Porady eksperta

Ugoda sądowa

Użytkowniczka serwisu zwróciła się do nas z zapytaniem dotyczącym ugody sądowej. Wskazała, że podczas rozprawy zdalnej zgodziła się na zawarcie ugody, jednak chciałaby uzyskać informacje na co powinna uważać i jakie są tryby jej zawarcia.

Obowiązek dążenia przez sąd orzekający do ugodowego załatwiania spraw cywilnych nałożony został w przepisie ogólnym Kodeksu postępowania cywilnego (dalej: k.p.c.). Zgodnie z art. 10 k.p.c.

w sprawach, w których zawarcie ugody jest dopuszczalne, sąd dąży w każdym stanie postępowania do ich ugodowego załatwienia, w szczególności przez nakłanianie stron do mediacji.

Natomiast zgodnie z art. 223 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego

przewodniczący powinien we właściwej chwili skłaniać strony do pojednania, zwłaszcza na pierwszym posiedzeniu, po wstępnym wyjaśnieniu stanowiska stron. Osnowę ugody zawartej przed sądem wciąga się do protokołu rozprawy albo zamieszcza w odrębnym dokumencie stanowiącym część protokołu i stwierdza podpisami stron. Niemożność podpisania ugody sąd stwierdza w protokole.

Celem podjętych czynności oraz zawarcia ugody jest skrócenie postępowania sądowego i jego zakończenie.

W Kodeksie postępowania cywilnego brak jest definicji ugody sądowej. W tym celu należy odwołać się do definicji ugody zawartej w przepisach Kodeksu cywilnego, zgodnie z którą 

przez ugodę strony czynią sobie wzajemne ustępstwa w zakresie istniejącego między nimi stosunku prawnego w tym celu, aby uchylić niepewność co do roszczeń wynikających z tego stosunku lub zapewnić ich wykonanie albo by uchylić spór istniejący lub mogący powstać.

Ugoda sądowa jest czynnością procesową dokonaną w formie przewidzianej prawem procesowym, która wywołuje zamierzony przez strony skutek w postaci wyłączenia dalszego postępowania sądowego co do istoty sporu i umorzenia postępowania. Jednocześnie zawarte w treści ugody porozumienie co do istniejącego między stronami stosunku prawnego ma charakter zgodnego oświadczenia woli, a więc czynności prawnej zmierzającej do wywołania skutków w dziedzinie prawa materialnego.

Osnowa ugody zawartej przed sądem powinna być – jak wskazuje art. 223 § 1 k.p.c. – wciągnięta do protokołu rozprawy i stwierdzona podpisami stron. Sąd Apelacyjny w Gdańsku w postanowieniu z 23.11.2012 r., V ACz 808/12, LEX nr 1293179, stwierdził, że skuteczne zawarcie ugody podczas posiedzenia, którego przebieg jest utrwalony za pomocą urządzenia rejestrującego obraz i dźwięk, jest możliwe tylko wtedy, gdy zaniecha się utrwalania jego przebiegu w taki sposób i protokół posiedzenia zostanie sporządzony w tradycyjnej formie jako protokół pisemny. Sformułowanie treści ugody powinno ściśle odzwierciedlać wolę stron, które działając w zaufaniu, potwierdzają swoim podpisem zawarcie ugody o treści zamieszczonej w protokole. Potwierdza to rolę sądu, przed którym strony zawierają ugodę, w jej zredagowaniu zgodnie z wolą stron i w sposób nienastręczający wątpliwości co do jej rozumienia oraz wykonania. 

Chcesz dowiedzieć się więcej na ten temat?

Pokaż materiały

Jakkolwiek ugoda jako umowa – będąca jednocześnie czynnością procesową – jest jednym aktem prawnym, to jej ważność i skuteczność są oceniane według norm prawnych odpowiedniej dziedziny prawa, a skuteczność wyrażanych w ugodzie oświadczeń procesowych – według przepisów Kodeksu postępowania cywilnego. Złożenie oświadczenia o uchyleniu się od skutków prawnych ugody, bez wskazania przyczyny wadliwości wyrażonego w ugodzie oświadczenia woli, nie wystarcza do zniesienia następstw ugody przez uwzględnienie zażalenia na postanowienie o umorzeniu postępowania. Jako przyczyny wadliwości Sąd Najwyższy wskazał błąd, pozorność, przymus, niedorozwój umysłowy, chorobę psychiczną lub inne zaburzenie czynności psychicznych (uzasadnienie postanowienia SN z 26.10.1998 r., III CKN 824/98, OSNC 1999/4, poz. 78). Natomiast w sferze procesowej wykazać należy wadliwość woli odstąpienia z jednej strony od zgłoszonego żądania udzielenia ochrony sądowej, z drugiej zaś – od wyrażenia zgody na zakończenie sprawy orzeczeniem sądu.

Z powyższego wynika, że w ramach kontroli zawieranej ugody sąd powinien upewnić się, czy zawierana przed nim ugoda nie jest obarczona wadami oświadczenia woli, i to zarówno takimi, które powodują ipso iure nieważność ugody, jak i takimi, które dałyby stronom możliwość późniejszego uchylenia się od jej skutków.

Ugoda sądowa nie korzysta z powagi rzeczy osądzonej. Jeżeli jej ważność zostanie zakwestionowana w nowym procesie przez stronę bądź przez sąd z urzędu, sąd ten w razie potrzeby przeprowadzi stosowne postępowanie dowodowe i rozstrzygnie w tym przedmiocie w orzeczeniu merytorycznym. Właściwym środkiem do zakwestionowania ugody po uprawomocnieniu się postanowienia o umorzeniu postępowania przez uprawniony podmiot pozostaje powództwo o ustalenie nieważności albo pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego, zależnie od tego, czy ugodę kwestionuje wierzyciel czy dłużnik.

W praktyce najistotniejszym jest, aby decydując się na zawarcie ugody przed sądem, w sposób jasny, precyzyjny i niebudzący jakichkolwiek wątpliwości stron sformułować jej treść. Ma to doniosłe znaczenie z tego powodu, że nie jest możliwe późniejsze rozstrzyganie przez sąd tego, co strony miały na myśli, ani też dokonywanie wykładni ugody. Ponadto ważne jest, aby ugoda była ukształtowana w sposób pełny, bowiem nie ma możliwości późniejszego uzupełniania zawartej przez strony ugody. Istnieje możliwość uchylenia się od skutków zawartej ugody do momentu uprawomocnienia się postanowienia o umorzeniu postępowania w sprawie, w której ugoda została zawarta. Najczęściej podstawą uchylenia się od zawartej ugody sądowej są wady oświadczenia woli.

Wpisz nasz KRS 0000318482 w deklaracji podatkowej PIT.

Stan prawny na dzień: 12 lipca 2022 r.

  1. Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 1805 z późn. zm.).

Formy wypowiedzenia umowy o pracę

Umowa o pracę jest umową dwustronną, która zawierana jest pomiędzy pracownikiem a pracodawcą. Teoretycznie, jeśli strony umowy nie postanowią inaczej, to każdej ze stron przysługuje prawo wypowiedzenia umowy. 

Umowa o pracę może zostać wypowiedziana z zachowaniem bądź bez zachowania okresu wypowiedzenia w zależności od wystąpienia konkretnych przesłanek.

Umowa o pracę może także zostać rozwiązane na mocy porozumienia stron.

Ponadto, umowa o pracę może wygasnąć z chwilą upływu terminu na który została zawarta być np. w przypadku śmierci pracownika / pracodawcy.

W załączonym poradniku zebraliśmy w tabeli wszystkie możliwe formy rozwiązania umowy o pracę porównując je do siebie.

Po zapoznaniu się z zawartością tabeli będziesz wiedział m.in. kiedy przysługuje ci okres wypowiedzenia, czy możliwe jest zwolnienie pracownika w wieku przedemerytalnym w danej formie a także z jakim roszczeniem możliwe jest wystąpienie do sądu pracy w przypadku niewłaściwego rozwiązania umowy o pracę.

Zachęcamy do pobrania tabeli i poszerzania swojej wiedzy!


Pobierz poradnik

Pamiętaj:
Wpisz nasz KRS 0000318482 w Deklaracji Podatkowej Twój e-PIT
Dziękujemy!

Czy wiesz, że aż 96% mikro firm zapewnia 75% wszystkich wpływów z podatków i wytwarza 51% zysku gospodarki kraju?

A tylko niewielkiej liczbie udaje się utrzymać na rynku dłużej niż rok bez dostatecznej wiedzy i znajomości przepisów.

A czy wiesz, że...

Ty też możesz coś zrobić, abyśmy mogli dalej działać i skutecznie Cię wspierać?

KRS 0000318482

Przejdź do Twój e-PIT