Praca na etacie i prowadzenie działalności gospodarczej, a zwolnienie chorobowe

Użytkowniczka zwróciła się do nas z prośbą o udzielenie porady prawnej w następującym stanie faktycznym:

Co w sytuacji, gdy jestem zatrudniona na umowę o pracę na najniższą krajową i jednocześnie prowadzę działalność opłacając tylko z tego tytułu składkę zdrowotną. Jeśli zachoruje i w tym czasie będę na L4 a moje zarobki spadną do 80 procent to w danym miesiącu zarobię mniej niż minimalna krajowa. Czy wtedy musze z tytułu działalności opłacić składki społeczne?

Na wstępie należy wskazać, że przedsiębiorca posiadający dwa tytuły do objęcia ubezpieczeniami może podlegać ubezpieczeniom społecznym tylko z jednego z nich. W przypadku połączenia pracy na etacie z prowadzeniem firmy warunkiem decydującym, z którego tytuł będzie opłacał składki społeczne, jest wysokość zarobków. Jeżeli osoba ubezpieczona spełnia warunki do objęcia obowiązkowo ubezpieczeniami społecznymi z tytułu stosunku pracy oraz z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności, to może podlegać tym ubezpieczeniom wyłącznie ze stosunku pracy, w przypadku, gdzie:

w umowie o pracę zagwarantowane zostało co najmniej minimalne wynagrodzenie;
podstawa wymiaru składek z tytułu stosunku pracy jest równa co najmniej minimalnemu wynagrodzeniu – jeśli w umowie nie ma zagwarantowanego minimalnego wynagrodzenia, np. gdy przedsiębiorca jest zatrudniony w niepełnym wymiarze czasu pracy.

Zgodnie z art. 6 ust. 4 ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę w celu obliczenia wysokości wynagrodzenia pracownika należy przyjąć przysługujące pracownikowi składniki wynagrodzenia i inne świadczenia wynikające ze stosunku pracy, zaliczone według zasad statystyki zatrudnienia i wynagrodzeń określonych przez Główny Urząd Statystyczny do wynagrodzeń osobowych.

Zgodnie z powyższym uznaje się, że osobie, która w umowie ma wpisane, że jej płaca zasadnicza wynosi w 2023 roku 3490 zł, gwarantuje się minimalne wynagrodzenie. Inaczej jednak będzie w przypadku, gdy płaca zasadnicza w umowie jest niższa od kwoty minimalnej, ale dodatkowo pracownikowi przysługują inne składniki wynagrodzenia, przez co podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne w każdym miesiącu może być inna. Warto jednak zaznaczyć, że jeśli spełnione zostaną łącznie trzy warunki, tj:

w umowie lub przepisach wewnątrzzakładowych znajdują się zapisy gwarantujące pracownikowi składniki wynagrodzenia w stałej miesięcznej kwocie;
są to składniki uwzględniane przy wyliczaniu wynagrodzenia minimalnego (inne niż wynikające z art. 6 ust. 5 ustawy o minimalnym wynagrodzeniu);
suma wszystkich składników włącznie z wynagrodzeniem zasadniczym będzie równa co najmniej pensji minimalnej

należy uznać, że osoba ma zapewnione minimalne wynagrodzenie. Zauważyć trzeba, że powinny to być również składniki posiadające charakter roszczeniowy, czyli pracownik może domagać się wypłaty danego dodatku, bowiem spełnił określone przez pracodawcę warunki do jego przyznania – takim składnikiem może być premia regulaminowa. Natomiast nie należy traktować jako gwarantowanego składnika, który pracownik może uzyskać, np. premii uznaniowej. Pracodawca ma bowiem pełną swobodę w jej przyznaniu, tj. decyduje, czy w ogóle ją przyzna, komu oraz w jakiej wysokości.

Zatrudniony w ramach stosunku pracy przedsiębiorca, który ma zagwarantowane minimalne wynagrodzenie lub jego miesięczna podstawa wymiaru składek jest równa najniższej pensji obowiązującej w danym roku, nie musi opłacać składek społecznych z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej. Pojawia się jednak pytanie co w sytuacji, gdy przedsiębiorca zachoruje i jego wynagrodzenie ulega proporcjonalnemu pomniejszeniu. Wtedy zwykle pensja jest niższa od minimalnej. Poniżej wyjaśnimy, jak obliczyć wówczas składki ZUS chorującego przedsiębiorcy na etacie.

To, czy przedsiębiorca w takim przypadku będzie zobowiązany do zgłoszenia się do ubezpieczeń społecznych, uzależnione jest od minimalnego wynagrodzenia: czy ma je zagwarantowane, czy też nie. W stanie faktycznym przedstawionym przez Użytkowniczkę przysługuje jej prawo do minimalnego wynagrodzenia. W takiej sytuacji nawet jeśli składki społeczne będą naliczane od niższej kwoty, w dalszym ciągu z działalności może podlegać wyłącznie ubezpieczeniu zdrowotnemu.

W przypadku pracowników, którzy w umowie o pracę nie mają zagwarantowanego minimalnego wynagrodzenia, objęcie obowiązkiem ubezpieczeń społecznych z innego tytułu w danym miesiącu jest uzależnione od tego, czy w tym miesiącu podstawa wymiaru składki na ubezpieczenia społeczne ze stosunku pracy jest niższa od kwoty minimalnego wynagrodzenia. Jeśli w miesiącu choroby podstawa składek społecznych z etatu jest mniejsza niż minimalne wynagrodzenie, to również w tym miesiącu z tytułu działalności przedsiębiorca powinien zostać objęty ubezpieczeniami społecznymi. Ważne jest, aby wówczas pensja była równa kwocie minimalnego wynagrodzenia. Nie obowiązuje tu zasada proporcji.

Konkludując - jeżeli w umowie nie ma zagwarantowanego minimalnego wynagrodzenia za pracę, a w miesiącu wystąpienia niezdolności do pracy wynagrodzenie jest niższe od minimalnego, wówczas naliczenie składki ZUS chorującego przedsiębiorcy na etacie będzie obowiązkowe.

Pamiętaj!

Wpisz nasz KRS 0000318482 w Deklaracji Podatkowej PIT.

Wyszukaj:

Akademia Liderów Innowacji i Przedsiębiorczości Fundacja dr Bogusława Federa w https://www.podatki.gov.pl/pit/twoj-e-pit/

Dziękujemy :)

Stan prawny na dzień: 30 czerwca 2023 r.

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 2207).
Ustawa z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1230).

Jak wyliczać wynagrodzenie pracownika?

Przedsiębiorca, który decyduje się na zatrudnienie pracownika powinien wcześniej przeprowadzić analizę kosztów, które się z tym wiążą.

Zapłata wynagrodzenia należnego pracownikowi to nie jedyny obowiązek pracodawcy, który wiąże się z nawiązaniem stosunku pracy. Pracodawca obowiązany jest także uiścić należne składki na ubezpieczenie społeczne pracownika, wśród których znajdują się m.in.:

Składka na ubezpieczenie emerytalne;
Składka na ubezpieczenie rentowe;
Składka na ubezpieczenie wypadkowe;
Składka na tzw. fundusz pracy;
Składka na tzw. Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.

Odmiennie kształtuje się sytuacja przedsiębiorcy, który decyduje się na zawarcie umowy cywilno - prawnej i zlecenie do wykonania prac osobie trzeciej nie nawiązując z nią stosunku pracy.

W poniższej tabeli porównujemy koszt zatrudnienia pracownika przy nawiązaniu z nim stosunku pracy, zawarciu umowy zlecenia i umowy o dzieło.
Osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę objęta jest wszystkimi rodzajami ubezpieczeń. Dodatkowo pracodawca odprowadza składkę na fundusz pracy oraz fundusz gwarantowanych świadczeń pracowniczych.

W tym miejscu wskazujemy, że osoba zatrudniona na podstawie umowy zlecenia objęta jest obowiązkowym ubezpieczeniem zdrowotnym, emerytalnym oraz rentowym, dodatkowo może zostać objęta także ubezpieczeniem zdrowotnym.

Należy także wskazać, że zwolnieniu ze składek na ubezpieczenia podlegają osoby, które nie przekroczyły 26 roku życia (szerzej na ten temat piszemy tu: https://mikroporady.pl/porady/jak-po-dniu-1-sierpnia-2019-r-prawidlowo-zatrudniac-mlodocianych-i-pracownikow-ktorzy-nie-ukonczyli-jeszcze-26-roku-zycia ).

W przypadku zatrudnienia osoby na podstawie umowy o dzieło nie istnieje obowiązek odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne.
Ponadto, w naszej tabeli przyjęliśmy założenie, że Twój pracownik nie został objęty żadnym innym ubezpieczeniem społecznym niż wynikającymi z umowy z Tobą.

Problematyczne jest także wyliczenie składki na podatek dochodowy od osób fizycznych- w naszym zestawieniu postaraliśmy się o wskazanie sposobu takiego wyliczenia. Zanim do niego przystąpisz upewnij się czy Twój pracownik objęty jest I czy II progiem podatkowym.

Dla lepszego porównania przyjęliśmy, że każda z osób niezależnie od rodzaju zawartej umowy zgodziła się na wynagrodzenie w wysokości 3010 zł brutto. Kwota ta stanowi kwotę minimalnego wynagrodzenia za pracę w 2022 roku zgodnie z Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 14 września 2021 roku w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz minimalnej stawki godzinowej w 2022 roku.

Wskazujemy także, że minimalna stawka godzinowa w 2022 roku zgodnie z powyżej wskazanym Rozporządzeniem wynosi 19,70 zł.

Pobierz poradnik