Spis treści:

1. Renta rodzinna – wprowadzenie
2. Co to jest renta wdowia?
3. Komu przysługuje renta wdowia?
4. Kiedy można złożyć wniosek o rentę wdowią?
5. Instrukcja: Jak wypełnić wniosek ERWD o rentę wdowią krok po kroku
6. Podsumowanie
7. Renta wdowia – pytania i odpowiedzi

Renta rodzinna – wprowadzenie

Renta rodzinna – a w szczególności renta wdowia – stanowi ważny element systemu zabezpieczeń społecznych w Polsce. Jest przyznawana po śmierci członka rodziny ubezpieczonego (np. małżonka), i objęta została regulacją ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2024 r. poz. 1631 z późn. zm.).

Celem niniejszego artykułu jest:

• omówienie przesłanek nabycia renty wdowiej,
• wskazanie, kto jest uprawniony i kiedy składa wniosek,
• zaprezentowanie procedury krok po kroku,

Co to jest renta wdowia?

Renta wdowia to rozwiązanie, które obowiązuje od 1 lipca 2025 roku i pozwala na jednoczesne pobieranie własnej emerytury lub renty oraz świadczenia po zmarłym małżonku. Osoba uprawniona będzie mogła wybrać jedną z dwóch opcji wypłaty:

• pełną (100%) rentę rodzinną po zmarłym małżonku i dodatkowo 15% swojego świadczenia (emerytalnego lub rentowego), lub
• pełne (100%) własne świadczenie oraz 15% renty rodzinnej po zmarłym współmałżonku.

Warto dodać, że pod pojęciem „renty rodzinnej” należy również rozumieć świadczenia tego typu wypłacane w ramach systemów: policyjnego, wojskowego czy rolniczego.

Zgodnie z art. 95 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, w razie zbiegu u jednej osoby prawa do kilku świadczeń przewidzianych w ustawie wypłaca się jedno z tych świadczeń - wyższe lub wybrane przez zainteresowanego, z zastrzeżeniem art. 95a.

Warto pamiętać, że łączna wysokość świadczeń otrzymywanych w ramach renty wdowiej – w tym także wszelkich dodatków – nie może przekroczyć trzykrotności minimalnej emerytury (obecnie jest to 5 342,88 zł). Jeśli suma tych świadczeń przekroczy ten limit, zostanie ona odpowiednio zmniejszona do wskazanego progu.

Z kolei w sytuacji, gdy obecnie pobierane świadczenie (np. emerytura lub renta) samo w sobie przekracza kwotę 5 342,88 zł, nie będzie możliwości skorzystania z mechanizmu łączenia świadczeń w ramach renty wdowiej.

Komu przysługuje renta wdowia?

Renta wdowia to stałe świadczenie finansowe przyznawane osobie, która straciła współmałżonka będącego objętym ubezpieczeniem społecznym. Przysługuje ono wdowie lub wdowcowi, którzy spełniają określone warunki, takie jak:

• osiągnięcie ustawowego wieku emerytalnego (co najmniej 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn),
• pozostawanie w związku małżeńskim aż do chwili śmierci współmałżonka,
• uzyskanie prawa do renty rodzinnej po zmarłym nie wcześniej niż przed ukończeniem 55 lat w przypadku kobiet lub 60 lat w przypadku mężczyzn,
• brak zawarcia nowego małżeństwa po śmierci małżonka, po którym przysługuje renta.

Z renty wdowiej może skorzystać osoba, która spełnia dwa kluczowe warunki:

• posiada uprawnienia do renty rodzinnej oraz
• pobiera własne świadczenie, takie jak: emerytura (w tym rolnicza), emerytura z systemu ubezpieczeń społecznych rolników indywidualnych i ich rodzin, emerytura wojskowa lub policyjna, zasiłek bądź świadczenie przedemerytalne, emerytura pomostowa, nauczycielskie świadczenie kompensacyjne, renta z tytułu niezdolności do pracy (również renta szkoleniowa), renta rolnicza związana z niezdolnością do pracy (w tym szkoleniowa), a także renta inwalidzka – zarówno wojskowa, jak i policyjna.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych traktuje na równi wszystkie typy rent rodzinnych – nie tylko te wypłacane bezpośrednio przez ZUS, ale również świadczenia przyznawane przez inne instytucje rentowe, takie jak: KRUS (dla rolników), a także wojskowe i policyjne organy emerytalne.

Kiedy można złożyć wniosek o rentę wdowią?

Wniosek o przyznanie renty wdowiej można składać już teraz. Aby świadczenie było wypłacane od 1 lipca 2025 roku, należy złożyć odpowiednią dokumentację najpóźniej do 31 lipca 2025 roku.

Jeśli do tej pory nie występowałaś o rentę rodzinną ani o własne świadczenie, a aktualnie otrzymujesz tylko jedno z nich – na przykład emeryturę – powinieneś złożyć dodatkowy wniosek o drugie świadczenie, czyli w tym przypadku o rentę rodzinną. Jednocześnie z tym dokumentem możesz również wystąpić z wnioskiem o rentę wdowią.

Instrukcja: Jak wypełnić wniosek ERWD o rentę wdowią krok po kroku 

Renta wdowia nie zostanie przyznana z urzędu – aby ją otrzymać, konieczne jest złożenie wniosku o ustalenie prawa do łączenia świadczeń z rentą rodzinną, wykorzystując odpowiedni formularz ERWD.

Gdzie znaleźć formularz?

Formularz ERWD można:

• pobrać bezpośrednio ze strony ZUS (link do PDF),
• otrzymać w każdej placówce ZUS,
• wypełnić elektronicznie przez PUE ZUS.

Część I – Dane osoby składającej wniosek

Wypełniasz tę sekcję danymi własnymi – czyli osoby ubiegającej się o rentę wdowią.

1. PESEL – wpisz numer PESEL.
2. Numer i seria dowodu osobistego lub paszportu – tylko jeśli nie masz PESEL.
3. Imię i nazwisko – wpisz swoje pełne imię i nazwisko.
4. Data urodzenia – w formacie dzień-miesiąc-rok.
5. Numer telefonu – opcjonalne, ale zalecane (dla kontaktu ZUS).
6. Adres zamieszkania – wpisz swój aktualny adres.
7. Adres ostatniego miejsca zamieszkania w Polsce/ adres miejsca pobytu – uzupełniasz, jeśli obecnie mieszkasz za granicą, ale wcześniej mieszkałeś w Polsce. Natomiast jeśli nie masz adresu zamieszkania, podaj adres miejsca pobytu lub adres ostatniego miejsca zamieszkania w Polsce
8. Adres do korespondencji – jeśli inny niż zamieszkania, adres ostatniego zamieszkania w Polsce lub adres miejsca pobytu.

Uwaga: Jeśli składasz wniosek przez PUE ZUS, dane te mogą się automatycznie uzupełnić.

Część II – Oświadczenia wnioskodawcy

W tej części masz do zaznaczenia dwie opcje:

• TAK – jeśli już pobierasz rentę rodzinną lub złożyłeś wniosek i czekasz na decyzję w tej sprawie.
• NIE – jeśli nie masz przyznanej renty rodzinnej i jeszcze o nią nie wnioskowałeś.

Jeśli zaznaczyłeś „TAK” – wybierz instytucję wypłacającą
Musisz zaznaczyć, która instytucja wypłaca (lub będzie wypłacać) Ci rentę rodzinną:

Do wyboru są:

• ZUS – Zakład Ubezpieczeń Społecznych
• KRUS – Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego
• ZER MSWiA – Zakład Emerytalno-Rentowy Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji
• BESW – Biuro Emerytalne Służby Więziennej
• Lub konkretne Wojskowe Biuro Emerytalne, np.: Białystok, Gdańsk, Katowice, Lublin, Poznań, Warszawa itd.

Zaznacz tylko tę instytucję, która dotyczy Ciebie – tam, gdzie już masz przyznaną rentę rodzinną lub gdzie złożyłeś wniosek.

Numer świadczenia – jeśli znasz
Na samym dole tej sekcji znajduje się pole:

„Jeśli TAK, podaj numer świadczenia – jeśli go znasz”
Wpisz tutaj numer decyzji przyznającej rentę rodzinną – znajdziesz go na piśmie z ZUS, KRUS lub innego organu emerytalnego.
Nie jest to pole obowiązkowe, ale ułatwia ZUS szybkie odnalezienie dokumentacji.

Punkt 2: Inne świadczenie emerytalno-rentowe
To pole dotyczy Twojego własnego świadczenia (np. emerytury, renty), które już pobierasz albo wnioskowałeś o jego przyznanie.

Zaznacz:

• „TAK” jeśli masz już przyznane świadczenie emerytalne lub rentowe (np. emeryturę z ZUS), albo złożyłeś wniosek i czekasz na decyzję.
• „NIE” jeśli nie pobierasz żadnego własnego świadczenia i nie masz w toku takiego wniosku.

Wskaż instytucję wypłacającą:

Podobnie jak powyżej, zaznacz instytucję, która przyznaje lub rozpatruje Twoje świadczenie, np.:

• ZUS
• KRUS
• ZER MSWiA
• Biuro Emerytalne Służby Więziennej
• Wojskowe Biuro Emerytalne (wybierz konkretne miasto)

Uwaga: Zaznacz tylko jedną instytucję – tę, do której należy Twoje własne świadczenie.

Wpisz numer świadczenia (jeśli znasz):
Wpisz numer, który widnieje na Twojej decyzji emerytalnej lub rentowej. Ułatwi to ZUS szybsze rozpatrzenie Twojego wniosku.

Świadczenia z zagranicy
Jeśli pobierasz świadczenie z zagranicy (np. z Niemiec, Holandii, USA), musisz to zadeklarować w dalszej części punktu 2:

Wybierz jedną z opcji:

• „nie mam ustalonego prawa do żadnego świadczenia z zagranicy” – zaznacz, jeśli nigdy nie pracowałeś za granicą lub nie ubiegałeś się o żadne zagraniczne świadczenie.
• „mam ustalone prawo do świadczenia z zagranicznej instytucji właściwej do spraw emerytalno-rentowych” – zaznacz, jeśli już otrzymujesz zagraniczną emeryturę lub rentę.
• „mam złożony wniosek o świadczenie z zagranicznej instytucji i czekam na decyzję” – zaznacz, jeśli dopiero ubiegasz się o zagraniczne świadczenie.

W poniższym polu opisz:

• rodzaj świadczenia (np. emerytura, renta),
• kraj i instytucję, która przyznała to świadczenie,
• wysokość świadczenia i datę przyznania.

Do wniosku załącz dokument potwierdzający prawo do tego zagranicznego świadczenia (np. decyzję urzędu niemieckiego).

Punkt 3: Wspólność małżeńska przed śmiercią małżonka

Zaznacz:

• „TAK”, jeśli do dnia śmierci małżonka prowadziliście wspólne gospodarstwo domowe,
• mieszkaliście razem lub pozostawaliście w formalnym związku małżeńskim.
• „NIE”, jeśli byliście po  rozwodzie lub nie prowadziliście wspólnego życia gospodarczego.

To bardzo ważne pole! ZUS bada, czy spełniony został warunek wspólności małżeńskiej – jego niespełnienie może skutkować odmową renty wdowiej.

Punkt 4: Nowy związek małżeński

Zaznacz:

• „TAK” jeśli po śmierci pierwszego małżonka zawarłeśnowy związek małżeński – może to wpływać na prawo do renty wdowiej.
• „NIE” jeśli nadal pozostajesz w stanie wdowieństwa.

Jeśli zaznaczysz „TAK”, ZUS może odmówić przyznania renty wdowiej – świadczenie to przysługuje tylko wdowom i wdowcom, którzy nie zawarli nowego związku małżeńskiego.

 

Część III: Zakres wniosku

W tej części określasz, o co dokładnie wnioskujesz – czyli czy chcesz ustalić prawo do renty rodzinnej w zbiegu z innym świadczeniem i w jakiej wysokości.

Punkt 1: Wnosisz o

Zaznaczasz:

• „ustalenie zbiegu świadczeń z rentą rodzinną” – jeśli starasz się o rentę rodzinną i jednocześnie pobierasz (lub masz prawo do) inne świadczenie emerytalno-rentowe (np. emeryturę z ZUS, KRUS itp.).

Zbieg świadczeń oznacza sytuację, gdy masz prawo do więcej niż jednego świadczenia, a ZUS musi ustalić, które będzie wypłacane i w jakiej wysokości.

Punkt 2: Wypłacanie w wysokości 100%

Tutaj wskazujesz, które ze świadczeń chcesz pobierać w pełnej (100%) wysokości:

• renty rodzinnej – zaznacz, jeśli wybierasz rentę rodzinną jako podstawowe świadczenie.
• innego świadczenia emerytalno-rentowego, do którego masz prawo – np. własnej emerytury z ZUS.
• wyższego świadczenia – jeśli chcesz, aby ZUS sam zdecydował, które świadczenie (z dwóch możliwych) jest korzystniejsze i je wypłacał w całości.

Jeśli nie wiesz, które wybrać, najbezpieczniej zaznaczyć „wyższego świadczenia”.

Punkt 3: Jeśli masz już ustalone prawo do świadczeń z ZUS

Ten punkt dotyczy osób, które już pobierają własne świadczenia z ZUS.

Zaznaczasz:

• „Wnoszę o wypłacanie świadczeń emerytalno-rentowych, które obecnie pobieram...”

Jeśli chcesz nadal pobierać swoje obecne świadczenie – nawet jeśli łącznie z rentą rodzinną suma będzie niższa niż suma dwóch osobno wypłacanych świadczeń.

Punkt 4: Sposób wypłaty świadczenia

Tutaj wybierasz, dokąd ZUS ma przelewać pieniądze.

Dla wnioskodawcy mieszkającego w Polsce:

Masz do wyboru:

• na rachunek bankowy – wpisz numer swojego konta w polskim banku. Konto musi być Twoje – jako właściciela lub współwłaściciela. Jeśli zostawisz to pole puste – ZUS nie będzie miał możliwości wypłaty.
• na adres w Polsce – jeśli nie masz konta bankowego. Wybierz jeden z trzech wariantów: adres zamieszkania, adres ostatniego miejsca zamieszkania / pobytu, adres do korespondencji. Wybór przekazu pocztowego może wydłużyć czas wypłaty.

Dla wnioskodawcy mieszkającego za granicą:

Jeśli mieszkasz za granicą (w UE, EFTA, Wielkiej Brytanii lub kraju z umową z Polską), ZUS może przelać świadczenie na zagraniczne konto.

Zaznacz:

• „za granicę – na rachunek bankowy (oprócz USA)”

Następnie wypełnij trzy pola:

• Międzynarodowy numer rachunku bankowego (IBAN) – np. DE..., NL..., GB..., FR...
• Nazwa i adres banku
• BIC/SWIFT – międzynarodowy identyfikator banku

Dla wnioskodawcy mieszkającego za granicą – do USA na rachunek bankowy

Jeśli mieszkasz za granicą w USA, ZUS może przelać świadczenie na zagraniczne konto.

Zaznacz:

• „za granicę – do USA na rachunek bankowy”

Następnie wypełnij pola:

• Wpisz numer rachunku, którego właścicielem lub współwłaścicielem jesteś
• Podaj pełną nazwę i adres banku macierzystego w USA – dane powinny być właściwe dla formatu ACH „Direct Deposit”
• Kod identyfikacyjny banku macierzystego w USA – należy dodatkowo wybrać opcję czy jest to rachunek bieżący czy też oszczędnościowy
• Nazwa i adres banku pośredniczącego – wskaż bank pośredniczący (bank korespondent) dla banku macierzystego, w którym posiadasz rachunek bankowy – o ile informacja ta jest niezbędna przy przekazywaniu świadczenia lub możesz dostarczyć do ZUS instrukcję otrzymaną z banku macierzystego dotyczącą przekazania świadczeń z zagranicy

Dla wnioskodawcy mieszkającego za granicą – w Polsce na rachunek bankowy.

Kolejną opcją jest możliwość wypłaty środków dla wnioskodawcy mieszkającego za granicą na polski rachunek bankowy. W tym miejscu podaj numer rachunku bankowego, którego jesteś właścicielem lub współwłaścicielem, lub rachunek bankowy osoby upoważnionej do odbioru twojego świadczenia zamieszkałej w Polsce, jeśli chcesz otrzymywać wypłatę świadczeń na ten rachunek.

Uzupełnij następujące pola:

• Numer rachunku bankowego – którego jesteś właścicielem lub współwłaścicielem, lub rachunek bankowy osoby upoważnionej do odbioru twojego świadczenia zamieszkałej w Polsce, jeśli chcesz otrzymywać wypłatę świadczeń na ten rachunek.
• Imię i nazwisko właściciela rachunku osoby upoważnianej do odbioru twojego świadczenia – jeżeli podajesz numer rachunku osoby, którą upoważniasz do odbioru twojego świadczenia. Jeśli nie podasz tych danych to potwierdzisz, że rachunek bankowy należy do ciebie i chcesz otrzymywać wypłatę świadczenia na ten rachunek.
• PESEL osoby upoważnionej
• Rodzaj, serię i numer dokumentu potwierdzającego tożsamość osoby upoważnionej – jeśli nie ma ona numeru PESEL.

Sekcja: Załączniki i sposób odbioru odpowiedzi

Na ostatnich stronach wniosku ERWD Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) prosi Cię o wskazanie, czy:

• dołączasz jakieś dokumenty,
• planujesz dostarczyć je później,
• w jaki sposób chcesz otrzymać odpowiedź w swojej sprawie.

Ta część jest kluczowa, ponieważ brak wymaganych dokumentów może spowodować, że ZUS wyda decyzję negatywną. Oto jak ją prawidłowo wypełnić:

Liczba dołączonych dokumentów

W tym miejscu wpisujesz, ile dokumentów załączasz do wniosku. Przykład:

• 3 (jeśli dołączasz np. akt zgonu małżonka, orzeczenie o niezdolności do pracy, decyzję o zagranicznej emeryturze).

Dostarczę dodatkowe dokumenty do składanego wniosku:

• TAK – zaznaczasz, jeśli nie masz jeszcze wszystkich dokumentów, ale planujesz je donieść do ZUS w najbliższym czasie. W takim przypadku masz obowiązek dostarczyć je w ciągu 14 dni od złożenia formularza.
• NIE – zaznaczasz, jeśli wszystkie dokumenty dołączasz już teraz.

Wskaż, jakie dokumenty dostarczysz do ZUS

Tutaj wpisujesz, co dokładnie planujesz jeszcze dostarczyć. Przykłady: "Orzeczenie o całkowitej niezdolności do pracy". Staraj się opisać dokumenty precyzyjnie – pomoże to urzędnikowi szybciej zidentyfikować, czego jeszcze brakuje.

Sposób odbioru odpowiedzi z ZUS

Wybierz tylko jeden z trzech wariantów:

• w placówce ZUS – możesz odebrać decyzję osobiście lub przez osobę, którą wcześniej upoważnisz.
• pocztą – dokumenty zostaną wysłane na adres, który podałeś wcześniej we wniosku.
• na koncie PUE / eZUS – jeśli masz profil na Platformie Usług Elektronicznych (PUE) ZUS, możesz otrzymać decyzję online (to najszybsza i najwygodniejsza opcja).

Oświadczenie i podpis

Na końcu potwierdzasz, że wszystkie dane wpisane we wniosku są prawdziwe, oraz składasz podpis.

• Wpisz aktualną datę w formacie: dd / mm / rrrr
• Złóż czytelny podpis – odręczny, jeśli składasz formularz papierowo, lub elektroniczny, jeśli online.

 

Podsumowanie

Artykuł omawia istotę i zasady przyznawania renty wdowiej w Polsce, która od 1 lipca 2025 roku pozwala łączyć własną emeryturę lub rentę z rentą rodzinną po zmarłym małżonku. Renta wdowia przysługuje wdowom i wdowcom spełniającym określone warunki, takie jak wiek emerytalny, pozostawanie w związku małżeńskim do śmierci małżonka oraz brak nowego małżeństwa po jego śmierci.

W artykule szczegółowo opisano, kto może ubiegać się o rentę wdowią, kiedy i jak złożyć wniosek ERWD oraz jakie dane i dokumenty należy dołączyć. Przedstawiono także zasady łączenia świadczeń oraz limity kwotowe, których nie można przekroczyć. Ponadto, podano dokładną instrukcję wypełniania wniosku, w tym informacje o formach składania dokumentów, wymaganych oświadczeniach i wyborze sposobu wypłaty świadczenia.

Całość ma na celu ułatwienie zrozumienia nowych przepisów i pomoc w prawidłowym uzyskaniu prawa do renty wdowiej.

Renta wdowia – pytania i odpowiedzi 

Czy musze złożyć wniosek o rentę wdowią osobiście?
Nie, nie musisz składać wniosku osobiście. Masz kilka wygodnych opcji, aby to zrobić. Po pierwsze, możesz upoważnić pełnomocnika, czyli inną osobę, która w Twoim imieniu złoży wniosek. Warto pamiętać, że pełnomocnik musi posiadać odpowiednie pełnomocnictwo, które możesz przygotować samodzielnie lub pobrać wzór z ZUS.

Po drugie, wniosek można wysłać pocztą – wystarczy, że poprawnie wypełnisz formularz i wyślesz go na adres swojego oddziału ZUS. Ta metoda jest wygodna, jeśli nie masz możliwości osobistego złożenia dokumentów lub jeśli preferujesz kontakt bez wychodzenia z domu.

Po trzecie, najwygodniejszą i najszybszą opcją jest złożenie wniosku elektronicznie za pomocą Platformy Usług Elektronicznych (PUE) ZUS. Dzięki temu możesz złożyć wniosek online, bez konieczności wizyty w oddziale ZUS, a system sam potwierdzi przyjęcie dokumentu.

Podsumowując, nie jesteś zobowiązany do osobistego składania wniosku — masz do wyboru kilka praktycznych sposobów dostarczenia dokumentów, dostosowanych do Twoich potrzeb i możliwości.

Co, jeśli jestem w separacji lub po rozwodzie?
Jeśli jesteś w separacji, to separacja wyklucza na prawo do renty rodzinnej. Renta wdowia przysługuje, jeśli małżonek zmarł, a wdowa lub wdowiec pozostawali w wspólnocie małżeńskiej do dnia śmierci. Separacja formalna oznacza brak tej wspólnoty.

Natomiast jeśli jesteś po rozwodzie to nie masz już formalnego statusu małżonka, dlatego prawo do renty rodzinnej z tytułu zmarłego małżonka zazwyczaj nie przysługuje. Wyjątkiem mogą być sytuacje, gdy sąd przyznał alimenty, jednakże taka sytuacja wymaga indywidualnej analizy.

Pamiętaj!
Wpisz nasz KRS 0000318482 w Deklaracji Podatkowej PIT.

Wyszukaj|
Akademia Liderów Innowacji i Przedsiębiorczości Fundacja dr Bogusława Federa
w https://www.podatki.gov.pl/pit/twoj-e-pit/

Dziękujemy
Stan prawny na dzień: 3 lipca 2025 r.

Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1631 z późn. zm.).