Porady eksperta

Umowa zlecenia bez wynagrodzenia

Użytkownik naszego serwisu chce zatrudnić się u swojego znajomego na podstawie umowy zlecenia. Z uwagi na tę okoliczność zależy mu na tym, aby rzeczona umowa przewidywała brak jego wynagrodzenia. Jak wyjaśnia, takie rozwiązanie jest dla niego konieczne z uwagi na odbycie praktyk niezbędnych do uzyskania uprawnień budowlanych. Użytkownik prosi o wyjaśnienie czy umowa zlecenia może być nieodpłatna, a także o wskazanie istotnych elementów tego rodzaju kontraktu.

Poniżej odpowiedź naszych ekspertów:

W pierwszej kolejności wyjaśniamy, że Akademia Liderów Innowacji i Przedsiębiorczości Fundacja dra Bogusława Federa, nie świadczy odpłatnego poradnictwa prawnego ani nie przygotowuje indywidualnych projektów umów i innych dokumentów. Niemniej jednak eksperci Akademii pro bono wyjaśniają treść obowiązujących przepisów i pomagają przedsiębiorcom w ich interpretacji.

Zgodnie z art. 734 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny: 

przez umowę zlecenia przyjmujący zlecenie zobowiązuje się do dokonania określonej czynności prawnej dla dającego zlecenie.

Stosownie zaś do treści art. 735 k.c. istnieje domniemanie odpłatności umowy zlecenia – jeżeli umowa milczy na ten temat, biorącemu zlecenie należy się wynagrodzenie z mocy ustawy.

Odpowiadając wprost na pytanie Użytkownika – umowa zlecenia może być kontraktem darmym. Jak wskazuje się w piśmiennictwie, odpłatność nie należy do elementów przedmiotowo istotnych zlecenia, które rozstrzygają o ważności umowy (por. B. J. Kowalczyk [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. M. Balwicka-Szczyrba, A. Sylwestrzak, Warszawa 2022, art. 735). Twierdzenie to nie budzi żadnych wątpliwości zarówno w doktrynie jak i w orzecznictwie. Jak wskazał Sąd Apelacyjny w Łodzi w wyroku z dnia 2 lipca 2013 r. sygn. akt I ACa 189/13: 

Wprawdzie umowa zlecenia może nie być połączona z obowiązkiem zapłaty zleceniobiorcy wynagrodzenia, lecz jej nieodpłatność musi wprost wynikać z treści umowy lub uzasadniona musi zostać okolicznościami.

Zatem strony umowy zlecenia, powinny jednoznacznie określić w niej brak wynagrodzenia biorącego zlecenie.

Kwestia umowy zlecenia była wielokrotnie poruszana na łamach naszego serwisu. Czyniąc swoiste resume na potrzeby niniejszej Odpowiedzi, wskazujemy, że umowa zlecenia powinna zawierać przynajmniej:

(i) oznaczenie miejsca i daty zawarcia;
(ii) dokładne oznaczenie stron;
(iii) przedmiot umowy – zakres wzajemnych świadczeń stron;
(iv) kwestię wynagrodzenia – w tym wypadku wyraźne wskazanie braku wynagrodzenia biorącego zlecenie;
(v) oznaczenie czasu, na jaki została zawarta umowa;
(vi) sposób rozwiązania umowy (za wypowiedzeniem, bez wypowiedzenia);
(vii) kwestia powierzenia mienia i odpowiedzialności za nie;
(viii) inne postanowienia niezbędne z uwagi na cel, dla którego została zawarta umowa;

Co do zasady nieodpłatność umowy zlecenia oznacza brak opłacania podatku dochodowego oraz składek na ubezpieczenie społeczne i składki zdrowotnej. Jednakowoż zwracamy uwagę, że z treści zapytania nie sposób jednoznacznie stwierdzić jaki jest cel Użytkownika zawarcia umowy zlecenia bez wynagrodzenia. Może się okazać, że zdobycie uprawnień budowlanych, o których wspomina, wymaga zawarcia innego rodzaju – np. umowy o praktyki. Do rozważenia pozostaje także kwestia związania się Użytkownika umową o wolontariat albo inną umową nienazwaną na podstawie art. 3531 k.c. Jednocześnie przestrzegamy przed zawieraniem umów nieodpłatnych w celu obejścia ustawy – gdy cause stanowi jedynie chęć uniknięcia płacenia składek na ubezpieczenie społeczne.

Stan prawny na dzień 18 kwietnia 2023 r.

Podstawa prawna:

  1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1360 z późn. zm.).

Źródła:

  1. B. J. Kowalczyk [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. M. Balwicka-Szczyrba, A. Sylwestrzak, Warszawa 2022, art. 735);
  2. Wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 2 lipca 2013 r. sygn. akt I ACa 189/13.

Pamiętaj!

Wpisz nasz KRS 0000318482 w Deklaracji Podatkowej PIT.

Wyszukaj:

Akademia Liderów Innowacji i Przedsiębiorczości Fundacja dr Bogusława Federa w  https://www.podatki.gov.pl/pit/twoj-e-pit/

Dziękujemy :)

Umowa o dzieło - umowa zlecenie

Wielokrotnie spotykamy się z problematyką, jaką jest wybór właściwego rodzaju umowy. Najczęściej mylonymi i błędnie stosowanymi umowami są umowa o dzieło/umowa zlecenie. Zarówno umowa o dzieło, jak i umowa zlecenie są umowami cywilnoprawnymi, pełnią jednakże zdecydowanie inne funkcje i powodują różne skutki. Istotą zawarcia umowy o dzieło jest zobowiązanie się przyjmującego zamówienie do wykonania określonego, szczegółowo w umowie dzieła, zaś strony zmawiającej do zapłaty wynagrodzenia. Istotą umowy zlecenia jest wykonanie nie przez przyjmującego zlecenie określonej czynności prawnej lub faktycznej.


Pobierz poradnik

Pamiętaj:
Wpisz nasz KRS 0000318482 w Deklaracji Podatkowej Twój e-PIT
Dziękujemy!

Czy wiesz, że aż 96% mikro firm zapewnia 75% wszystkich wpływów z podatków i wytwarza 51% zysku gospodarki kraju?

A tylko niewielkiej liczbie udaje się utrzymać na rynku dłużej niż rok bez dostatecznej wiedzy i znajomości przepisów.

A czy wiesz, że...

Ty też możesz coś zrobić, abyśmy mogli dalej działać i skutecznie Cię wspierać?

KRS 0000318482

Przejdź do Twój e-PIT