Zaliczka a zadatek

Szybko, łatwo i na klik... z nami rozliczysz swój PIT
Przejdź do Twój e-PIT
- A
- A
- A
Pytania
do eksperta

Zarówno zaliczka jak i zadatek są wpłacane na poczet wykonywanej w przyszłości umowy. Czym różni się otrzymany zadatek a zaliczka? O tym w niniejszym Poradniku.

Zaliczka i zadatek to formy, które często są ze sobą mylone, dlatego warto zapoznać się z ich definicją i konsekwencjami, w przypadku, kiedy zawarta umowa nie dojdzie do skutku. Zaliczka stanowi formę mniej sformalizowaną, nie jest wprost uregulowana w przepisach. Natomiast zadatek jest prawnie uregulowany w Kodeksie cywilnym. Zgodnie jego treścią, jest to świadczenie w postaci pieniężnej lub rzeczowej, wręczane drugiej stronie przy zawieraniu umowy - najczęściej przedwstępnej.

W sytuacji, kiedy umowa zostanie wykonana prawidłowo i terminowo, nie ma większej różnicy między zaliczką a zadatkiem, gdyż zostaną one w ten sam sposób zaliczone na poczet zawartej w umowie całkowitej wartości transakcji. Różnice pojawiają się w momencie niewykonania usługi.

Podstawową cechą, która łączy ze sobą zadatek i zaliczkę, jest ich przeznaczenie. Są one bowiem wpłacane na poczet wykonywanej w przyszłości umowy. W sytuacji, kiedy umowa zostanie wykonana prawidłowo i terminowo, nie ma większej różnicy między zaliczką a zadatkiem, gdyż zostaną one w ten sam sposób zaliczone na poczet zawartej w umowie całkowitej wartości transakcji. Różnice pojawiają się w momencie niewykonania usługi.

Istotną różnicę stanowi również sytuacja, w której wykonawca usługi musi zwrócić zaliczkę bądź zadatek. Zwracając zaliczkę, można odliczyć od niej koszty, które zostały poniesione w związku z realizacją umowy. Natomiast w przypadku zwrotu zadatku, świadczący usługę lub sprzedający towar nie ma takiej możliwości.

Zaliczka nie daje gwarancji doprowadzenia do finalizacji transakcji, ponieważ każda ze stron może wycofać się z umowy bez żadnych konsekwencji finansowych. Można nawet powiedzieć, że zaliczka jest pewną formą rezerwacji towaru czy usługi.

Zadatek z kolei ma na celu zabezpieczenie realizacji umowy chroniąc obie strony. Jeśli nie dojdzie do jej wykonania przez jedną ze stron, to ta druga może od niej odstąpić. W konsekwencji zachowuje otrzymany zadatek, a jeśli sama go dała to może zażądać kwoty dwukrotnie wyższej. Tym samym dyscyplinuje to obie strony w dotrzymaniu warunków zawartej umowy.

W związku z powyższym należy zwracać szczególną uwagę na to, aby przy zawieraniu umowy jednoznacznie wskazać, czy wpłacona kwota będzie zadatkiem czy też zaliczką. Jednocześnie trzeba liczyć się z ewentualnymi konsekwencjami takiego postanowienia.

Warto jednak zwrócić uwagę, że analizowane przepisy dotyczące zadatku i zaliczki mają zastosowanie tylko w takim zakresie, w jakim strony danej transakcji w umowie nie postanowiły inaczej. Przedsiębiorcy mają jednak prawo poczynić dowolne ustalenia w zakresie sytuacji, w jakich dochodzi do zatrzymania zaliczki bądź rezygnacji żądania zwrotu zadatku w podwójnej wysokości.

Z uwagi na fakt, że zarówno zaliczka jak i zadatek są powszechnie stosowane w obrocie przygotowaliśmy Poradnik, w którym dokonujemy porównania tych dwóch zagadnień wskazując ich podstawę prawną, różnice i podobieństwo. Koniecznie zapoznaj się z jego treścią, aby w przyszłości uniknąć pomyłki przy ich zastosowaniu!

Podstawa prawna:

1) Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1360 z późn. zm.).

Pamiętaj:
Wpisz nasz KRS 0000318482 w Deklaracji Podatkowej Twój e-PIT
Dziękujemy!