482 w deklaracji podatkowej PIT.

Stan prawny na dzień: 22 listopada 2022 r.

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1510 z późn. zm.).

Umowa o dzieło - umowa zlecenie

Wielokrotnie spotykamy się z problematyką, jaką jest wybór właściwego rodzaju umowy. Najczęściej mylonymi i błędnie stosowanymi umowami są umowa o dzieło/umowa zlecenie. Zarówno umowa o dzieło, jak i umowa zlecenie są umowami cywilnoprawnymi, pełnią jednakże zdecydowanie inne funkcje i powodują różne skutki. Istotą zawarcia umowy o dzieło jest zobowiązanie się przyjmującego zamówienie do wykonania określonego, szczegółowo w umowie dzieła, zaś strony zmawiającej do zapłaty wynagrodzenia. Istotą umowy zlecenia jest wykonanie nie przez przyjmującego zlecenie określonej czynności prawnej lub faktycznej.

Pobierz poradnik