Umowa o prace a umowa zlecenie - mikroPorady.pl - Biznesowe wsparcie z najlepszej strony

Użytkownik serwisu zadał nam pytanie dotyczące możliwości zatrudnienia pracownika na podstawie umowy o pracę bądź umowy zlecenia. Zatrudniony pracownik w ramach wykonywanej pracy ma prowadzić kursy rysunku. Zajęcia prowadzone mają być na podstawie materiałów udostępnionych prowadzącemu przez pracodawcę. Pracodawca chciałby w umowie wprowadzić zakaz rozpowszechniania powierzonych pracownikowi materiałów.

1. Umowa o pracę – umowa zlecenie - różnice

Na samym wstępie, należy wskazać różnice pomiędzy umową o pracę a umową cywilno-prawną jaką jest umowa zlecenia. Umowa o prace jest regulowana przez ustawę z dnia 6 czerwca 1964 kodeks pracy (dalej jako „k.p”), umowa zlecenia natomiast została uregulowana w ustawie z dnia 24 kwietnia 1964 roku kodeks cywilny (dalej jako: „k.c.”).
Podstawową różnicą pomiędzy tymi umowami jest stosunek łączący pracodawcę i pracownika.

Pracownik zatrudniony na podstawie umowy zlecenia posiada dużą samodzielność i swobodę w sposobie organizowania swojego czasu oraz miejsca pracy, o ile treść umowy nie zawiera szczegółowej regulacji w tym zakresie. Oznacza to, że pracując na podstawie umowy zlecenia zleceniobiorca samodzielnie może określać ramy czasowe swojej pracy, a więc sam decyduje on kiedy pracę rozpoczyna i kiedy ją kończy, a także gdzie ( w jakim miejscu) ją wykonuje.

Ponadto, obowiązkiem osoby zatrudnionej na podstawie umowy zlecenia jest staranne wykonywanie powierzonego zadania, ale zleceniobiorca z mocy ustawy nie jest zobowiązany wykonywać pracę pod stałym kierownictwem zlecającego. Należy także wskazać, że charakter umowy zlecenia nie zabrania wykonywania zlecenia przez osobę trzecią co oznacza, że zleceniobiorca może zlecić wykonanie pracy innej osobie.

Natomiast umowa o pracę to umowa, zgodnie z która pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca zobowiązuje się do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem (art. 22 k.p.).

Oczywiście istnieje możliwość, aby w umowie cywilnoprawnej strony określiły dokładny czas pracy, godziny oraz miejsc jej wykonywania. Trzeba jednak pamiętać, że jeżeli treść oraz zakres umowy będzie obejmował swoim zakresem znamiona wskazane w art. 22 k.p. tj. wykonywanie pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy, pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez niego wyznaczonym w przypadku kontroli Państwowej Inspekcji Pracy (tzw. PIP) inspektor, dokonujący kontroli posiada uprawnienie umożliwiające mu wystąpienie do sądu pracy z roszczeniem o ustalenie stosunku pracy.

O ustalenie stosunku pracy wystąpić może także pracownik (zleceniobiorca).

Zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 7 czerwca 2017 roku wydanego w sprawie o sygn.. akt I PK 176/16 „nie jest dopuszczalne zastąpienie umowy o pracę umową cywilnoprawną przy zachowaniu warunków wykonywania pracy, określonych w § 1 art. 22 k.p. Z przepisów tych wynika, że w pierwszej kolejności badaniu podlega, czy dana praca jest zatrudnieniem w warunkach określonych w art. 22 § 1 k.p.”.

Zgodnie z powyższym, jeżeli zgodnie z treścią umowy pracownik wykonuje prace określonego rodzaju na rzecz pracodawcy, pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez niego wyznaczonym, to praca taka, powinna być wykonywana na podstawie umowy o pracę.

Zawarcie umowy zlecenia, w sytuacji gdy zakres tej umowy wypełnia znamiona umowy o pracę stanowi wykroczenie to zgodnie z art. 281 pkt 1 k.p. sankcjonowane jest garą grzywny w wysokości do 30 tysięcy złotych.

Zawarcie umowy na wykonywanie pracy w postaci prowadzenia zajęć rysunku, w określonym miejscu i czasie, pod kierownictwem i na materiałach przygotowanych przez Pracodawcę powinno na podstawie stanu faktycznego przedstawionego przez użytkownika serwisu w przesłanej nam wiadomości, odbywać się na podstawie umowy o pracę, wydaje się bowiem, że wypełnione zostały znamiona z art. 22 k.p..

2. Ochrona materiałów powierzonych pracownikowi przez pracodawcę

Pracodawca ma prawo wprowadzenia w umowie z pracownikiem zakazu rozpowszechniania i wykorzystywania w innym celu niż wykonywania prac wynikających z umowy o prace materiałów szkoleniowych / dydaktycznych przekazanych pracownikowi.

W umowie wprowadzona może zostać także kara za naruszenie powyżej opisanego zakazu.

Należy także wskazać, że jeżeli w ramach umowy o pracę, pracownik tworzy utwory objęte prawem autorskim, zgodnie z art. 12 ustawy z dnia 4 lutego 1994 o prawie autorskim i prawach pokrewnych pracodawcy, to pracodawcy z chwilą przyjęcia utworu przysługują autorskie prawa majątkowe w granicach wynikających z celu umowy o pracę i zgodnego zamiaru stron.

Stan prawny na 20 sierpnia 2020 roku

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 6 czerwca 1964 Kodeks pracy (t.j. Dz.U 2020.13200);
Ustawie z dnia 24 kwietnia 1964 roku kodeks cywilny (Dz.U 2019.1145)
Ustawa z dnia 4 lutego 1994 o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz.U 2019.1231).

Chcesz dowiedzieć się więcej na ten temat?

Pokaż materiały

Umowa o dzieło - umowa zlecenie

Wielokrotnie spotykamy się z problematyką, jaką jest wybór właściwego rodzaju umowy. Najczęściej mylonymi i błędnie stosowanymi umowami są umowa o dzieło/umowa zlecenie. Zarówno umowa o dzieło, jak i umowa zlecenie są umowami cywilnoprawnymi, pełnią jednakże zdecydowanie inne funkcje i powodują różne skutki. Istotą zawarcia umowy o dzieło jest zobowiązanie się przyjmującego zamówienie do wykonania określonego, szczegółowo w umowie dzieła, zaś strony zmawiającej do zapłaty wynagrodzenia. Istotą umowy zlecenia jest wykonanie nie przez przyjmującego zlecenie określonej czynności prawnej lub faktycznej.

Pobierz poradnik