Jednorazowa amortyzacja

Użytkowniczka serwisu zwróciła się do nas z zapytaniem dotyczącym jednorazowej amortyzacji samochodu ciężarowego za kwotę 140.000,00 zł netto. Na PIT-36l za 2021 rok ma wpisany przychód 2 300 000 zł. Czy jest uprawniona do skorzystania z tej opcji czy auto powinna amortyzować przez kilka lat? Czy występowanie o świadczenie de minimis jest konieczne i jak się odbywa?

Zgodnie z obowiązującymi przepisami jednorazowa amortyzacja jest przywilejem przedsiębiorcy rozpoczynającego działalność gospodarczą w danym roku podatkowym oraz małych podatników. Przedmiotowe rozwiązanie możliwe jest do wyznaczonego limitu, gdzie suma dokonanych jednorazowych odpisów amortyzacyjnych nie może przekroczyć równowartości 50 000 EUR (w 2022 roku wynosi 230 000 zł).

Ustawa o PIT nie wskazuje jednoznacznie definicji środka trwałego, jednakże art. 22a ust. 1 wspomnianej ustawy określa jakie składniki majątku podlegają amortyzacji. Wskazano w nim, że 

amortyzacji podlegają (...) stanowiące własność lub współwłasność podatnika, nabyte lub wytworzone we własnym zakresie, kompletne i zdatne do użytku w dniu przyjęcia do używania:

1. budowle, budynki oraz lokale będące odrębną własnością,
2. maszyny, urządzenia i środki transportu,
3. inne przedmioty

- o przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok, wykorzystywane przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą albo oddane do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub umowy określonej w art. 23a pkt 1, zwane środkami trwałymi.

Aby sprzęt został zaliczony do środków trwałych, sprzęt musi spełnić jednocześnie 5 warunków:

1. przewidywany okres używania w działalności powinien być dłuższy niż rok,
2. powinien być nabyty lub wytworzony we własnym zakresie przez przedsiębiorcę,
3. powinien stanowić własność lub współwłasność podatnika,
4. powinien być kompletny i zdatny do użytku w dniu przyjęcia do używania,
5. podatnik powinien go wykorzystywać do celów związanych z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą albo oddanym do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub umowy leasingu.

Zgodnie z art. 16k ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych podatnicy w roku podatkowym, w którym rozpoczęli działalność oraz mali podatnicy, mogą dokonywać jednorazowo odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej środków trwałych zaliczonych do grupy 3-8 Klasyfikacji, z wyłączeniem samochodów osobowych, w roku podatkowym, w którym środki te zostały wprowadzone do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym równowartości kwoty 50 000 euro łącznej wartości tych odpisów amortyzacyjnych. Podatnicy mogą dokonywać odpisów amortyzacyjnych, o których mowa powyżej, nie wcześniej niż w miesiącu, w którym środki trwałe zostały wprowadzone do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, lub stosować zasady określone w art. 16h ust. 4 wskazanej ustawy. Od następnego roku podatkowego podatnicy dokonują odpisów amortyzacyjnych zgodnie z ust. 1 lub art. 16i Ustawy. Suma odpisów amortyzacyjnych, w tym dokonanych w pierwszym roku podatkowym oraz niezaliczonych do kosztów uzyskania przychodów zgodnie z art. 16 ust. 1, nie może przekroczyć wartości początkowej tych środków trwałych. Przy określaniu wskazanego limitu, nie uwzględnia się odpisów amortyzacyjnych od nieprzekraczającej 10 000 zł wartości początkowej środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, o których mowa w art. 16f ust. 3. Pomoc, o której mowa powyżej stanowi pomoc de minimis udzielaną w zakresie i na zasadach określonych w bezpośrednio obowiązujących aktach prawa wspólnotowego dotyczących pomocy w ramach zasady de minimis.

Jednorazowy odpis amortyzacyjny zmniejsza obciążenie podatkowe w danym roku podatkowym i stanowi pomoc de minimis udzielaną w zakresie i na zasadach określonych w bezpośrednio obowiązujących aktach prawa wspólnotowego dotyczących pomocy w ramach zasady de minimis. Komisja Europejska w rozporządzeniu (WE) nr 1407/2013 z 18.12.2013 r. w sprawie stosowania art. 107 i 108 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej do pomocy de minimis (Dz.Urz. UE L 352, s. 1) stwierdza, że pomoc nieprzekraczająca pułapu 200 000 euro (100 000 euro dla firm z sektora transportu drogowego) w okresie 3 kolejnych lat nie wpływa na handel między państwami członkowskimi i/lub nie zakłóca bądź nie grozi zakłóceniem konkurencji, a zatem nie podlega przepisom art. 107 ust. 1 TFUE i pomoc taka może być stosowana. Cechą charakterystyczną pomocy de minimis jest fakt jej udzielenia bez konkretnego celu. Beneficjent z tytułu uzyskania wsparcia nie jest zobowiązany do podejmowania działań, które uzasadniałyby otrzymanie pomocy, w przeciwieństwie np. do regionalnej pomocy inwestycyjnej, gdzie udzielenie wsparcia jest uzależnione od poniesienia wydatków inwestycyjnych oraz utrzymywania inwestycji w regionie przez określony czas.   Przepisy unijne narzucają zatem dodatkowy limit dla amortyzacji jednorazowej.

Okres 3 lat wskazuje się w sposób ciągły, tj. dla każdego przypadku nowej pomocy de minimis ponownie należy ustalić łączną kwotę pomocy de minimis przyznaną w ciągu 3 lat od daty ostatnio udzielonej pomocy. Pomoc de minimis może być realizowana w wielu różnych formach, m.in. w postaci umorzenia odsetek, rozłożenia podatku na raty lub odroczenia terminu jego płatności, a od 1 stycznia 2009 r. również w postaci tzw. kredytu podatkowego. Wartość każdej formy pomocy publicznej powinna być wyrażana w kwocie pieniężnej po przeliczeniu jej w sposób pozwalający na ustalenie kwoty, jaką otrzymałby beneficjent pomocy, gdyby została ona udzielona w formie dotacji (rozporządzenie Rady Ministrów z 11.08.2004 r. w sprawie szczegółowego sposobu obliczania wartości pomocy publicznej udzielanej w różnych formach, Dz.U. z 2018 r. poz. 461) – zob. § 4 pkt 21 tego rozporządzenia. 

Dokonanie jednorazowego odpisu amortyzacyjnego możliwe jest w przypadku środków trwałych zaliczanych do grup 3-8 Klasyfikacji Środków Trwałych, czyli:

• grupa 3 – kotły i maszyny energetyczne,
• grupa 4 – maszyny, urządzenia i aparaty ogólnego zastosowania,
• grupa 5 – specjalistyczne maszyny, urządzenia i aparaty,
• grupa 6 – urządzenia techniczne,
• grupa 7 – środki transportu z wyłączeniem samochodów osobowych,
• grupa 8 – narzędzia, przyrządy, ruchomości i wyposażenie.

Zatem z powyższej klasyfikacji wynika, że przedsiębiorcy, mogą wprowadzić do ewidencji środków trwałych samochód ciężarowy i jednocześnie skorzystać z amortyzacji jednorazowej samochodów ciężarowych w ramach pomocy de minimis. Wymagane jest jednak posiadanie dokumentów potwierdzających, że pojazd może być uznany za samochód ciężarowy. 

Odpowiadając zatem na pytanie Użytkowniczki należy wskazać, że przychód osiągnięty w 2021 r. umożliwia dokonanie jednorazowego odpisu amortyzacyjnego samochodu ciężarowego. Należy jednak pamiętać, żeby stosownymi dokumentami potwierdzić, że samochód może być uznany jako pojazd ciężarowy. Należy ponadto wskazać, że z analizowanych przepisów ustawy o PIT i ustawy o CIT nie wynika, aby wystąpienie o świadczenie de minimis było w przedstawionej sytuacji obowiązkiem. Jest ono przywilejem podatnika i może z niego skorzystać dobrowolnie. Wskazujemy ponadto, że udzielanie porad dotyczących prawa podatkowego wykracza poza zakres E-punktu konsultacyjnego, określony w Dziale II pkt. 4 Regulaminu udostępniania informacji i porad w systemie E-punktu konsultacyjnego w ramach serwisu Mikroporady.pl. Rekomendujemy w tym zakresie ewentualnie konsultacje z doradcą podatkowym.

Wpisz nasz KRS 0000318482 w deklaracji podatkowej PIT.

Stan prawny na dzień: 17 października 2022 r.

Podstawa prawna:

1. Ustawa z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 1800 z późn. zm.).
2. Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 1128 z późn. zm.).