Darowizna na rzecz organizacji pozarządowej ze wskazaniem darczyńcy - mikroPorady.pl

Użytkownik zwrócił się do nas z prośbą o udzielenie porady prawnej w następującym stanie faktycznym:

Przedsiębiorca chce zawrzeć ze stowarzyszeniem umowę darowizny z poleceniem (art. 893 kodeksu cywilnego), które polegałoby na zobligowaniu stowarzyszenia do poinformowania o otrzymanej darowiźnie od darczyńcy na stronie internetowej stowarzyszenia oraz na imprezach plenerowych organizowanych przez fundację i na plakatach dotyczących tych imprez. Czy tak przekazane środki należy uznać za darowiznę, czy za umowę o świadczenie usługi reklamowej (sponsoring)?

Zgodnie z art. 893 Ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (dalej: „k.c.”)

„Darczyńca może włożyć na obdarowanego obowiązek oznaczonego działania lub zaniechania, nie czyniąc nikogo wierzycielem (polecenie).

Polecenie jest zawartym w umowie darowizny nakazem darczyńcy adresowanym do obdarowanego, aby ten podjął oznaczone działanie lub zaniechał oznaczonych czynności, przy czym nałożenie tego nakazu nie jest źródłem wierzytelności o jego wykonanie.

Treścią polecenia może być nakaz dowolnego działania lub zaniechania, o ile nie pozostaje ono w sprzeczności z przepisami prawa lub zasadami współżycia społecznego (jeżeli natomiast taka sprzeczność występuje, jest to przypadek nieważności części czynności prawnej, oceniany z punktu widzenia art. 58 § 3 k.c.). Osobą odnoszącą korzyść z polecenia może być zarówno osoba trzecia (beneficjent), jak i darczyńca, a nawet sam obdarowany. Dopuszczalne jest zatem np. polecenie spełnienia oznaczonego świadczenia majątkowego na rzecz darczyńcy lub osoby trzeciej, a także polecenie obejmujące nakaz sprawowania opieki nad daną osobą albo podjęcia nauki lub leczenia przez obdarowanego.

Zgodnie z wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Katowicach z 3 lutego 1995 r., I ACr 656/94, OSA 1997/3, poz. 20)

Nałożenie na obdarowanego obowiązku świadczenia na rzecz osoby trzeciej (polecenie z art. 893) tylko wówczas nie pozbawia umowy cech nieodpłatności, gdy nie przekreśla istoty darowizny wyrażającej się w przysporzeniu majątku obdarowanego kosztem majątku darczyńcy.

Nałożenie na obdarowanego obowiązku wykonania polecenia nie odbiera darowiźnie darmego charakteru. Nie dochodzi bowiem do zmiany causae przysporzenia, lecz jedynie do zmniejszenia korzyści, jaką obdarowany uzyska z tytułu darowizny. Z reguły bowiem obciążenie darowizny poleceniem nie oznacza, aby taki był cel jej dokonania, a wypełnienie polecenia nie jest traktowane jako „odpłata” za świadczenie darczyńcy. W okolicznościach konkretnej sprawy nie jest jednak wykluczone, że zamiar stron był nakierowany na podjęcie dwóch, powiązanych ze sobą, czynności, z których jedna miała charakter darmy, a druga odpłatny. Z poleceniem, a nie odpłatną czynnością prawną, mamy do czynienia także w wypadku, gdy jego przedmiotem jest obowiązek zapłaty sumy pieniężnej na rzecz innej osoby. Jeżeli jednak z zawartego w umowie darowizny zastrzeżenia wynika, że obdarowany ma spełnić świadczenie na rzecz innej osoby, która staje się jego wierzycielem, nie mamy do czynienia z poleceniem, ale świadczeniem na rzecz osoby trzeciej w rozumieniu art. 393 k.c.

Chcesz dowiedzieć się więcej na ten temat?

Pokaż materiały

Osobę, której przekazano określone przysporzenie z zobowiązaniem do wydania go w całości innej osobie, należałoby traktować jako posłańca, a zatem w ogóle nie doszłoby do zawarcia umowy darowizny. Co do zasady jednak polecenie ze swej istoty nie może być traktowane jako forma odpłatności w umowie darowizny, nie stanowi także świadczenia wzajemnego, które miałby spełnić obdarowany w zamian za uzyskane przysporzenie. Podkreśla się również, że nałożenie na obdarowanego obowiązku świadczenia na rzecz osoby trzeciej tylko wówczas nie pozbawia umowy cech nieodpłatności, gdy nie przekreśla istoty darowizny wyrażającej się w przysporzeniu majątku obdarowanego kosztem majątku darczyńcy.

Gdy beneficjariuszem jest sam obdarowany, polecenie nosi nazwę zwykłego (modus simplex), a gdy jest nim darczyńca lub osoba spoza stosunku darowizny – nazywa się je kwalifikowanym (modus qualificatus). Nie jest konieczne, aby w chwili zawarcia umowy darowizny z poleceniem osoba trzecia będąca jego adresatem została wyraźnie wskazana z imienia i nazwiska, w tym czasie może to nawet nie być możliwe (jeśli polecenie polega np. na ufundowaniu nagrody dla zwycięzcy konkursu, który jeszcze się nie odbył). Wystarczające jest, by w poleceniu wskazano kryteria pozwalające na oznaczenie tej osoby w czasie właściwym dla wykonania polecenia. Stosownie do treści polecenia, wskazanie osoby uprawnionej z tytułu polecenia może być także pozostawione samemu darczyńcy, jak i obdarowanemu.

Odpowiadając zatem na pytanie Użytkownika - w naszej ocenie w przedstawionym stanie faktycznym umowa, którą przedsiębiorca planuje zawrzeć ze stowarzyszaniem spełnia przesłanki umowy przewidzianej w z art. 893 k.c. Należy wskazać, że umowa o świadczenie usługi reklamowej jest umową odpłatną, z czym - zgodnie z informacjami udzielonymi przez Użytkownika - nie mamy do czynienia w przedstawionej sytuacji.

Wpisz nasz KRS 0000318482 w deklaracji podatkowej PIT.

Stan prawny na dzień: 7 października 2022 r.

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1360 z późn. zm.).

Obciążenia publiczno-prawne, świadczenia podatku, składki – zestawienie

Przedsiębiorco, prezentujemy zestawienie obciążeń publiczno-prawnych zawierające podstawowe i najważniejsze informacje, dotyczące podatków oraz składek na ubezpieczenie społeczne. Z przedstawionego zestawienia dowiesz się, jakie podatki, czy składki na ubezpieczenie społeczne powinieneś opłacić za siebie lub pracowników, kiedy powstaje obowiązek podatkowy oraz jakie formularze należy wypełnić.

Zestawienie powinno służyć zarówno przedsiębiorcom prowadzącym osobiście działalność gospodarczą, jak i menadżerom spółek kapitałowych, czy też osobowych, a także szefom działów inwestycji lub HR, szefom finansowym do planowania oraz realizacji polityki zatrudnienia i zarządzania „kadrami" w sposób efektywny, tzn. racjonalny finansowo i gospodarczo przy uwzględnieniu interesów pracowników.

Pobierz poradnik

Pamiętaj:
Wpisz nasz KRS 0000318482 w Deklaracji Podatkowej Twój e-PIT
Dziękujemy!

Czy wiesz, że aż 96% mikro firm zapewnia 75% wszystkich wpływów z podatków i wytwarza 51% zysku gospodarki kraju?

A tylko niewielkiej liczbie udaje się utrzymać na rynku dłużej niż rok bez dostatecznej wiedzy i znajomości przepisów.

A czy wiesz, że...

Ty też możesz coś zrobić, abyśmy mogli dalej działać i skutecznie Cię wspierać?

KRS 0000318482

Przejdź do Twój e-PIT