Dwie firmy, jedna marka, zwolnienie lekarskie, ZUS

Użytkownik naszego serwisu zadał nam następujące zapytanie: Żona od dnia 5 stycznia przebywa na zwolnieniu lekarskim (ciążowym) i najprawdopodobniej będzie je kontynuowała w dalszym okresie, a dopiero będąc na urlopie macierzyńskim wróci do prowadzenia firmy. Wcześniej zaczęła prowadzić swoją działalność gospodarczą. Czy mąż w trakcie przebywania na zwolnieniu lekarskim żony może, mogę odwiesić swoją działalność i publikować nowe treści na jej fanpage/stronie? Czy konieczne jest w jakiś sposób sformalizowanie takich czynności?

Poniżej odpowiedź naszych ekspertów

Marka a prowadzenie działalności gospodarczej

W pierwszej kolejności należy wskazać na rozróżnienie pomiędzy marką a prowadzeniem działalności gospodarczej. To ostatnie pojęcie jest znacznie szersze i obejmuje szereg czynności faktycznych, jak i formalnoprawnych nastawionych na osiąganie bieżących przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej.

W ramach prowadzonej działalności gospodarczej możliwe jest rozwijanie marki (zgodnie z przeważającym przedmiotem działalności gospodarczej). Możliwe jest również rozwijanie więcej niż tylko jednej marki w ramach prowadzenia jednej działalności gospodarczej. Taka sytuacja może mieć miejsce w przypadku poszerzenia zakresu działalności gospodarczej przez przedsiębiorcę, np. poprzez zwiększenie asortymentu bądź podejmowania aktywności gospodarczej wykraczającej poza przeważający przedmiot działalności gospodarczej. W przypadku powzięcia zamiaru prowadzenia działalności o innym przedmiocie działalności niż ujawniony we wpisie, należy pamiętać o uzupełnieniu wpisu w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG).

Marka, w przeciwieństwie do firmy (nazwy) prowadzonej działalności gospodarczej, jest objęta ochroną własności intelektualnej, w tym prawa autorskiego, a po zarejestrowaniu w UPRP stanowić będzie chroniony znak towarowy.

Marka stanowi więc element majątku przedsiębiorcy, który może podejmować aktywność gospodarczą w ramach swojej marki. Tym samym, w przypadku gdy inna osoba będzie wykorzystywać markę przedsiębiorcy, bez zgody tego ostatniego, powinna się liczyć z obowiązkiem zaprzestania tego naruszenia, jak również z roszczeniami odszkodowawczymi skierowanymi przez przedsiębiorcę, którego marka została wykorzystana bez wymaganej zgody.

Przedsiębiorca, w celu budowania pozycji świadczonych usług lub towarów (pod wyróżniającą go marką) na rynku, może podejmować działania samodzielnie bądź we współpracy z innymi przedsiębiorcami czy współpracownikami. Przedsiębiorca, właściciel marki, może również zezwolić lub upoważnić innego przedsiębiorcę do wykonywania przez niego swojej działalności w ramach danej marki.

Wybór formy współpracy między przedsiębiorcami; faktyczne podejmowanie aktywności gospodarczej a zawieszenie działalności gospodarczej

Wybór formy współpracy w ramach prowadzenia aktywności gospodarczej pomiędzy przedsiębiorcami może przybrać zarówno postać spółki prawa handlowego bądź też spółki cywilnej. Dopuszczalne jest również odmienne uregulowanie wzajemnych praw i obowiązków pomiędzy przedsiębiorcami, w oparciu o zasadę swobody kontraktowej przewidzianej przez ustawę z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (tekst jednolity: Dz. U. z 2020 r., poz. 1740 z póź. zm.).

Przedsiębiorcy mogą się zdecydować na prowadzenie działalność w formie spółki cichej bądź zawarcie umowy o współpracy, wspólnym przedsięwzięciu wspólnej realizacji projektu, usługi lub zawarciu konsorcjum.

W przypadku zdecydowania się na nawiązanie współpracy z innym przedsiębiorcą, poza strukturą spółki (prawa handlowego czy umowy spółki cywilnej), strony porozumienia powinny ustalić katalog praw i obowiązków każdej ze stron, jak również wysokość i sposób ustalania wynagrodzenia.

Niezależnie od tego, czy dalsze wspólne prowadzenie aktywności gospodarczej w ramach jednej marki będzie odbywać się w formie spółki lub umowy prawa cywilnego, jej rozpoczęcie będzie wymagać zawarcia umowy pomiędzy przedsiębiorcami, czyli podjęcia aktywności zawodowej (gospodarczej), nastawionej na osiągnięcie przychodów (działalność zarobkowa).

Jak wynika z pytania użytkownika serwisu, jeden z przedsiębiorców przebywa na długotrwałym zwolnieniu lekarskim, drugi zaś zawiesił swoją działalność.

Zgodnie z przepisem art. 25 ust. 1 ustawy z 6.03.2018 r. - Prawo przedsiębiorców (tekst jednolity - Dz.U. z 2019 r., poz. 1292, z póź zm.) w okresie zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej przedsiębiorca nie może wykonywać działalności gospodarczej i osiągać bieżących przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej. W ust. 2 tego samego artykułu ustawy Prawo przedsiębiorców, zostały wymienione grupy działań, które mogą być wykonywane w okresie zawieszenia działalności. Dozwolone jest podejmowanie działań zachowawczych w stosunku do mienia przedsiębiorstwa, spełniania zobowiązań wymagalnych w trakcie trwania zawieszenia czy przyjmowanie należnych przedsiębiorcy zobowiązań.

Podjęcie przez użytkownika działalności nastawionej na osiąganie bieżących przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej (w tym prowadzenia sklepu internetowego, stron social-media itp.), nie mieści się w ramach czynności zachowawczych, dozwolonych w okresie zawieszenia działalności gospodarczej. Czyli, że rozpoczynając świadczenie usług, opisanych w pytaniu, użytkownik serwisu powinien złożyć wniosek o wznowienie wykonywania działalności gospodarczej.

Osoba fizyczna prowadząca jednoosobową działalność gospodarczą na L4

O ile w przypadku przedsiębiorcy, który zawiesił prowadzenie działalności gospodarczej, wznowienie aktywności gospodarczej tożsamej z przedmiotem zawieszonej działalności jest obligatoryjne, to w przypadku przedsiębiorcy przebywającego na zwolnieniu lekarskim i pobierającego świadczenie chorobowe, podejmowanie aktywności zawodowej, jest ryzykowne.

Ryzyko to wiąże się z utratą prawa do zasiłku chorobowego, za cały okres zwolnienia, oraz z obowiązkiem zwrotu pobranego świadczenia, w przypadku gdy Zakład Ubezpieczeń Społecznych stwierdzi, iż w trakcie pobierania zasiłku chorobowego ubezpieczony wykonywał pracę zarobkową lub wykorzystywał zwolnienie od pracy w sposób niezgodny z celem tego zwolnienia (art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa – „u.ś.p.”).

Wyjaśnienie co jest uznawane za wykonywanie pracy zarobkowej w trakcie trwania zwolnienia od pracy, było wielokrotnie doprecyzowywane w judykaturze. Otóż, pracą zarobkową w rozumieniu art. 17 ust. 1 u.ś.p. jest każda aktywność ludzka zmierzająca do osiągnięcia zarobku, w tym pozarolnicza działalność gospodarcza, choćby nawet polegająca na czynnościach nieobciążających w istotny sposób organizmu pracownika pozostającego na zwolnieniu lekarskim (wyrok SN z 9.05.2018 r., III UK 72/17).

W przypadku przedsiębiorcy przebywającego na zwolnieniu lekarskim może on być pozbawiony prawa do zasiłku chorobowego, jeżeli będzie kontynuował wykonywanie działalności gospodarczej. Jak zauważył Sąd Najwyższy w postanowieniu z 25.01.2016 r. (III UK 82/15): „nie dochodzi do wypełnienia przesłanek z art. 17 ustawy z 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, gdy były to zachowania o charakterze incydentalnym. Tylko sporadyczna, wymuszona okolicznościami, aktywność zawodowa może usprawiedliwiać zachowanie prawa do zasiłku chorobowego.”

Stanowisko to wynika z faktu, że osoba fizyczna będąca przedsiębiorcą, w ramach prowadzenia działalności gospodarczej, podejmuje aktywność nastawioną na uzyskanie zysku (praca zarobkowa), ale również szereg czynności formalno-prawnych związanych z prowadzoną działalnością, których podjęcie może mieć na celu wykonanie np. nałożonych na przedsiębiorcę prawem obowiązków.

W praktyce problematyczne okazuje się wskazanie, które czynności podejmowane przez przedsiębiorcę będą stanowić podjęcie aktywności zmierzającej do osiągnięcia zarobku, a które zostaną uznane za czynności incydentalne. Dotychczasowe stanowisko Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wskazuje na tendencję do uznawania, iż każda aktywność zawodowa pozbawia prawa do zasiłku. Tym samym zalecane jest, aby w okresie zasiłkowym powstrzymać się od wszelkiej aktywności zawodowej.

Oznacza to, że przebywający na zwolnieniu lekarskim przedsiębiorca, w trakcie pobierania zasiłku chorobowego, powinien powstrzymać się od prowadzenia działalności, w tym nawiązywania współpracy z innymi przedsiębiorcami.

Porada została przygotowana przez prawników Kancelarii Gessel, Koziorowski Sp. k.

Podstawa prawna (stan na dzień 15.01.2021 r.):

• Ustawa dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (tekst jednolity: Dz. U. z 2020 r., poz. 1740 z póź. zm.)
• Ustawa z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców (tekst jednolity: Dz.U. z 2019 r., poz. 1292, z póź. zm),
• Ustawa z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa ( tekst jednolity: Dz. U. z 2020 r., poz. 870, z póź.zm)

Wpisz nasz KRS 0000318482 w deklaracji podatkowej PIT w 2021.