Zgodnie z poniżej Stanem faktycznym oraz prawomocnym rozstrzygnięciem Najwyższego Sądu Administracyjnego odpowiedzialnym za odprowadzenie do Urzędu Skarbowego należnego podatku jest rzeczywisty wystawca Faktury. W przypadku wystawienia Faktury na czyjeś dane, bez jego wiedzy i zgody, widniejący na Faktury wystawca nie może zostać uznany za jej wystawcę rzeczywistego.
Stan faktyczny:
Pan M.B prowadził firmę X, która zajmowała się elektromechaniką. W trakcie czynności kontrolnych prowadzonych przez Urząd Kontroli Skarbowej w zakresie rzetelności deklarowanych podstaw opodatkowania oraz prawidłowości obliczania i wpłacania podatku od towarów i usług kontrolujący ustalili, że w ewidencji prowadzonej dla potrzeb rozliczenia podatku nie uwzględniono 10 faktur VAT, w których jako wystawca figuruje firma X.
W toku postępowania ustalono, że Faktury zostały wystawione bez zgody M.B.
Faktury te nie zostały ujęte w dokumentacji i ewidencjach przedłożonych kontrolującym, nie został też za nie odprowadzony do Urzędu Skarbowego właściwy podatek VAT.
Brat właściciela firmy, wystawił faktury za pomocą programu komputerowego używanego w firmie, posiadały więc one taką samą szatę graficzną, i pieczątkę firmy z podpisem M.B.
Zapłata za czynności wykonane zgodnie z Fakturami nastąpiły na rachunek bankowych należący do brata M.B. Zgodnie z oświadczeniem właściciela firmy, jego brat nie został upoważniony do wystawiania jakichkolwiek faktur i podpisywania ich w jego imieniu.
M.B złożył oświadczenie, że nie realizował robót i dostaw towarów, o których mowa w przedmiotowych fakturach VAT, faktury te nie zostały przez niego zaewidencjonowane, gdyż on ich nie wystawił i żadnej z nich nie podpisał.
Brat M.B przyznał się do wystawienia faktur bez zgody i wiedzy właściciela firmy. Na podstawie wszczętego postępowania karno-skarbowego brat M.B został uznany winnym i orzeczono w stosunku do niego karę grzywny.
Zagadnienie prawne:
Kto jest rzeczywistym wystawcą faktury, a co się z tym łączy, który z braci ma obowiązek do zapłacenia należnego podatku VAT. Właściciel firmy, widniejący jako wystawca faktury, czy jej rzeczywisty wystawca, wprowadzający fakturę do obrotu tj. w tej sytuacji jego brat?
Rozstrzygnięcie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego[1]:
Wojewódzki Sąd Administracyjny uznał M.B zobowiązanego do zapłaty należnego podatku, jako argumentacją kierując się odpowiedzialnością za prowadzone przedsiębiorstwo i brakiem nienależytej staranności w dbałość o zabezpieczenia przedsiębiorstwa by w swoim dobrze pojętym interesie zabezpieczyć przedmiotową pieczątkę przed użyciem jej przez nieupoważnione osoby.
W opinii WSA obowiązkiem M.B jest nie tylko prawidłowe zorganizowanie, ale i nadzór nad prowadzoną działalnością gospodarczej. Właściciel firmy ma także obowiązek chronić się przed skutkami nadużyć poczynionych przez osoby trzecie gdyż to on podatnik ponosi pełne ryzyko związane z prowadzoną przez siebie działalnością.
Rozstrzygnięcie Najwyższego Sądu Administracyjnego[2]:
NSA nie zgodził się że do zapłaty VAT faktury zobowiązany jest ten, w imieniu którego została wystawiona.
NSA przedstawił wykładnie wystawcy Faktury, zgodnie z Ustawą o podatku od towarów i usług z dnia 11 marca 2004 r.(Dz.U.2018.2174) obowiązany do zapłaty podatku jest wystawca Faktury, za którego nie może zostać w tej sytuacji uznany właściciel firmy.
NSA uznało, że podmiot, który nie wiedział o wystawieniu, nie godził się na to, nie wprowadził faktury do obrotu, nie może być uznany za wystawcę faktury.
Za zobowiązanego do zapłaty NSA uznało brata M.B będącego rzeczywistym wystawcą faktury i podmiotem wprowadzającym ją do obiegu.
NSA zaznaczył jednakże, że w rozstrzygnięciu wzięto pod uwagę charakter indywidualny przedstawionej sytuacji,
Rozstrzygnięcie NSA jest prawomocne.
--
[1] Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego z dnia 5 marca 2015 r. sygn. akt III SA/GI 1004/14
[2] Wyrok Najwyższego Sądu Administracyjnego z dnia 27 czerwca 2017 r. sygn. akt. I FSK 1459/15
