Czy działalność twórcza jest działalnością gospodarczą?

Użytkownik zwrócił się do nas z zapytaniem dotyczącym działalności twórczej. Wskazał, że na gruncie m.in. ustawy o PIT działalność polegająca na tworzeniu ilustracji w ramach umowy o dzieło z przeniesieniem praw autorskich nie jest działalnością gospodarczą. Jednakże z uwagi na fakt, że jest to działalność zarobkowa, zorganizowana i ciągła pojawiają się wątpliwości, czy powinien taką działalność zarejestrować. Zwrócił się o udzielenie odpowiedzi na pytanie, czy działalność twórcza jest działalnością gospodarczą.

W pierwszej kolejności należy wskazać, czym jest działalność twórcza. Zgodnie z ustawą z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych przedmiotem prawa autorskiego jest każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia (utwór). Ochrona przysługuje twórcy niezależnie od spełnienia jakichkolwiek formalności. W rozumieniu powyższej definicji, twórcą będzie osoba wykonująca ilustracje, osoba tworząca biżuterię, czy pisząca teksty reklamowe. W przypadku zawarcia umowy (np. o dzieło) w której regularnie zostają tworzone ilustracje z  odpłatnym przekazaniem praw autorskich do utworu (ilustracji) pojawia się pytanie, czy taką działalnośc należy zakwalifikować jako działalność gospodarczą.

Na gruncie ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców działalnością gospodarczą jest zorganizowana działalność zarobkowa, wykonywana we własnym imieniu i w sposób ciągły. Normatywna definicja działalności gospodarczej jest zbudowana na podstawie czterech następujących przesłanek konstytutywnych: zorganizowanie, zarobkowość, wykonywanie działalności we własnym imieniu oraz ciągłość.

W orzecznictwie, wskazuje się, że zorganizowany charakter działalności gospodarczej oznacza wpisanie obranego rodzaju działalności w formalne ramy organizacyjne, które zasadniczo oznaczają np. ustanowienie określonej formy prawnej, utworzenie siedziby, zorganizowanie biura bądź innych pomieszczeń do prowadzenia działalności, zatrudnianie pracowników i ustanowienie wewnątrzzakładowych uregulowań prawnych (m.in. wyrok SN z 6.04.2017 r., II UK 98/16) . Wobec tego zorganizowanie działalności można niewątpliwie powiązać z jej wstępną fazą, w której podmiot podejmuje szereg czynności związanych z rozpoczęciem działalności gospodarczej, które powinny prowadzić do wystąpienia zauważalnych zmian w jego sytuacji zarówno od strony prawnej, jak też faktycznej. Jeżeli tego typu różnicy nie da się zaobserwować, należy powziąć wątpliwość co do spełnienia omawianej przesłanki, a tym samym co do kwalifikacji aktywności danego podmiotu jako działalności gospodarczej.

Kolejną cechą pozwalającą na odróżnienie działalności gospodarczej od innych aktywności jest jej zarobkowy charakter oraz wykonywanie jej we własnym imieniu. Ciągłość, będąca kolejną przesłanką umożliwiającą zakwalifikowanie działalności jako działalność gospodarczą polega na podejmowaniu czynności powtarzalnych i w taki sposób, że tworzą one pewną całość, nie stanowią zaś oderwanego świadczenia czy świadczeń określonych rzeczy lub usług.

Natomiast w przepisach ustaw podatkowych zawarte są odrębne definicje działalności gospodarczej. Zgodnie z art. 3 pkt 9 Ordynacji podatkowej działalnością gospodarczą jest każda działalność zarobkowa w rozumieniu Prawa przedsiębiorców, w tym wykonywanie wolnego zawodu, a także każda inna działalność zarobkowa wykonywana we własnym imieniu i na własny lub cudzy rachunek, nawet gdy inne ustawy nie zaliczają tej działalności do działalności gospodarczej lub osoby wykonującej taką działalność do przedsiębiorców. Jest to bardzo szeroka definicja, obejmująca swym zakresem zarówno definicję z art. 3 p.p., jak i wszelkie inne przypadki działalności zarobkowej, niezależnie od ich ustawowego przyporządkowania do kategorii działalności gospodarczej. Przyjęcie tak szerokiej definicji wynika zapewne z fiskalnych celów opodatkowania. Takie ujęcie oznacza, iż należy stosować tę definicję w tych obszarach ustaw podatkowych, w których ustawodawca nie wprowadził innej definicji. Przy czym kluczowe znaczenie w definicji zawartej w Ordynacji podatkowej ma zarobkowy charakter danej działalności, który przesądza, czy określony rodzaj aktywności stanowi działalność gospodarczą w rozumieniu Ordynacji podatkowe.

Z kolei art. 5a pkt 6 ustawy o PIT  definiuje działalność gospodarczą jako działalność zarobkową: wytwórczą, budowlaną, handlową, usługową, polegającą na poszukiwaniu, rozpoznawaniu i wydobywaniu kopalin ze złóż, polegającą na wykorzystywaniu rzeczy oraz wartości niematerialnych i prawnych – prowadzoną we własnym imieniu bez względu na jej rezultat, w sposób zorganizowany i ciągły, z której uzyskane przychody nie są zaliczane do innych przychodów ze źródeł wymienionych we wskazanych przepisach. 

Konsekwencją chaosu legislacyjnego, jaki zapanował w materii rozumienia pojęcia działalności gospodarczej, są trudności w dokonywaniu wykładni przepisów tych ustaw i aktów niższych rangą, w których występuje pojęcie działalności gospodarczej. Jeżeli bowiem honoraria z tytułu wykonywanej działalności artystycznej możnaby zakwalifikować do innego rodzaju przychodów niż te, osiągane z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej, na gruncie ustawy o PIT, nie zaistniałby obowiązek założenia działalności gospodarczej.

Działalność twórcza i artystyczna jest dość powszechnie wykonywana w ramach działalności gospodarczej, jednak obowiązujące rozwiązania prawne nie dają jednoznacznej odpowiedzi, czy działalność twórcza spełnia przesłanki obowiązek rejestracji działalności gospodarczej. W przypadku wątpliwości dotyczących kwestii podatkowych, rekomendujemy użytkownikowi wystąpienie z wnioskiem do Dyrektora Krajowej Izby Skarbowej o wydanie indywidualnej interpretacji podatkowej.  Opłata od takiego wniosku wynosi 40 zł. Jest to oficjalna interpretacja organu skarbowego przedstawionego przez wnioskodawcę problemu prawa podatkowego. Przedstawia odpowiedź organu na pytanie dotyczące skutków prawno-podatkowych sytuacji opisanej we wniosku. Podatnik zadaje pytanie oraz przedstawia swoje stanowisko w zakresie rozumienia i stosowania przepisów prawa podatkowego w jego sytuacji, a organ podatkowy w terminie do 3 miesięcy stwierdza, czy stanowisko zaprezentowane we wniosku jest prawidłowe, czy też nie.

Wystąpienie z wnioskiem o wydanie indywidualnej interpretacji i uzyskanie jej w interesującej go sprawie umożliwia wnioskodawcy właściwe zastosowanie przepisów prawa podatkowego, zgodne z interpretacją stosowaną przez organy podatkowe. Dodatkowo najważniejszą cechą interpretacji podatkowych jest ich funkcja gwarancyjna. Wnioskodawca stosujący wydaną dla niego interpretacje, nie jest narażony na odpowiedzialność ciążącą na nim z tytułu stosowania prawa podatkowego, w sposób, który okaże się później niezgodny z orzeczeniem sądu lub późniejszą interpretacją.

Więcej na temat interpretacji podatkowej oraz sposobu jej uzyskania dowiesz się z naszego artykułu – https://mikroporady.pl/porady/interpretacja-podatkowa-jak-ja-uzyskac-i-jak-stosowac.  

Wpisz nasz KRS 0000318482 w deklaracji podatkowej PIT.

Stan prawny na dzień: 25 marca 2022 r.

Podstawa prawna:

1. Ustawa z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 162 z późn. zm.).
2. Ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 1062).
3. Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 1540 z późn. zm.).
4. Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 1128 z późn. zm.).