Przedawnienie alimentów - mikroPorady.pl - Biznesowe wsparcie z najlepszej strony

Użytkownik zwrócił się do nas z prośbą o udzielenie odpowiedzi na pytanie w następującym stanie faktycznym:

W 2009 roku rozwiodłem się i zasądzono mi na rzecz byłej żony alimenty. Przez okres 3 lat i 3 miesięcy komornik nie pobierał alimentów bo nie miał z czego tylko te alimenty naliczał. Po tym upływie czasowym zwróciłem się do Sądu o zmniejszenie alimentów i alimenty zostały mi zmniejszone. Ale komornik podobnie jak w pierwszym przypadku nie pobierał alimentów bo nie miał z czego tylko te alimenty naliczał. W sumie nie pobierał alimentów przez okres 10 lat i 7 miesięcy. Dopiero 20.12 2020 roku zaczął pobierać mi alimenty z emerytury. Czy miał do tego prawo?

Przedawnienie roszczeń alimentacyjnych

Zgodnie z art. 137. Ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2809 z późn. zm., dalej: „KRIO”):

„§ 1. Roszczenia o świadczenia alimentacyjne przedawniają się z upływem lat trzech.

§ 2. Niezaspokojone potrzeby uprawnionego z czasu przed wniesieniem powództwa o alimenty sąd uwzględnia zasądzając odpowiednią sumę pieniężną. W uzasadnionych wypadkach sąd może rozłożyć zasądzone świadczenie na raty.”

Przepis o przedawnieniu roszczeń alimentacyjnych dotyczy przedawnienia roszczeń o alimentacyjne świadczenia okresowe, natomiast nie odnosi się do samego prawa do alimentacji, które jako prawo osobiste nie ulega przedawnieniu. Obowiązek dostarczania środków utrzymania uprawnionemu do alimentacji jest zazwyczaj orzekany jako świadczenie okresowe w postaci obowiązku łożenia comiesięcznie określonej sumy pieniężnej tak, aby zaspokoić bieżące potrzeby uprawnionego. Zatem osoba uprawniona do alimentacji może wystąpić z żądaniem zasądzenia alimentów w każdym czasie, jednakże jej żądanie zasądzenia świadczeń alimentacyjnych nie może obejmować świadczeń za okres dłuższy niż 3 lata wstecz. Odrębną regulację ustawodawca przewiduje dla przedawnienia roszczeń regresowych (art. 140 k.r.o.) i roszczeń alimentacyjnych matki dziecka pozamałżeńskiego (art. 141 k.r.o.).

Dochodzenie roszczeń alimentacyjnych

Od przedawnienia roszczeń alimentacyjnych, które mają charakter okresowy, należy odróżnić możliwość dochodzenia roszczeń alimentacyjnych za czas sprzed wytoczenia powództwa o alimenty. Przed wprowadzeniem § 2 do art. 137 k.r.o. przyjmowano, że uprawniony do alimentacji może dochodzić roszczeń alimentacyjnych za czas poprzedzający wytoczenie powództwa, jeśli z tego okresu pozostały jego niezaspokojone potrzeby albo zostały zaciągnięte przez uprawnionego zobowiązania względem osób trzecich na zaspokojenie tych potrzeb. W uchwale (7) z 28.09.1949 r., C 389/49, OSN(C) 1951/3, poz. 60, SN przyjął, że dopuszczalne jest dochodzenie roszczeń alimentacyjnych za okres poprzedzający wytoczenie powództwa, a w szczególności roszczeń dziecka pozamałżeńskiego względem jego ojca o zaległe świadczenia okresowe, z tytułu kosztów wychowania i utrzymania, w przypadku gdy pozostały niezaspokojone potrzeby lub zobowiązania zaciągnięte przez uprawnionego względem osoby trzeciej na pokrycie tychże kosztów. W uzasadnieniu tej uchwały Sąd Najwyższy wskazał, że prawo polskie nie wyłącza w ogóle możliwości dochodzenia alimentów za czas przeszły w każdym wypadku – w myśl zasady pro praeterito nemo alitur, jednak z drugiej strony istotna cecha obowiązku alimentacyjnego, polegająca na jego zależności od istnienia potrzeb uprawnionego, sprawia, że obowiązek ten wygasa w granicach, w których potrzeby te zostały zaspokojone. Z uwagi na treść art. 135 § 3 k.r.o., który włącza przy ustalaniu zakresu obowiązku alimentacyjnego, uwzględnianie świadczeń, które uprawniony uzyskuje na podstawie odrębnych przepisów, należy przyjąć, że pozwany o sumę pieniężną na pokrycie niezaspokojonych potrzeb uprawnionego nie będzie mógł bronić się zarzutem, że uprawniony mógł zaspokoić te potrzeby ze świadczeń, o których mowa w art. 135 § 3 k.r.o.

Chcesz dowiedzieć się więcej na ten temat?

Pokaż materiały

Przedawnienie zasądzonych alimentów

Przedawnieniu podlegają zasądzone alimenty, które z różnych powodów nie były egzekwowane, oraz potrzeby uprawnionego, które nie były zaspokojone przed wniesieniem powództwa. Zwrot „nie były zaspokojone” wskazuje, że chodzi o powstały dług, zaciągnięty np. w celu zapewnienia leczenia i rehabilitacji uprawnionego. W przypadku „zaszłości” powstałych przed zasądzeniem alimentów sąd może je uwzględnić, zasądzając „odpowiednią sumę pieniężną”. Świadczenie ma zatem charakter jednorazowy. Ustawodawca w uzasadnionych wypadkach zezwala na rozłożenie świadczenia na raty (art. 137 § 2 zd. 2 k.r.o.). W piśmiennictwie zwraca się uwagę na to, że ustawodawca złagodził w porównaniu z regulacją zawartą w art. 320 k.p.c. wymóg rozłożenia świadczenia na raty, albowiem nie jest wymagane istnienie szczególnych okoliczności (zob. H. Ciepła, Nowelizacje kodeksu rodzinnego i opiekuńczego z komentarzem, Warszawa 2010, s. 78).

Odpowiadając zatem na pytanie Użytkownika wskazać należy, że przepis o przedawnieniu roszczeń alimentacyjnych dotyczy przedawnienia roszczeń o alimentacyjne świadczenia okresowe, natomiast nie odnosi się do samego prawa do alimentacji, które jako prawo osobiste nie ulega przedawnieniu.

Wobec powyższego Komornik ma prawo do naliczania kolejnych, nieprzedawnionych roszczeń alimentacyjnych. Jeżeli jednak Użytkownik miałby jakiekolwiek wątpliwości w zakresie czynności podejmowanych przez Komornika warto wiedzieć, że takie czynności można zaskarżyć w drodze skargi na czynności egzekucyjne. Więcej na ten temat można przeczytać w artykule opublikowanym w naszym serwisie pod linkiem.

Pamiętaj!

Wpisz nasz KRS 0000318482 w Deklaracji Podatkowej PIT.

Wyszukaj:

Akademia Liderów Innowacji i Przedsiębiorczości Fundacja dr Bogusława Federa
w https://www.podatki.gov.pl/pit/twoj-e-pit/

Dziękujemy

Stan prawny: 22 sierpnia 2024 r.

Podstawa prawna:
1) Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 2809 z późn. zm.).

Przedawnienie roszczeń - terminy

Przygotowując materiał dotyczący przedawnienia roszczeń, na wstępie należałoby wyjaśnić co to jest roszczenie. Zgodnie z definicją wskazaną w komentarzu do ustawy kodeks cywilny „roszczenie to uprawnienie polegające na możliwości domagania się od indywidualnie określonej osoby (lub grupy indywidualnie określonych osób) jakiegoś zachowania się. Istnienie roszczenia jest więc konsekwencją nałożenia przez normę prawną na konkretnego adresata lub grupę konkretnych adresatów obowiązku jakiegoś postępowania względem innej osoby”.[1]

Zgodnie z brzmieniem przepisów obowiązującej ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 roku kodeks cywilny (dalej jako: „kodeks cywilny”), z zastrzeżeniem wyjątków wskazanych w kodeksie cywilnym, roszczenia majątkowe ulegają przedawnieniu po upływie określonego terminu.

Po upływie terminu przedawnienia ten, przeciwko komu przysługuje roszczenie, może uchylić się od jego zaspokojenia, chyba że zrzeka się korzystania z zarzutu przedawnienia.

Zasadą ogólną przyjętą w kodeksie cywilnym jest, że o ile przepisy nie stanowią inaczej, wszystkie roszczenia majątkowe ulegają przedawnieniu po upływie sześciu lat, a roszczenia o świadczenia okresowe oraz roszczenia związane z prowadzeniem działalności gospodarczej – po upływie trzech lat. Zgodnie z zasadą ogólną, koniec terminu przedawnienia przypada na ostatni dzień roku kalendarzowego, chyba że termin przedawnienia jest krótszy niż dwa lata.

W kodeksie cywilnym wskazano wiele odstępstw od powyżej wskazanej reguły m.in. dla:

roszczeń wynikających z umowy zlecenia;
roszczeń wynikających z umowy o dzieło
roszczeń wynikających z rękojmi;
roszczeń wynikających z umowy przewozu;
roszczeń wynikających z umowy najmu;
roszczeń wynikających z umowy pożyczki;
roszczeń wynikających z umowy ubezpieczenia;
roszczeń wynikających z umowy składu;
roszczeń wynikających z zachowku;

i wielu innych.

[1] P. Machnikowski [w:] Kodeks cywilny..., red. E. Gniewek, 2010, kom. do art. 117, nb 2

Pobierz poradnik

Pamiętaj:
Wpisz nasz KRS 0000318482 w Deklaracji Podatkowej Twój e-PIT
Dziękujemy!

Czy wiesz, że aż 96% mikro firm zapewnia 75% wszystkich wpływów z podatków i wytwarza 51% zysku gospodarki kraju?

A tylko niewielkiej liczbie udaje się utrzymać na rynku dłużej niż rok bez dostatecznej wiedzy i znajomości przepisów.

A czy wiesz, że...

Ty też możesz coś zrobić, abyśmy mogli dalej działać i skutecznie Cię wspierać?

KRS 0000318482

Przejdź do Twój e-PIT