Kazus ten pokazuje w jakim zakresie, w przypadku przedterminowego zakończenia umowy leasingu, korzyści uzyskane z tytułu zawarcia nowej umowy leasingu wpływają na obowiązek Leasingobiorcy natychmiastowego zapłacenia wszystkich niezapłaconych jeszcze rat. Na podstawie tego kazusu możesz Przedsiębiorco dowiedzieć się na co przede wszystkim trzeba zwracać uwagę przy zawieraniu umowy leasingu, a także jak postępować po jej rozwiązaniu/ wygaśnięciu.
Stan faktyczny:
Firma „Panis- zakłady piekarnicze” Spółka z o. o. – Powód, Leasingobiorca (Korzystający)
Firma „ Negotiator” Spółka z o.o.”- Pozwany, Leasingodawca (Finansujący)
Firma „Crestum” Spółka z o.o. - kolejny Leasingobiorca (Korzystający)
Firma „Panis- zakłady piekarnicze” Spółka z o. o. (Leasingobiorca) oraz Firma „ Negotiator” Spółka z o. o. (Leasingodawca) w dniu 12 czerwca 2006 r. zawarły na okres 60 miesięcy umowę leasingu linii do chleba oraz pieca piekarniczego. Łączna wartość rat leasingowych, do których uiszczenia zobowiązała się Spółka Panis wynosiła 1.010.00,00 zł netto. W umowie Strony ustaliły, iż podatek VAT płatny będzie jednorazowo za Fakturą wydaną w dniu wydania Przedmiotu leasingu (linii do chleba oraz pieca piekarniczego). Zgodnie z tym zapisem Panis Spółka z o. o. dokonała jednorazowo zapłaty podatku VAT. Po kilku miesiącach trwania umowy nastąpiły trudności ze spłatą rat leasingowych. Po roku trwania umowy Negotiator Spółka z o. o. ze względu na zaległości w płatności rat leasingowych wypowiedziała umowę leasingu ze skutkiem natychmiastowym i wezwała Spółkę Panis do zwrotu Przedmiotu leasingu oraz zapłaty odszkodowania w wysokości niezapłaconych rat leasingowych. W związku z tym w dniu 26 czerwca 2007 r. Panis Spółka z o. o. zwróciła Przedmiot leasingu. Niespełna miesiąc potem, Negotiator Spółka z o. o. zawarła umowę leasingu zwróconego pieca piekarniczego z Crustum Spółką z o. o. Umowa została zawarta na okres 48 miesięcy, a suma rat należnych od nowego leasingobiorcy wynosiła 1.080.000,00 zł bez należnego podatku VAT.
Spółka Panis zażądała zwrotu nadpłaconego podatku VAT należnego od rat przypadających po rozwiązaniu umowy leasingu w wysokości ponad 200.000,- zł (podatek VAT został zapłacony jednorazowo), gdyż jak twierdziła, korzyści z tytułu nowego leasingu wyniosą więcej niż odszkodowanie stanowiące sumę rat niezapłaconych Spółce Negotiator. Wobec odmowy Spółki Negotiator zwrócenia kwoty nadpłaconego podatku i podtrzymywania żądania zapłaty odszkodowania w wysokości niezapłaconych rat, Spółka Panis wystąpiła do Sądu z powództwem o zapłatę nadpłaconego podatku VAT. Spółka Negotiator podniosła, iż korzyść z tytułu zawarcia nowej umowy leasingu stanowi przyszły efekt finansowy i jako taki nie może pomniejszać sumy niezapłaconych do końca trwania umowy leasingu rat.
Żądanie której ze Stron jest zasadne? Czy Spółce Negotiator przysługuje odszkodowanie?
Artykuł 709 15 k.c. stanowi, że w razie wypowiedzenia przez finansującego umowy leasingu na skutek okoliczności, za które korzystający ponosi odpowiedzialność, finansujący może żądać od korzystającego natychmiastowego zapłacenia wszystkich przewidzianych w umowie niezapłaconych rat, pomniejszonych o korzyści, jakie uzyskał wskutek ich zapłaty przed umówionym terminem i rozwiązania umowy leasingu.
W naszym przykładzie bez wątpienia doszło do wypowiedzenia umowy leasingu na skutek okoliczności, za które Korzystający (Leasingobiorca) ponosi odpowiedzialność, gdyż Spółka Panis (Powódka), zalegała z płatnością rat leasingowych. Leasingodawca miał więc prawo wypowiedzieć umowę i żądać natychmiastowego uiszczenia wszystkich niezapłaconych rat leasingowych, ale po odjęciu korzyści uzyskanych dzięki temu, iż umowa zakończyła się wcześniej. Istotne więc jest odpowiedzenie czym są owe korzyści? W naszym przykładzie Spółka Negotiator kwestionuje, iż wartość rat z tytułu umowy stanowi korzyść, o której mowa w art.70915 i w związku z tym nie należy brać jej pod uwagę przy ustaleniu wysokości odszkodowania.
Niewątpliwie korzyściami, o których mowa w art. 709 15 są wszelkie profity ekonomiczne, które finansujący uzyskuje ze względu na wcześniejsze rozwiązanie umowy np. oszczędności poniesione w wydatkach z tytułu kosztów obsługi kredytu, który finansujący (leasingodawca) zaciągnął na zakup przedmiotu leasingu, ale również odzyskanie rzeczy stanowiącej przedmiot leasingu. Zwrot przedmiotu leasingu po przedterminowym zakończeniu umowy powoduje, iż leasingodawca może tym przedmiotem rozporządzać, a więc np. sprzedać, oddać w dzierżawę czy też zawrzeć kolejną umowę leasingu, nawet jak to mam miejsce w niniejszym przykładzie, na korzystniejszych warunkach. Świadczenia (wartość wynagrodzenia) z tytułu nowego leasingu również stanowią korzyść w rozumieniu art. 709 15.
Reasumując, świadczenia od nowego leasingodawcy Crustum Spółki z o. o. przewyższają sumę niezapłaconych rat od Spółki Panis, jakie Leasingodawca uzyskałby w okresie od dnia zawarcia nowej umowy do końca okresu, w którym miała obowiązywać pierwsza umowa leasingu (ze Spółką Panis). Spółka Negotiator (Pozwana) ze względu na zawarcie nowej umowy leasingu nie poniosła szkody, a więc nie przysługuje jej odszkodowanie. Jednocześnie Pozwana obowiązana jest do zwrotu Powódce kwoty nadpłaconego podatku VAT, poprzez odmowę zwrotu Powódka wzbogaciła się kosztem Powódki.
