Odzyskanie części daniny solidarnościowej od nieopłaconej faktury

Użytkownik serwisu zwrócił się do nas z prośbą o udzielenie porady prawnej w następującym stanie faktycznym. W 2019 r. Użytkownik wystawił fakturę, która nie została zapłacona, w związku z czym zostało wszczęte postępowanie sądowe. Użytkownik odprowadził podatek dochodowy i daninę solidarnościową od nieopłaconej faktury oraz skorzystał z ulgi na złe długi. W chwili obecnej istnieje możliwość zawarcia ugody sądowej, przy której wartość daniny solidarnościowej zmniejsza się o 80%. Użytkownik zwraca się z zapytaniem, czy istnieje możliwość odzyskania części zapłaconej daniny solidarnościowej od nieopłaconej faktury.

Danina solidarnościowa jest nowym świadczeniem uregulowanym w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej jako „updof”). Rozdział 6a (przepisy art. 30h–30i) ma zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od 1 stycznia 2019 r.

Istota daniny solidarnościowej sprowadza się do obowiązku zapłaty przez osoby fizyczne zarabiające powyżej 1 000 000 zł zapłaty 4% podstawy obliczenia tej daniny. Danina solidarnościowa jest niezależnym obciążeniem publicznoprawnym od podatku dochodowego. Z tego też względu osoby fizyczne nie są zwolnione z zapłaty podatku dochodowego według zasad przewidzianych dla osób fizycznych, w tym również prowadzących działalność gospodarczą, tj. opodatkowanych według skali podatkowej lub metody liniowej.

Nie wszystkie przychody/dochody osiągane przez osoby fizyczne uwzględniane będą w podstawie do wyliczenia daniny solidarnościowej. Wyłączone będą m.in. dochody z dywidend, ze zbycia nieruchomości, nieujawnionych źródeł przychodów. Ustawodawca wykluczył z obowiązku uiszczania daniny solidarnościowej również osoby osiągające przychody opodatkowane zryczałtowanym podatkiem dochodowym, jak przykładowo kartą podatkową czy ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych. Wyłączono również dochody osób fizycznych podlegających ustawie o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej.

Zasady ustalania wysokości daniny solidarnościowej regulują przepisy art. 30h-30i updof. Wynika z nich, że obowiązek zapłaty takiej daniny dotyczy osób fizycznych, które uzyskują dochody:

podlegające opodatkowaniu według skali podatkowej, od których należny podatek oblicza się w rocznym obliczeniu podatku PIT-40A albo w zeznaniu PIT-36 lub PIT-37, z wyłączeniem dochodów, do których zgodnie z postanowieniami umów o unikaniu podwójnego opodatkowania ma zastosowanie metoda wyłączenia z progresją,
z kapitałów (np. z odpłatnego zbycia papierów wartościowych, pochodnych instrumentów finansowych oraz z realizacji praw z nich wynikających), od których należny podatek oblicza się według stawki 19% w zeznaniu PIT-38,
z pozarolniczej działalności gospodarczej oraz z działów specjalnych produkcji rolnej ustalane na podstawie prowadzonych ksiąg, od których należny podatek oblicza się według stawki 19% w zeznaniu PIT-36L,
z zagranicznej jednostki kontrolowanej, od których należny podatek oblicza się według stawki 19% w zeznaniu PIT-CFC.

Chodzi tu o dochody wykazywane w rocznym obliczeniu podatku oraz zeznaniach, dla których termin złożenia upływa w okresie od 1 maja roku poprzedzającego rok kalendarzowy do 30 kwietnia roku kalendarzowego. Oznacza to, że w przypadku daniny wpłacanej do 30 kwietnia 2021 r. należy uwzględnić dochody wynikające z rocznego obliczenia podatku/zeznań składanych w okresie od 1 maja 2020 r. do 30 kwietnia 2021 r.

Danina solidarnościowa wynosi 4% podstawy jej obliczenia. Podstawę tę ustala się według następującego wzoru:

podstawa obliczenia daniny = suma dochodów - kwoty pomniejszające - 1.000.000 zł

Obowiązek zapłaty daniny solidarnościowej powstaje, gdy suma wymienionych dochodów, po ich zmniejszeniu o kwoty pomniejszające, przekracza 1.000.000 zł. W kwotach pomniejszających dochody uwzględnia się:

odliczone od dochodów kwoty składek na ubezpieczenia społeczne (krajowych i zagranicznych), o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 i 2a updof oraz
kwoty, o których mowa w art. 30f ust. 5 updof, tj. uwzględnioną w podstawie opodatkowania podatnika dywidendę otrzymaną od zagranicznej jednostki kontrolowanej oraz dochód z odpłatnego zbycia udziału w zagranicznej jednostce kontrolowanej, w części uwzględnionej w podstawie jego opodatkowania.

Ustawodawca nie przewidział możliwości pomniejszania dochodu stanowiącego podstawę obliczenia omawianej daniny o poniesione przez podatnika straty.

Organy podatkowe stoją na niekorzystnym dla podatników stanowisku, zgodnie z którym podstawa obliczenia daniny solidarnościowej ulega pomniejszeniu wyłącznie o kwoty odliczone od tych dochodów, wymienione w przepisie art. 30h ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (m.in. składki na ubezpieczenia społeczne). Zdaniem organów podatkowych, przy obliczaniu podstawy obliczenia daniny solidarnościowej nie uwzględnia się straty z lat ubiegłych, gdyż nie została ona wymieniona w przepisie art. 30h ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Takie stanowisko zostało przedstawione m.in. w Interpretacji Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 8 stycznia 2021 r. sygn 0114-KDIP3-2.4011.719.2020.1.MM

W związku z powyższym, suma dochodów podlegających opodatkowaniu daniną solidarnościową nie obejmuje strat osiągniętych w źródłach przychodów objętych zakresem daniny solidarnościowej, w związku z czym Wnioskodawca nie może pomniejszyć podstawy obliczenia daniny solidarnościowej o stratę osiągniętą na zbyciu papierów wartościowych.

Natomiast w Interpretacji Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 10 listopada 2020 r. sygn 0115-KDIT3.4011.497.2020.2.JG zostało wskazane, że

(…) przy obliczaniu podstawy obliczenia daniny solidarnościowej nie uwzględnia się straty z lat ubiegłych, gdyż nie została ona wymieniona w art. 30h ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wobec tego, Wnioskodawca nie może uwzględnić straty z działalności gospodarczej uzyskanej w latach ubiegłych na potrzeby ustalenia podstawy obliczenia daniny solidarnościowej (…)

Konsekwencją powyższego jest stwierdzenie, że w przedstawionym przez Użytkownika stanie faktyczym, zdaniem organów podatkowych nie przysługuje prawo odzyskania części zapłaconej daniny solidarnościowej od nieopłaconej faktury.

Precedensowy Wyrok w omawianym zakresie wydał Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gorzowie Wielkopolskim w dniu 29 grudnia 2020 r. w sprawie o sygn. akt I SA/Go 398/20. W niniejszej sprawie Sąd stwierdził, że podstawę opodatkowania daniną solidarnościową można pomniejszyć o straty powstałe w latach ubiegłych w ramach tego samego źródła. W uzasadnieniu wyroku wyjaśniono, że przepisy wskazują jako podstawę opodatkowania daniną solidarnościową nadwyżkę dochodów określonych zgodnie z zasadami przewidzianymi dla opodatkowania podatkiem liniowym. Określając dochód w ten sposób, podatnicy mają prawo do odliczenia od podstawy opodatkowania straty z lat ubiegłych, a zatem te same zasady powinny obowiązywać przy ustalaniu podstawy opodatkowania daniną solidarnościową.

Zdaniem WSA, sposób sformułowania przepisu określającego podstawę opodatkowania daniną solidarnościową wskazuje, że ustawodawca uniemożliwił kompensowanie dochodu z jednego źródła przychodów stratą z innego źródła. Z brzmienia przepisu nie wynika jednak zakaz lub brak możliwości odliczenia straty w ramach tego samego źródła przychodu. Wyrok WSA nie jest prawomocny, a zatem pozostaje wątpliwość, czy przyjęte stanowisko zostanie potwierdzone przez inne sądy administracyjne oraz czy wpłynie na decyzje Dyrektora KIS. W przypadku ugruntowania korzystnej dla podatników linii orzeczniczej i/lub interpretacyjnej, osoby, które nie uwzględniły straty w podstawie obliczenia daniny solidarnościowej mogłyby złożyć korektę deklaracji o wysokości daniny solidarnościowej (DSF-1) oraz wystąpić z wnioskiem o zwrot nadpłaconej daniny.

Biorąc pod uwagę jednak utrwalone w niniejszym zakresie stanowisko organów podatkowych wskazujemy, że w aktualnym stanie prawnym zwrot części zapłaconej daniny solidarnościowej od nieopłaconej faktury może być utrudniony.

Niezależnie od powyższego, rekomendujemy użytkownikowi wystąpienie z wnioskiem do Dyrektora Krajowej Izby Skarbowej o wydanie indywidualnej interpretacji podatkowej. Opłata od takiego wniosku wynosi 40 zł. Jest to oficjalna interpretacja organu skarbowego przedstawionego przez wnioskodawcę problemu prawa podatkowego. Przedstawia odpowiedź organu na pytanie dotyczące skutków prawno-podatkowych sytuacji opisanej we wniosku. Podatnik zadaje pytanie oraz przedstawia swoje stanowisko w zakresie rozumienia i stosowania przepisów prawa podatkowego w jego sytuacji, a organ podatkowy w terminie do 3 miesięcy stwierdza, czy stanowisko zaprezentowane we wniosku jest prawidłowe, czy też nie.

Wystąpienie z wnioskiem o wydanie indywidualnej interpretacji i uzyskanie jej w interesującej go sprawie umożliwia wnioskodawct właściwe zastosowanie przepisów prawa podatkowego, zgodne z interpretacją stosowaną przez organy podatkowe. Dodatkowo najważniejszą cechą interpretacji podatkowych jest ich funkcja gwarancyjna. Wnioskodawca stosujący wydaną dla niego interpretacje, nie jest narażony na odpowiedzialność ciążącą na nim z tytułu stosowania prawa podatkowego, w sposób, który okaże się później niezgodny z orzeczeniem sądu lub późniejszą interpretacją.

Więcej na temat interpretacji podatkowej oraz sposobu jej uzyskania dowiesz się z naszego artykułu – https://mikroporady.pl/porady/interpretacja-podatkowa-jak-ja-uzyskac-i-jak-stosowac

Wpisz nasz KRS 0000318482 w deklaracji podatkowej PIT.

Stan prawny na dzień: 23 grudnia 2021 r.

Akty prawne:

Ustawa z dnia 26 lipca 199 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U.2021.1128 t.j. z dnia 2021.06.24)

Obciążenia publiczno-prawne, świadczenia podatku, składki – zestawienie

Przedsiębiorco, prezentujemy zestawienie obciążeń publiczno-prawnych zawierające podstawowe i najważniejsze informacje, dotyczące podatków oraz składek na ubezpieczenie społeczne. Z przedstawionego zestawienia dowiesz się, jakie podatki, czy składki na ubezpieczenie społeczne powinieneś opłacić za siebie lub pracowników, kiedy powstaje obowiązek podatkowy oraz jakie formularze należy wypełnić.

Zestawienie powinno służyć zarówno przedsiębiorcom prowadzącym osobiście działalność gospodarczą, jak i menadżerom spółek kapitałowych, czy też osobowych, a także szefom działów inwestycji lub HR, szefom finansowym do planowania oraz realizacji polityki zatrudnienia i zarządzania „kadrami" w sposób efektywny, tzn. racjonalny finansowo i gospodarczo przy uwzględnieniu interesów pracowników.

Pobierz poradnik