Jak wyegzekwować zapis testamentowy? - mikroPorady.pl - Biznesowe wsparcie z najlepszej strony

Szybko, łatwo i na klik... z nami rozliczysz swój PIT
Przejdź do Twój e-PIT
- A
- A
- A
Pytania do eksperta

Użytkownik serwisu zwrócił się do nas z prośbą o udzielenie odpowiedzi na pytanie w jaki sposób wyegzekwować zapis testamentowy, którego termin realizacji upłynął w styczniu 2023 r.?

Zgodnie z art. 968 § 1 Kodeksu Cywilnego (dalej: „k.c.”)

Spadkodawca może przez rozrządzenie testamentowe zobowiązać spadkobiercę ustawowego lub testamentowego do spełnienia określonego świadczenia majątkowego na rzecz oznaczonej osoby (zapis zwykły).

W przeciwieństwie do spadkobiercy zapisobierca zapisu zwykłego nie zostaje powołany do dziedziczenia. Nie jest więc następcą prawnym spadkodawcy pod tytułem ogólnym (sukcesja uniwersalna). Nie ponosi zatem odpowiedzialności za długi spadkowe. W większości przypadków zapisobierca zapisu zwykłego może być uznany jedynie za następcę prawnego spadkodawcy pod tytułem szczególnym (sukcesja syngularna), i to tylko pośredniego (w związku z pośrednictwem osoby obciążonej zapisem).

W razie niewykonania lub nienależytego wykonania zapisu zwykłego obciążony nim ponosi wobec zapisobiercy odpowiedzialność na zasadach właściwych dla odpowiedzialności kontraktowej. Obowiązek naprawienia szkody przechodzi na spadkobierców pierwotnie zobowiązanego.

Podstawowe znaczenie przy ustanowieniu zapisu ma wola testatora i strony, wykonując zapis, powinny się jej podporządkować. Zgodnie ze stanowiskiem Sądu Najwyższego m.in. w wyroku z dnia 20 lipca 1999 r., w sprawie o sygn. akt III CJCN 296/98, Legalis, jeśli chodzi o przedmiot zapisu, to jego określenia należy dokonać z uwzględnieniem normy art. 948 § 2 KC, stwierdzającej że jeżeli testament może być tłumaczony rozmaicie, należy przyjąć taką wykładnię, która pozwala utrzymać rozrządzenia spadkodawcy w mocy i nadać im rozsądną treść (por. też uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 18 grudnia 1990 r., III CZP 68/90, OSNCP rok 1991, nr 8-9, poz. 102).

Ważne:

Wskutek zapisu powstaje stosunek zobowiązaniowy między obciążonym zapisem zwykłym a zapisobiercą, na podstawie którego ten ostatni może żądać (roszczenie) spełnienia określonego świadczenia majątkowego już niezwłocznie po ogłoszeniu testamentu, chyba że spadkodawca określił inny termin wymagalności.

Natomiast zgodnie z treścią art. 970 k.c. w braku odmiennej woli spadkodawcy zapisobierca może żądać wykonania zapisu niezwłocznie po ogłoszeniu testamentu. Jednakże zapisobierca obciążony dalszym zapisem może powstrzymać się z jego wykonaniem aż do chwili wykonania zapisu przez spadkobierców. Zatem jeżeli zobowiązany nie spełni świadczenia pomimo nadejścia terminu, ziszczenia się warunku lub wezwania przez zapisobiercę zapisu zwykłego, poniesie odpowiedzialność na zasadach określonych w przepisach o skutkach niewykonania zobowiązań.

Wykonania zapisu zwykłego można dochodzić na drodze sądowej w trybie procesu. W postępowaniu o dział spadku dopuszczalne jest ustalenie istnienia zapisów zwykłych przysługujących spadkobiercom. Zapisobierca może żądać również ustalenia istnienia zapisu na podstawie art. 189 k.p.c.

Odpowiadając zatem na pytanie Użytkownika wskazujemy, że zapisobierca może dochodzić spełnienia świadczenia z zapisu wytaczając odpowiednie powództwo o wykonanie zapisu. Za wykonanie zapisu zwykłego obciążony odpowiada całym swoim majątkiem. Zobowiązanie z zapisu testamentowego jest zobowiązaniem osobistym osoby obciążonej zapisem. W razie niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania z tytułu zapisu zwykłego obciążony może ponosić odpowiedzialność odszkodowawczą na zasadach ogólnych (art. 471 i nast. KC) (ibidem). Wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku - V Wydział Cywilny z dnia 7 marca 2018 r. V ACa 676/13

Pamiętaj!

Wpisz nasz KRS 0000318482 w Deklaracji Podatkowej PIT.

Wyszukaj:

Akademia Liderów Innowacji i Przedsiębiorczości Fundacja dr Bogusława Federa
w https://www.podatki.gov.pl/pit/twoj-e-pit/

Dziękujemy :)

Stan prawny na dzień: 20 lutego 2023 r.

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1360 z późn. zm.).

Podatek od spadków i darowizn

Wielokrotnie podatnicy otrzymujący spadek / darowiznę zastanawiają się jak rozliczyć się z tego majątku z urzędem skarbowym.

Zgodnie z aktualnymi przepisami ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (dalej: „Ustawa”) wykonanie przysporzenia z majątku darczyńcy na majątek obdarowanego (darowizny) wynikające ze spadku skutkują powstaniem tzw. obowiązku podatkowego.

Wysokość podatku zależy od grupy podatkowej do której należy spadkodawca i spadkobierca bądź darczyńca i obdarowany oraz od wysokości majątku stanowiącego spadek / darowiznę zgodnie z nadwyżką podstawy opodatkowania ponad kwotę wolną od podatku.

Grupy podatkowe kształtowane są zgodnie z bliskością pokrewieństwa / powinowactwa stron.

Pobierz poradnik