Pytanie z dnia 24 stycznia 2017
Przedstawiony problem prawny: Sprawowanie funkcji dyrektora przedszkola publicznego, a prowadzenie działalności gospodarczej (np.: tłumaczenie przysięgłe)
Odpowiedź na problem prawny:
Zgodnie z art. 2 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tj.: Dz. U. 2016 poz. 1829) – dalej jako: uosdg – działalnością gospodarczą jest zarobkowa działalność wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność zawodowa wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły.
Co do zasady zgodnie z art. 6 ust. 1 uosdg podejmowanie, wykonywanie i zakończenie działalności gospodarczej jest wolne dla każdego na równych prawach, z zachowaniem warunków określonych przepisami prawa.
Zgodnie art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (tj.: Dz. U. 2016 poz. 1943) zakładanie i prowadzenie publicznych przedszkoli należy do zadań własnych gmin, co oznacza, że dyrektor przedszkola (w tym wicedyrektor) prowadzonego przez gminę jest kierownikiem gminnej jednostki organizacyjnej.
Kierownik gminnej jednostki organizacyjnej (dyrektor przedszkola) podlega w szczególności ograniczeniom przewidzianym w Ustawie z dnia 21 sierpnia 1997 r. o ograniczeniu prowadzenia działalności gospodarczej przez osoby pełniące funkcje publiczne (tj.: Dz. U. 2006 nr 216 poz. 1584) – dalej jako: ustawa antykorupcyjna.
Dyrektorzy przedszkoli publicznych w okresie pełnienia funkcji kierowniczej nie mogą prowadzić działalności gospodarczej na własny rachunek lub wspólnie z innymi osobami, a także zarządzać taką działalnością lub być przedstawicielem czy pełnomocnikiem w prowadzeniu takiej działalności o czym stanowi art. 24f ust. 2 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz. U. 2016 poz. 446).
Należy zaznaczyć, że zakaz wykonywania działalności gospodarczej nie dotyczy działalności wytwórczej w rolnictwie w zakresie produkcji roślinnej i zwierzęcej, w formie i zakresie gospodarstwa rodzinnego.
Ponadto zgodnie z art. 4 ustawy antykorupcyjnej oprócz wykonywania działalności gospodarczej dyrektorzy publicznych przedszkoli nie mogą:
- być członkami zarządów, rad nadzorczych lub komisji rewizyjnych spółek prawa handlowego;
- być zatrudnionymi lub wykonywać innych zajęć w spółkach prawa handlowego, które mogłyby wywołać podejrzenie o ich stronniczość lub interesowność;
- być członkami zarządów, rad nadzorczych lub komisji rewizyjnych spółdzielni, z wyjątkiem rad nadzorczych spółdzielni mieszkaniowych;
- być członkami zarządów fundacji prowadzących działalność gospodarczą;
- posiadać w spółkach prawa handlowego więcej niż 10% akcji lub udziały przedstawiające więcej niż 10% kapitału zakładowego – w każdej z tych spółek.
Należy szczególnie pamiętać, że dyrektor przedszkola publicznego nie może ukrywać faktu prowadzenia przez siebie działalności gospodarczej, gdyż zgodnie z art. 24h ust. 3 pkt 3) ustawy o samorządzie gminnym jest zobowiązany do składania oświadczeń majątkowych.
Dodatkowo, kierownik jednostki organizacyjnej gminy jest zobowiązany do złożenia oświadczenia o działalności gospodarczej prowadzonej przez ich małżonka, wstępnych, zstępnych oraz rodzeństwo, jeżeli działalność ta wykonywana jest na terenie gminy, w której osoba obowiązana do złożenia oświadczenia pełni funkcję lub jest zatrudniona.
Co więcej, dyrektorzy przedszkoli publicznych zobowiązani są również do złożenia oświadczenia o umowach cywilnoprawnych zawartych przez ich małżonków, wstępnych, zstępnych i rodzeństwo, jeżeli umowy te zawarte zostały z organami gminy, jednostkami organizacyjnymi gminy lub gminnymi osobami prawnymi i nie dotyczą stosunków prawnych wynikających z korzystania z powszechnie dostępnych usług lub ze stosunków prawnych powstałych na warunkach powszechnie obowiązujących.
Podstawa prawna:
- art. 2 Ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. 2016 poz. 1829);
- art. 5 ust. 5 Ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (tj.: Dz. U. 2016 poz. 1943);
- art. 4 Ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o ograniczeniu prowadzenia działalności gospodarczej przez osoby pełniące funkcje publiczne (tj.: Dz. U. 2006 nr 216 poz. 1584);
- art. 24f ust. 2, art. 24h ust. 3 pkt 3) Ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz. U. 2016 poz. 446).
Stan prawny aktualny na dzień 30 stycznia 2017 r.
