Rekompensata za koszty odzyskiwania należności

Użytkowniczka zwróciła się do nas z prośbą o udzielenie porady prawnej dotyczącej ubiegania się o rekompensatę (w EURO) za koszty odzyskiwania należności od dłużnika za niezapłaconą fakturę.

Zgodnie z art. 10 Ustawy z dnia 8 marca 2013 r. o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych:

Wierzycielowi, od dnia nabycia uprawnienia do odsetek, o których mowa w art. 7 ust. 1 lub art. 8 ust. 1, przysługuje od dłużnika, bez wezwania, rekompensata za koszty odzyskiwania należności, stanowiąca równowartość kwoty:

40 euro - gdy wartość świadczenia pieniężnego nie przekracza 5000 złotych;

70 euro - gdy wartość świadczenia pieniężnego jest wyższa niż 5000 złotych, ale niższa niż 50 000 złotych;

100 euro - gdy wartość świadczenia pieniężnego jest równa lub wyższa od 50 000 złotych.

Równowartość kwoty rekompensaty, o której mowa w ust. 1, jest ustalana przy zastosowaniu średniego kursu euro ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski ostatniego dnia roboczego miesiąca poprzedzającego miesiąc, w którym świadczenie pieniężne stało się wymagalne

Należy wskazać, że celem rekompensaty jest przede wszystkim zniechęcenie dłużników do opóźnień w zapłacie oraz ograniczenie kosztów administracyjnych i wewnętrznych związanych z odzyskiwaniem należności. Co istotne, ustanowiona w dyrektywie 2011/7/UE stała minimalna kwota należna jest wierzycielowi z tytułu samego faktu opóźnienia w zapłacie. Skoro przewidziana w dyrektywie należność jest kwotą minimalną, to do decyzji państw członkowskich pozostawiono uznanie, czy rekompensata nie powinna być wyższa.

Dyrektywa 2011/7/UE stanowi, że rekompensata może być połączona z odsetkami za opóźnienia w płatnościach (motyw 19 i 21 dyrektywy 2011/7/UE). Ustalenie ryczałtu w postaci rekompensaty za koszty odzyskiwania należności związanego z opóźnieniem w zapłacie nie wyklucza roszczeń wierzyciela w zakresie naprawienia szkody powstałej w związku z brakiem płatności w terminie. Ponadto wierzyciel zachowuje roszczenie o zwrot kosztów odzyskiwania należności przewyższających kwotę rekompensaty, jeśli takowe poniósł.

Chcesz dowiedzieć się więcej na ten temat?

Pokaż materiały

Uzależnienie kwoty rekompensaty od wartości świadczenia głównego zasługuje na aprobatę, choć uzasadnienie wprowadzonych zmian może budzić pewne wątpliwości. Rzecz jasna, nowelizacja ustawy pozostaje w tym zakresie zgodna z dyrektywą 2011/7/UE, z której wprost wynika, że równowartość 40 euro stanowi minimalną wartość stałej kwoty należnej w przypadku opóźnienia w zapłacie. Trudno jednak zakładać, że przy wartości świadczenia przekraczającej kwotę 50 000 zł konieczność zapłacenia rekompensaty z tytułu kosztów odzyskiwania należności w postaci równowartości 100, a nie 40 euro będzie w jakiś szczególny sposób dyscyplinowała dłużnika do terminowej zapłaty (por. również M. Kutaj [w:] Ustawa o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych. Komentarz, red. K. Menszig-Wiese, Warszawa 2022).

Przesłanką nabycia przez wierzyciela uprawnienia do domagania się rekompensaty za koszty odzyskiwania należności jest popadnięcie przez dłużnika w opóźnienie w zapłacie. Powyższy artykuł precyzuje, że wierzyciel omawiane roszczenie nabywa w dniu nabycia uprawnienia do odsetek. Przepisy te stanowią z kolei, że wierzycielowi, bez wezwania, przysługują odsetki ustawowe za opóźnienie w transakcjach handlowych za okres od dnia wymagalności świadczenia pieniężnego do dnia zapłaty, jeżeli wierzyciel spełnił swoje roszczenie i nie otrzymał zapłaty w terminie określonym w umowie

Roszczenie o zapłatę należności z tytułu stałej rekompensaty powstaje i staje się wymagalne bez konieczności wezwania do jego zapłaty. Wymagalność roszczenia powstaje już z chwilą popadnięcia przez dłużnika w opóźnienie w zapłacie bez konieczności informowania dłużnika o opóźnieniu ani, tym bardziej, wzywania do zapłaty.

W uchwale z 11.12.2015 r. (III CZP 94/15, OSNC 2017/1, poz. 5) Sąd Najwyższy podkreślił, że wierzycielowi zawsze należy się stała rekompensata za koszty odzyskiwania należności, gdy nabył uprawnienie do odsetek. Wyłączenia lub ograniczenia uprawnienia wierzyciela do jej uzyskania nie można w szczególności doszukiwać się w celu wprowadzonej regulacji. Nie jest nim bowiem wynagrodzenie poniesionych przez wierzyciela kosztów, ale skłonienie dłużnika do terminowej zapłaty. Koszt ten ma stanowić dolegliwość dla dłużnika, który nie realizuje terminowo swoich zobowiązań. W konsekwencji brak kosztów po stronie wierzyciela nie będzie skutkował wyłączeniem możliwości domagania się rekompensaty za koszty odzyskiwania należności. Roszczenie o zapłatę stałej kwoty rekompensaty ma podobny charakter jak odsetki. Wierzyciel domagający się zapłaty odsetek nie musi wszak wykazywać, że poniósł szkodę w związku z brakiem terminowej zapłaty bądź że brak zapłaty był spowodowany okolicznościami, za które dłużnik ponosi odpowiedzialność.

Pamiętaj!

Wpisz nasz KRS 0000318482 w Deklaracji Podatkowej PIT.

Wyszukaj:

Akademia Liderów Innowacji i Przedsiębiorczości Fundacja dr Bogusława Federa w https://www.podatki.gov.pl/pit/twoj-e-pit/

Dziękujemy

Stan prawny na dzień: 23 sierpnia 2023 r.

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 8 marca 2013 r. o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 711 z późn. zm.).

Umowa o dzieło - umowa zlecenie

Wielokrotnie spotykamy się z problematyką, jaką jest wybór właściwego rodzaju umowy. Najczęściej mylonymi i błędnie stosowanymi umowami są umowa o dzieło/umowa zlecenie. Zarówno umowa o dzieło, jak i umowa zlecenie są umowami cywilnoprawnymi, pełnią jednakże zdecydowanie inne funkcje i powodują różne skutki. Istotą zawarcia umowy o dzieło jest zobowiązanie się przyjmującego zamówienie do wykonania określonego, szczegółowo w umowie dzieła, zaś strony zmawiającej do zapłaty wynagrodzenia. Istotą umowy zlecenia jest wykonanie nie przez przyjmującego zlecenie określonej czynności prawnej lub faktycznej.

Pobierz poradnik