Praca na wezwanie z opłaconym czasem oczekiwania na nią
Coraz częściej na rynku pracy pojawiają się zamiast umów o pracę umowy zlecenia. Często są one zawierana w interesie i z woli obu stron. Jednakże zdarzają się przypadki, gdy pracownik chciałby zawrzeć umowę o pracę, ale z uwagi chociażby na sytuację ekonomiczną i stanowisko pracodawcy musi czasami godzić się na zawarcie umowy zlecenia, dochodząc potem przed sądem ustalenia stosunku pracy. Nie jest to wówczas korzystne dla przedsiębiorcy. W niniejszym kazusie przedstawiamy wyrok Sądu Najwyższego, w którym Sąd uznał, iż tzw. „praca na wezwanie", „pod telefon" może być wykonywana na podstawie umowy zlecenia.
Rozstrzygnięcie:
Praca na wezwanie z opłaconym w pełni czasem oczekiwania na nią nie stanowi konstrukcji zatrudnienia pracowniczego w rozumieniu art. 22 § 1 k.p.[1]
Stan faktyczny
Pan Janusz Wiśniewski wykonywał pracę na stanowisku technika RTG w Szpitalu, pełniąc tzw. „dyżury na telefon”. Polegało to na pozostawaniu do dyspozycji pracodawcy poza terenem szpitala i przyjazdach na wezwanie telefoniczne celem wykonania badania RTG. Dyżury te odbywały się na podstawie umowy zlecenia.
Pan Janusz Wiśniewski złożył pozew o ustalenie stosunku pracy.
Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy: Dz.U.2022.1510 t.j.
Zagadnienie:
Czy tzw. „praca na wezwanie”, „pod telefon” z opłaconym w pełni czasem oczekiwania na nią powinna być wykonywana na podstawie umowy o pracę?
Rozstrzygnięcie:
Sąd w niniejszej sprawie nie uznał, aby strony łączyła umowa o pracę. W ocenie Sądu zawarcie umów zlecenia w zakresie dotyczącym pełnienia dyżurów wynikało ze zgodnego zamiaru stron i było wyrazem swobodnej decyzji stron. Treść umów nie pozwalała przy tym jednoznacznie stwierdzić, że miały one pracowniczy charakter.
Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wyroku wskazał, iż podlegające badaniu elementy charakteryzujące zatrudnienie Pana Janusza Wiśniewskiego wskazują na wyraźne odmienności od typowego ujęcia stosunku pracy, wynikającego z art. 22 § 1 k.p. Nie był on bowiem zobowiązany do stałego wykonywania pracy w określonym przez pracodawcę miejscu i czasie. W szczególności nie można przyjąć, że w rozumieniu art. 128 § 1 k.p. pozostawał on do dyspozycji pracodawcy w zakładzie pracy lub innymi miejscu przeznaczonym do wykonywania pracy. Fakt, że zakreślono godziny pozostawania w kontakcie telefonicznym, nie pozwalały wprost na stwierdzenie, iż ów czas podlega kwalifikacji tak jak czas pracy. Co prawda, obowiązki Janusza Wiśniewskiego przypominają dyżur w rozumieniu art. 1515 § 1 k.p. Niemniej jednak obowiązek dyżurowania w postaci dyżuru domowego zasadniczo pozostaje dla pracownika niepłatny. Jedynie podjęcie pracy z dyżuru wiąże się z obowiązkiem zapłaty wynagrodzenia, ale wynagrodzenia wraz z dodatkiem za pracę w godzinach nadliczbowych. Natomiast wynagrodzenie Pana Janusza Wiśniewskiego w ramach analizowanej umowy zlecenia ustalono, po pierwsze, na wyższym poziomie aniżeli płaca nadliczbowa, a ponadto należne ono było za cały czas dyżuru, a nie jedynie za godziny wykonywania pracy. Także miejsce dyżurowania pozostawało zależne od decyzji Pana Janusza Wiśniewskiego. Jedynym jego obowiązkiem pozostawała dostępność pod telefonem w taki sposób, by można było go wezwać do wykonania pracy.
W związku z powyższym, celem umowy nie było w tym przypadku stałe wykonywanie pracy określonego rodzaju, pod kierownictwem, w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a jedynie potencjalna zdolność do wykonania badań, o ile zachodziłaby taka konieczność i za tę właśnie gotowość Pan Janusz Wiśniewski otrzymywał wynagrodzenie.
W opinii Sądu Najwyższego tzw. „praca na wezwanie” nie stanowi konstrukcji zatrudnienia pracowniczego w rozumieniu art. 22 § 1 k.p. Co prawda, pomiędzy stronami został określony czas świadczenia pracy, a Pan Janusz Wiśniewski pracował według ustalonego grafiku. Posiadał on jednak swobodę w zakresie ustalania terminów zastępstwa. Co więcej, z zebranego w sprawie materiału dowodowego wynikało, iż w przypadku zawierania umów nazwanych zleceniami, wynagrodzenie było wyższe niż proponowana przez dyrekcję stawka za godzinę dyżuru technika Rtg. W związku z tym Pan Janusz Wiśniewski poniósł konsekwencje związane z zawarciem tego rodzaju umowy. Sąd stwierdził także, iż ze względu na staż pracy, a także sprawowaną funkcję przez Pana Janusza Wiśniewskiego, miał on pełną świadomość charakteru zawieranej umowy.
Każda praca jako taka może być wykonywana na podstawie różnych stosunków prawnych, które strony mogą kształtować swobodnie w granicach, w jakich swoboda kontraktowa nie prowadzi do naruszenia regulacji prawa pracy. W związku z tym Sąd Najwyższy w niniejszej sprawie przyjął, iż strony chciały zawrzeć umowę zlecenia. Przemawia za tym ich stanowisko towarzyszące zawieraniu umowy.
Sąd Najwyższy wskazał także, iż badając czy mamy do czynienia z umową o pracę należy przede wszystkim dokonać wykładni treści spornej umowy łączącej strony, jak i sposobu jej wykonywania. Stosunek pracy jako forma zatrudnienia nie pozostaje bowiem - co do zasady - przypisany do określonego zawodu. Istotne pozostaje nie tyle, jaką pracę wykonuje zatrudniony, ale w jakich czyni to warunkach. Wynika to w sposób nie budzący wątpliwości z treści art. 22 § 1 k.p., który jako "pracę" w stosunku pracy kwalifikuje czynności określonego rodzaju wykonywane pod kierownictwem, w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę za wynagrodzeniem. Treść unormowania art. 22 § 1 k.p. pozwala na wskazanie konieczności badania także sposobu wykonywania pracy.
--
[1] Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 marca 2013 r., sygn. akt I PK 223/12
Komunikat w związku realizacją obowiązku z art. 13 RODO Informacja nt. Cookies
Drogi Użytkowniku!
zanim zaczniesz korzystać z naszego Serwisu mikroPorady.pl, prosimy zapoznaj się uważnie z naszym Regulaminem, Polityką Prywatności oraz Polityką Cookies, w których szczegółowo opisaliśmy zasady korzystania z naszego Serwisu oraz sposób gromadzenia, wykorzystania i udostępnienia danych osobowych. Korzystając z Serwisu zgadzasz się z Regulaminem, Polityką Prywatności i Polityką Cookies.
Twoja prywatność i bezpieczeństwo to nasz priorytet, dlatego informujemy Cię, że nasz Serwis wykorzystuje pliki cookies, które przetwarzają dane, w tym dane, które mogą być zakwalifikowane jako dane osobowe, w celu zebrania i przetwarzania zagregowanych danych dla celów statystycznych, które pomagają zrozumieć, w jaki sposób Użytkownicy Serwisu korzystają ze stron internetowych, co umożliwia ulepszanie ich struktury i zawartości, doskonalenia jakości i treści naszych Usług, szerzenia misji edukacyjnej (w tym analizowania i profilowania danych grup użytkowników dla celów badawczych i marketingu naszych Usług).
Pamiętaj, możesz w każdej chwili wyrazić sprzeciw na przetwarzanie Twoich danych osobowych. Jeżeli nie wyrażasz zgody na korzystanie przez nasz Serwis z plików cookies, zmień ustawienia przeglądarki internetowej w zakresie plików cookies w swoim urządzeniu końcowym.
Kto jest Administratorem Twoich danych?
Administratorem Twoich danych jesteśmy my, czyli Akademia Liderów Innowacji i Przedsiębiorczości Fundacja dr B. Federa, ul. Orzeszkowej 2, 05-827 Grodzisk Mazowiecki. Jesteśmy organizacją pożytku publicznego i prowadzimy nieodpłatną działalność pożytku publicznego.
Inspektor Ochrony Danych
Aby zagwarantować, że Twoje dane zawsze będą przetwarzane w sposób transparentny i zgodny z prawem, wyznaczyliśmy Inspektora Ochrony Danych. Jest to osoba, z którą możesz się kontaktować we wszystkich sprawach dotyczących przetwarzania danych osobowych oraz korzystania z praw związanych z tym przetwarzaniem. Naszym Inspektorem Ochrony Danych jest Janusz Kosakowski. Dane kontaktowe: e-mail: <mailto:inspektor@wiedza3g.pl> inspektor@wiedza3g.pl; adres korespondencyjny: Akademia Liderów Innowacji i Przedsiębiorczości Fundacja dr Bogusława Federa, ul. Orzeszkowej 2, 05-827 Grodzisk Mazowiecki
Odbiorcy Twoich danych
Nigdy nie przekazujemy Twoich danych, nie sprzedajemy ich ani nie wymieniamy się nimi w jakichkolwiek celach, także marketingowych z innymi podmiotami. Twoje dane mogą być przekazywane jedynie Zaufanym Partnerom. W większości dane dotyczące ruchu naszych użytkowników gromadzone są przez naszych Zaufanych Partnerów. Prawo daje nam także możliwość przekazania danych podmiotom, które będą je przetwarzać na nasze zlecenie. Mogą to być na przykład podwykonawcy naszych usług, np. firmy IT oraz oczywiście organy typu sądy czy policja, które mogą żądać danych na podstawie obowiązującego prawa.
W związku z korzystaniem przez nas z narzędzia Google Analitycs Twoje dane zgromadzone w plikach cookies mogą być przekazywane Google Inc. z siedzibą w USA, tj. poza Europejski Obszar Gospodarczy. Przykazywanie odbywać się będzie na podstawie regulacji zabezpieczających ochronę danych osobowych, zatwierdzonych przez Komisję Europejską.
Podstawy prawne przetwarzania Twoich danych
W każdym przypadku przetwarzanie Twoich danych musi być oparte na podstawie prawnej na bazie obowiązujących przepisów. Jedną z nich może być konieczność przetwarzania danych do wykonania lub zawarcia umowy, której jesteś stroną. Taką umowę stanowo Regulamin Serwisu mikroPorady.pl. W przypadku pozostałych celów, takich jak analityka ruchu, zapobieganie nadużyciom, szerzenie misji edukacyjnej (w tym analizowanie i profilowanie danych grup użytkowników dla celów badawczych i marketingu naszych Usług), podstawą prawną jest nasz uzasadniony interes jako Administratora danych. Nasz prawnie uzasadniony interes polega na ułatwieniu korzystania z usług świadczonych drogą elektroniczną oraz na poprawie ich funkcjonalności, w tym na konieczności dostosowania zawartości Serwisu do potrzeb i preferencji Usługobiorców (Użytkowników) oraz optymalizacji korzystania ze stron internetowych, a także na konieczności tworzenia statystyk i badań, które stanowią podstawę do analizy, w jaki sposób Ty i inny Usługobiorcy korzystacie z Serwisu i na tej podstawie m.in. przygotowywać takie treści, które cieszą się największym zainteresowaniem lub na które jest największe zapotrzebowanie.
Okres przez jaki dane będą przetwarzane
Po zakończeniu korzystania przez Ciebie z naszych Usług, nie będziemy przetwarzać Twoich danych osobowych, za wyjątkiem tych danych, które są dopuszczone do przetwarzania na podstawie przepisów prawa lub umowy lub niezbędne do wyjaśnienia okoliczności niedozwolonego korzystania z Usług. Dane osobowe niezbędne do wykonania Umowy będziemy przetwarzać do czasu wygaśnięcia tej umowy, z tym zastrzeżeniem, że czasami, dane te mogą być przetwarzane również po wygaśnięciu tej umowy, jednak tylko wyłącznie jeżeli jest to dozwolone lub wymagane w świetle obowiązującego prawa np. przetwarzanie w celach statystycznych, rozliczeniowych lub w celu dochodzenia roszczeń.
Dane przetwarzane z uwagi na nasz uzasadniony interes będziemy przetwarzać do czasu ewentualnego zgłoszenia przez Ciebie skutecznego sprzeciwu.
Również skorzystanie przez Ciebie z prawa do bycia zapomnianym będzie skutkowało usunięciem Twoich danych na Twoje wyraźne żądanie.
Jakie masz prawa w stosunku do swoich danych?
Masz m.in. prawo żądania dostępu do danych, sprostowania danych, do usunięcia danych (prawo do bycia zapomnianym), do ograniczenia przetwarzania danych, do przenoszenia danych. Możesz także zgłosić sprzeciw do przetwarzania danych oraz wycofać udzieloną zgodę do przetwarzania danych. Masz także prawo do wniesienia skargi do organu nadzorczego (Prezesa UODO), jeżeli uważasz, że przetwarzamy Twoje dane osobowe w niewłaściwy sposób. Jak skorzystać ze swoich praw opisujemy w Polityce prywatności.
Chcesz dowiedzieć się więcej o zasadach przetwarzania i ochrony danych osobowych w związku z korzystaniem z Serwisu mikroPorady?
Nasza strona używa plików Cookies. Korzystając z niej akceptujesz naszą Politykę Cookies i wyrażasz zgodę na używanie plików Cookies według aktualnych ustawień swojej przeglądarki. Poznaj szczegóły i możliwości ustawień w plików Cookies.
Załóż konto, by w pełni korzystać z bezpłatnego wsparcia w prowadzeniu firmy
Rejestracja zajmie Ci 1 minutę.
Dostajesz bezpłatny dostęp do niezbędnej wiedzy i informacji.
pobieraj za darmo wzory dokumentów z komentarzem prawnym,
Wiemy jednak, że jako mikroprzedsiębiorca masz niewiele czasu na zgłębianie całości dokumentów, więc przygotowaliśmy skrót najważniejszych zapisów:
Gromadzimy tylko te dane osobowe, które są niezbędne do świadczenia usługi mikroPorady.pl, takie jak np. Twój adres e-mail.
Aby rozwijać aplikację i zapewniać lepszą jakość bezpłatnych usług, gromadzimy anonimowe dane zbiorcze w zakresie sposobu korzystania z mikroPorady.pl.
Dobroczynny serwis mikroPorady.pl należy wyłącznie do nas. Ale wszystko, co zamieścisz na swoim koncie, pozostaje Twoją 100% własnością. Bez Twojej zgody nigdy nie udostępnimy tych materiałów podmiotom trzecim.
Nasz serwis jest również w 100% zgodny z RODO. W każdej chwili możesz uzyskać dostęp do swoich danych, sprawdzić gdzie i w jaki sposób są one przechowywane. Oczywiście w dowolnym momencie możesz je również usunąć.
Wiemy jednak, że jako mikroprzedsiębiorca masz niewiele czasu na zgłębianie całości dokumentów, więc przygotowaliśmy skrót najważniejszych zapisów:
Gromadzimy tylko te dane osobowe, które są niezbędne do świadczenia usługi mikroPorady.pl, takie jak np. Twój adres e-mail.
Aby rozwijać aplikację i zapewniać lepszą jakość bezpłatnych usług, gromadzimy anonimowe dane zbiorcze w zakresie sposobu korzystania z mikroPorady.pl.
Dobroczynny serwis mikroPorady.pl należy wyłącznie do nas. Ale wszystko, co zamieścisz na swoim koncie, pozostaje Twoją 100% własnością. Bez Twojej zgody nigdy nie udostępnimy tych materiałów podmiotom trzecim.
Nasz serwis jest również w 100% zgodny z RODO. W każdej chwili możesz uzyskać dostęp do swoich danych, sprawdzić gdzie i w jaki sposób są one przechowywane. Oczywiście w dowolnym momencie możesz je również usunąć.
Na podany adres e-mail wysłany został link aktywujący konto.
Przypomnienie hasła
Na podany adres e-mail wysłany został link do zmiany hasła.
Gdy potrzebujesz
porady, u nas zawsze
ją otrzymujesz*
*Czy wiesz, że aż 96% mikro firm zapewnia 75% wszystkich wpływów z podatków i wytwarza 51% zysku gospodarki kraju? A czy wiesz, że tylko niewielkiej liczbie udaje się utrzymać na rynku dłużej niż rok z powodu braku dostatecznej wiedzy, znajomości przypisów i kompetencji?
A czy wiesz, że...
Ty też możesz coś dla nas
zrobić, abyśmy mogli dalej działać
i skutecznie Cię wspierać?
KRS 0000318482
Skopiuj KRS
Wpisz nasz KRS w Deklaracji Podatkowej Twój e-PIT!
Przechodzisz właśnie do usługi Twój e-PIT Ministerstwa Finansów
Aby skutecznie przekazać 1,5% na Projekty Fundacji
mikroPorady.pl i jestemSzefem.pl
wystarczy wpisać:
KRS 0000318482
Skopiuj KRS
lub wyszukać na liście:
Akademia Liderów Innowacji i Przedsiębiorczości
Fundacja dr Bogusława Federa