Czy i jak można przekwalifikować pracownika w związku z utratą zdolności wykonywania dotychczasowej pracy?

Wstęp

Zdarza się, że z przyczyn losowych, choroby, wieku lub w wyniku wypadku przy pracy pracownik doznaje urazu skutkującego niezdolnością do pracy. W przypadku, gdy mamy do czynienia z częściową niezdolnością do pracy pracownik może co do zasady pracować, ale z uwagi na doznany uszczerbek na zdrowiu lub wiek często nie jest już w stanie wykonywać dotychczasowej pracy lub pracy tego samego rodzaju zgodnie ze swoimi kwalifikacjami.

Przekwalifikowanie może nastąpić z inicjatywy pracodawcy lub samego pracownika. W zależności od przyczyn konieczności takiego przekwalifikowania. Również finansowanie takiego przekwalifikowania może mieć różne źródła.

W przypadku, gdy pracownika nie zakwalifikowano jako całkowicie niezdolnego do pracy, czyli niezdolnego do wykonywania jakiejkolwiek pracy, wówczas możliwe jest jego przekwalifikowanie pomimo stwierdzonej częściowej niezdolności do pracy.

Częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji lub na dotychczasowym stanowisku.

Bywa również, ze orzeczona np. po wypadku częściowa niezdolność do pracy jest orzekana na czas określony np. rok z uwagi na pozytywne rokowania, a po przystosowaniu się organizmu i samego poszkodowanego pracownika do nowych warunków, lekarze orzecznicy ZUS orzekają, że dotychczasowa niezdolność do pracy ustąpiła. Brak niezdolności do pracy oznacza w praktyce brak uprawnień do świadczenia ZUS w postaci renty z tytułu niezdolności do pracy, a tym samym utratę środków do życia takiej osoby.

Warto zawczasu uniknąć takiej sytuacji i rozważyć, czy ubezpieczonemu nie przysługuje świadczenie w postaci tzw. renty szkoleniowej, która ma na celu umożliwienie zmiany kwalifikacji zawodowych utraconych w związku z niezdolnością do pracy.

Celowym i zasadnym jest zatem odpowiednio wcześniejsze przekwalifikowanie, tak aby osoba niezdolna do pracy mogła ponownie podjąć aktywność zawodową i zdobywając nowe kwalifikacje umożliwiające powrót na rynek pracy.

Ta Instrukcja wyjaśnia, czy i jak można dokonać przekwalifikowania zawodowego korzystając z dostępnych możliwości dofinansowania m.in. z Funduszu Pracy lub z Krajowego Funduszu Szkoleniowego wydzielonego w ramach Funduszu Pracy. A także jak i kiedy można uzyskać rentę szkoleniową z ZUS, które z założenia ma takie przekwalifikowanie umożliwić.

1. Przekwalifikowanie pracownika

Zgodnie z art. 103¹ § 1 k.p. przez podnoszenie kwalifikacji zawodowych rozumie się zdobywanie lub uzupełnianie wiedzy i umiejętności przez pracownika, z inicjatywy pracodawcy albo za jego zgodą.

O tym czy przedsiębiorca podejmie działania dla przekwalifikowania pracownika decydują takie czynniki, jak to czy utrata zdolności do pracy w zawodzie lub na danym stanowisku jest związana ze zdarzeniami lub warunkami pracy w zakładzie pracy, postanowienia układu zbiorowego pracy, regulaminu pracy, czy posiadanie środków własnych na ten cel lub dostępności środków zewnętrznych. Środki własne to fundusze celowe lub te na podnoszenie kwalifikacji, które mogą być kosztami uzyskania przychodu. Środki zewnętrzne to m.in. środki z Krajowego Funduszu Szkoleniowego wydzielonego z Funduszu Pracy lub inne z programów operacyjnych. Jednocześnie pracownik w pewnych okolicznościach może korzystać z renty szkoleniowej oraz finansowania szkoleń ze środków Funduszu Pracy, o czym warto go poinformować.

Podnoszenie kwalifikacji zawodowych pracowników związane z utratą zdolności wykonywania dotychczasowej pracy może być realizowana w ramach obowiązków pracodawcy. Ponadto potrzeba przekwalifikowania pracownika może przykładowo wynikać z konieczności doskonalenia kwalifikacji w zawodzie związanego z jego specyfiką (np. księgowa) lub być związane z przejściem na nową generację narzędzi pracy (urządzenia, maszyny i taśmy produkcyjne, zautomatyzowane sterowanie numerycznie (cyfrowo), zdalne korzystanie z oprogramowania i narzędzi informacyjnych pozwalających na pracę bez wysiłku fizycznego lub w lepszych warunkach) mogą być finansowane ze środków przedsiębiorcy refundowanych lub korzystających z ulg lub funduszy operacyjnych.

Przedsiębiorca i pracownik mogą też niezależnie pozyskać finansowanie z Funduszu Pracy i programów operacyjnych województw zarządzanych przez Marszałków (Zarządy Województw).

 

2. Podnoszenie kwalifikacji zawodowych pracowników w ramach środków z Krajowego Funduszu Szkoleniowego

2.1.Zakres dofinansowania 

Jednym z zewnętrznych źródeł finansowania kształcenia pracowników mogą być środki przyznane z Krajowego Funduszu Szkoleniowego. Krajowy Fundusz Szkoleniowy (KFS) to wydzielona część Funduszu Pracy przeznaczona na finansowanie działań na rzecz kształcenia ustawicznego pracowników i pracodawców (art. 69a ust. 1 Ustawy o promocji zatrudnienia).

Środki z KFS przyznawane są przez starostę, na wniosek pracodawcy, na podstawie umowy, na sfinansowanie kosztów, kształcenia ustawicznego pracowników i pracodawcy, na które zgodnie z art. 69a ust. 2 pkt 1 ustawy o promocji zatrudnienia składają się:

• określenie potrzeb pracodawcy w zakresie kształcenia ustawicznego w związku z ubieganiem się o sfinansowanie tego kształcenia ze środków KFS,
• kursy i studia podyplomowe realizowane z inicjatywy pracodawcy lub za jego zgodą,
• egzaminy umożliwiające uzyskanie dokumentów potwierdzających nabycie umiejętności, kwalifikacji lub uprawnień zawodowych,
• badania lekarskie i psychologiczne wymagane do podjęcia kształcenia lub pracy zawodowej po ukończonym kształceniu,
• ubezpieczenie od następstw nieszczęśliwych wypadków w związku z podjętym kształceniem;

Sfinansowanie kosztów ww. kształcenia ustawicznego może nastąpić w wysokości  80% tych kosztów, nie więcej jednak niż 300% przeciętnego wynagrodzenia w danym roku na jednego uczestnika. W przypadku mikroprzedsiębiorstw w sfinansowanie kosztów może być dokonane w wysokości 100%, nie więcej jednak niż 300% przeciętnego wynagrodzenia w danym roku na jednego uczestnika.

Takie środki z KFS przyznane pracodawcy na sfinansowanie kosztów kształcenia ustawicznego stanowią pomoc udzielaną zgodnie z warunkami dopuszczalności pomocy de minimis.

2.2.Jak pozyskać środki z KFS na podnoszenie kwalifikacji pracowników?

a) Nabór wniosków

W pierwszej kolejności pracodawca powinien monitorować na stronie internetowej PUP lub na tradycyjnej tablicy ogłoszeniowej w PUP działania starosty w zakresie ogłoszenia o naborze wniosków. Starosta każdorazowo niezwłocznie po uzyskaniu od marszałka województwa informacji o limicie środków KFS, organizuje nabór wniosków pracodawców o przyznanie środków z KFS na sfinansowanie kosztów kształcenia ustawicznego, o których mowa w art. 69a ust. 2 pkt 1 ustawy, przez ogłoszenie na tablicy informacyjnej w siedzibie powiatowego urzędu pracy oraz w postaci elektronicznej z wykorzystaniem stron internetowych urzędu, wskazując priorytety wydatkowania środków KFS na dany rok. Jest to istotne, albowiem termin rozpoczęcia i zakończenia naboru wniosków są m.in. brane pod uwagę przy rozpatrywaniu wniosków.

b) Wniosek o uzyskanie środków na finansowanie kosztów kształcenia z KFS

W przypadku, gdy jest ogłoszony nabór, pracodawca zainteresowany uzyskaniem środków na finansowanie kosztów kształcenia ustawicznego pracowników i pracodawcy z KFS powinien złożyć w powiatowym urzędzie pracy właściwym ze względu na siedzibę pracodawcy albo miejsce prowadzenia działalności wniosek w postaci papierowej lub elektronicznej zawierający:

1) dane pracodawcy: nazwę pracodawcy, adres siedziby i miejsce prowadzenia działalności, numer identyfikacji podatkowej, numer identyfikacyjny w krajowym rejestrze urzędowym podmiotów gospodarki narodowej REGON oraz oznaczenie przeważającego rodzaju prowadzonej działalności gospodarczej według PKD, informację o liczbie zatrudnionych pracowników, imię i nazwisko osoby wskazanej przez pracodawcę do kontaktów, numer telefonu oraz adres poczty elektronicznej;

2) wskazanie działań, o których mowa w art. 69a ust. 2 pkt 1 ustawy o promocji zatrudnienia, liczby osób według grup wieku 15-24 lata, 25-34 lata, 35-44 lata, 45 lat i więcej, których wydatek dotyczy, form kształcenia ustawicznego, kosztów kształcenia ustawicznego na jednego uczestnika oraz terminu realizacji wskazanych działań;

3) określenie całkowitej wysokości wydatków na działania, o których mowa w art. 69a ust. 2 pkt 1 ustawy, wnioskowaną wysokość środków z KFS oraz wysokość wkładu własnego wnoszonego przez pracodawcę;

4) uzasadnienie potrzeby odbycia kształcenia ustawicznego, przy uwzględnieniu obecnych lub przyszłych potrzeb pracodawcy oraz obowiązujących priorytetów wydatkowania środków KFS, a w przypadku środków z rezerwy KFS - dodatkowo priorytetów wydatkowania środków rezerwy KFS;

5) uzasadnienie wyboru realizatora usługi kształcenia ustawicznego finansowanej ze środków KFS wraz z następującymi informacjami:

a) nazwa i siedziba realizatora usługi kształcenia ustawicznego,

b) posiadanie przez realizatora usługi kształcenia ustawicznego certyfikatów jakości oferowanych usług kształcenia ustawicznego, a w przypadku kursów - posiadanie dokumentu, na podstawie którego prowadzi on pozaszkolne formy kształcenia ustawicznego, jeżeli informacja ta nie jest dostępna w publicznych rejestrach elektronicznych,

c) nazwa i liczba godzin kształcenia ustawicznego,

d) cena usługi kształcenia ustawicznego w porównaniu z ceną podobnych usług oferowanych na rynku, o ile są dostępne;

6) informację o planach dotyczących dalszego zatrudnienia osób, które będą objęte kształceniem ustawicznym finansowanym ze środków KFS.

Do wniosku pracodawca powinien dołączyć:

1) zaświadczenia lub oświadczenie o pomocy de minimis, w zakresie, o którym mowa w art. 37 ust. 1 pkt 1 i ust. 2 pkt 1 i 2 ustawy z dnia 30 kwietnia 2004 r. o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej:

2) informacje określone w przepisach wydanych na podstawie art. 37 ust. 2a ustawy z dnia 30 kwietnia 2004 r. o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej;

3) kopię dokumentu potwierdzającego oznaczenie formy prawnej prowadzonej działalności - w przypadku braku wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego lub Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej;

4) program kształcenia ustawicznego lub zakres egzaminu;

5) wzór dokumentu potwierdzającego kompetencje nabyte przez uczestników, wystawianego przez realizatora usługi kształcenia ustawicznego, o ile nie wynika on z przepisów powszechnie obowiązujących.

c) Umowa pracodawcy ze starostą

W przypadku pozytywnego rozpatrzenia wniosku starosta zawiera z pracodawcą umowę o finansowanie działań obejmujących kształcenie ustawiczne pracowników i pracodawcy. Treść umowy określa § 7 Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 14 maja 2014 r. w sprawie przyznawania środków z Krajowego Funduszu Szkoleniowego (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 117).

d) Umowa pracodawcy z pracownikiem

Po zawarciu umowy ze starostą, kolejnym krokiem jest zawarcie przez pracodawcę umowy z pracownikiem, któremu zostaną sfinansowane koszty kształcenia ustawicznego. Umowa określa prawa i obowiązki stron. Istotne jest odpowiednie zabezpieczenie interesów przez pracodawcę i szczegółowe określenie zasad zwrotu szkolenia sfinansowanego pracownikowi, w przypadkach rozwiązania przez niego umowy o pracę lub z nim umowy o pracę z jego winy.

2.3. Kontrola starosty

Starosta może przeprowadzać kontrolę u pracodawcy w zakresie przestrzegania postanowień umowy o finansowanie z pracodawcą, w zakresie wydatkowania środków KFS zgodnie z przeznaczeniem, właściwego dokumentowania oraz rozliczania otrzymanych i wydatkowanych środków i w tym celu może żądać danych, dokumentów i udzielania wyjaśnień w sprawach objętych zakresem kontroli.

 

3. Podnoszenie kwalifikacji zawodowych pracownika z orzeczoną niezdolnością do pracy

3.1.Podnoszenie kwalifikacji a renta szkoleniowa

Orzeczenie niezdolności do pracy nie musi automatycznie oznaczać końca kariery zawodowej. Pracownik, wobec którego lekarz orzecznik ZUS orzekł niezdolność do pracy w zawodzie lub na danych stanowisku może kontynuować aktywność zawodową, po uzyskaniu nowych kwalifikacji.

W przypadku, gdy organ rentowy uzna, że celowe jest przekwalifikowanie się osoby niezdolnej do pracy może ona, po spełnieniu kilku ustawowych warunków ubiegać się o przyznanie renty szkoleniowej.

Renta szkoleniowa jest zatem rodzajem świadczenia ma na celu zabezpieczenie finansowe dla osoby niezdolnej do pracy na czas zdobywania przez nią nowych kwalifikacji zawodowych i ponowną jej aktywizację zawodową.

Innymi słowy ubezpieczony może pobierać takie świadczenie z ZUS i jednocześnie uczęszczać i kończyć kursy mające na celu przekwalifikowanie zawodowe, które umożliwią kontynuowanie kariery zawodowej.

a)  Kiedy powstaje prawo do świadczenia z tytułu renty szkoleniowej?

Prawo do świadczenia z tytułu renty szkoleniowej powstaje z dniem zaprzestania pobierania zasiłku chorobowego, świadczenia rehabilitacyjnego lub wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy albo od miesiąca złożenia wniosku.

b) Jakie są przesłanki do nabycia renty szkoleniowej?

Zgodnie z art. 60 Ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tj. Dz.U.2022.504) pracownikowi, który spełnia warunki do nabycia prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, wobec którego jednocześnie orzeczono celowość przekwalifikowania zawodowego ze względu na niezdolność do pracy w dotychczasowym zawodzie, przysługuje renta szkoleniowa przez okres 6 miesięcy, z zastrzeżeniami określonymi w tej Ustawie.

Po pierwsze, aby uzyskać prawo do renty szkoleniowej, należy spełnić warunki do uzyskania prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, tj. ubezpieczony musi łącznie:

1) być niezdolny do pracy;

2) mieć wymagany okres składkowy i nieskładkowy, tj.

• 1 rok - jeżeli niezdolność do pracy powstała przed ukończeniem 20 lat;
• 2 lata - jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 20 do 22 lat;
• 3 lata - jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 22 do 25 lat;
• 4 lata - jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 25 do 30 lat;
• 5 lat - jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 30 lat.

3) nie ma ustalonego prawa do emerytury z Funduszu lub nie spełnia warunków do jej uzyskania.

4) niezdolność do pracy powstała w okresach, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1 i 2, pkt 3 lit. b, pkt 4, 6, 7 i 9, ust. 2 pkt 1, 3-8 i 9 lit. a, pkt 10 lit. a, pkt 11-12, 13 lit. a, pkt 14 lit. a i pkt 15-17 oraz art. 7 pkt 1-3, 5 lit. a, pkt 6 i 12, tj. np. w okresie ubezpieczenia lub opłacania składek na ubezpieczenie społeczne w określonej wysokości, albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów;

Po drugie, wobec osoby niezdolnej do pracy, jednocześnie powinna być orzeczona celowość przekwalifikowania zawodowego ze względu na niezdolność do pracy w dotychczasowym zawodzie. Standardowo ocenia to lekarz orzecznik ZUS, a w przypadku przeniesienia rozstrzygnięcia sprawy na drogę sądową – powołany przez sąd biegły.

Celowość przekwalifikowania jest oceniania przy uwzględnieniu takich czynników jak  rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, wykształcenia oraz indywidualnych predyspozycji zarówno fizycznych, jak i psychicznych.

O celowości przekwalifikowania zawodowego orzeka lekarz orzecznik ZUS lub komisja lekarska w drodze opinii lekarskiej dla celów przekwalifikowania zawodowego. W tym celu w praktyce lekarz orzecznik lub komisja lekarska zwracają się o opinię do psychologa. Psycholog po przeprowadzeniu konsultacji dokonuje psychologiczną ocenę zdolności do pracy, a następnie po przeprowadzeniu badania bezpośredniego sporządza opinię. Opinia dla celów przekwalifikowania zawodowego powinna zawierać m.in. informacje o zawodzie wyuczonym, rodzaju ostatnio wykonywanej pracy, czynnościach, których osoba badana nie może wykonywać, używanych przedmiotach ortopedycznych oraz przeciwwskazaniach lekarskich do określonych prac.

c) Jak długo można pobierać rentę szkoleniową?

Zasadą jest, że renta szkoleniowa jest przyznawana na okres 6 miesięcy (art. 60 ust. 1 Ustawy o emeryturach i rentach z FUS).

Okres ten może jednak ulec wydłużeniu na czas niezbędny do przekwalifikowania zawodowego, jednak nie dłużej niż o 30 miesięcy. Tym samym łącznie rentę szkoleniową ubezpieczony może pobierać przez maksymalnie 36 miesięcy.

Przedłużenie prawa do rent następuje na podstawie wniosku starosty.

Sześciomiesięczny okres przysługiwania prawa do otrzymywania renty szkoleniowej może także ulec  skróceniu. Taka sytuacja będzie miała miejsce, jeżeli przed upływem tego okresu starosta zawiadomi organ rentowy:

1) o braku możliwości przekwalifikowania ubezpieczonego do innego zawodu;

2) o tym, że osoba zainteresowana nie poddaje się przekwalifikowaniu zawodowemu.

d) Wysokość renty szkoleniowej

Co istotne wysokość renty szkoleniowej jest preferencyjna w stosunku do innych rent z tytułu niezdolności do pracy. Zgodnie z art. 64 ust. 1 Ustawy o emeryturach i rentach z FUS renta szkoleniowa wynosi 75% podstawy wymiaru renty.

Renta szkoleniowa nie może być niższa niż najniższa renta dla osoby częściowo niezdolnej do pracy.

e) Renta szkoleniowa a przychód z tytułu zatrudnienia

Renta szkoleniowa ma stanowić zabezpieczenie finansowe dla osoby, która uczęszcza w kursach lub szkoleniach w celu przekwalifikowania zawodowego. Ubezpieczony pobierający rentę szkoleniową musi zatem skupić się na uzyskiwaniu nowych kwalifikacji.

Renta szkoleniowa nie przysługuje w razie osiągania przychodu z tytułu działalności, podlegającej obowiązkowi ubezpieczenia społecznego, tj. z tytułu zatrudnienia, służby lub innej pracy zarobkowej albo prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej, jak również z tytułu działalności wykonywanej za granicą, bez względu na wysokość przychodu z ww. źródeł. Skoro bowiem ubezpieczony osiąga przychód z ww. tytułów oznacza, to że nie potrzebuje nabywać nowych kwalifikacji, ponieważ posiada takie, które umożliwiają mu aktywność zawodową.

Nie dotyczy to jednak honorariów z tytułu działalności twórczej i artystycznej.

f) Jakie dokumenty są wymagane do uzyskania renty szkoleniowej?

Rentę szkoleniową przyznaje ZUS. Zgodnie z aktualną informacją umieszczoną na stronie internetowej ZUS (www.zus.pl), w celu uzyskania renty szkoleniowej należy zgromadzić lub wypełnić następujące dokumenty:

1) Wniosek o rentę z tytułu niezdolności do pracy

Wniosek można pobrać ze strony www.zus.pl lub po zalogowaniu do Platformy Usług Elektronicznych ZUS (PUE), by złożyć wniosek elektronicznie. Ponadto formularz wniosku jest również dostępny w punkcie informacyjnym w sali obsługi klientów w każdej jednostce organizacyjnej ZUS.

2) informacja o okresach składkowych i nieskładkowych

3) dokumenty potwierdzające okresy m.in.: pracy/ prowadzenia działalności pozarolniczej/ służby wojskowej/ pobierania zasiłku dla bezrobotnych/ urlopu wychowawczego/ nauki w szkole wyższej

4) dokumenty potwierdzające osiągane wynagrodzenie

5) zaświadczenie o stanie zdrowia OL-9 wystawione nie wcześniej niż na miesiąc przed złożeniem wniosku oraz ewentualnie dokumentacja medyczna

6) wywiad zawodowy, jeżeli osoba ubezpieczona pozostaje w zatrudnieniu

7) kartę wypadku w drodze do pracy lub z pracy, jeśli ubezpieczony zgłasza wniosek o rentę z tytułu niezdolności do pracy spowodowanej wypadkiem w drodze do pracy lub z pracy.

8) protokół ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy sporządzony przez pracodawcę lub karta wypadku.

9)  decyzję o stwierdzeniu choroby zawodowej wydana przez państwowego inspektora sanitarnego.

3.2.Finansowanie przekwalifikowania zawodowego pracownika niezdolnego do pracy z Funduszu Pracy

Zgodnie z Ustawą z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz.U.2022.690 t.j.) szkolenia podnoszące kwalifikacje organizowane przez starostę i finansowane z Funduszu Pracy są kierowane do osób pobierających rentę szkoleniową (art. 40 ust. 1 w zw. z art. 43 ust. 1 pkt 6).

Szkolenia te mają na celu podniesienie  kwalifikacji zawodowych i innych kwalifikacji zwiększających szansę na podjęcie zatrudnienia, innej pracy zarobkowej lub działalności gospodarczej.

Starosta finansuje z Funduszu Pracy, w formie zwrotu, koszty zakwaterowania i wyżywienia, skierowanego na szkolenie odbywane poza miejscem zamieszkania, jeżeli wynika to z umowy zawartej z instytucją szkoleniową.

Starosta może wyrazić zgodę na sfinansowanie, w formie zwrotu, całości lub części poniesionych przez skierowanego na szkolenie, kosztów z tytułu przejazdu na szkolenie.

Starosta, na wniosek osoby pobierającej rentę szkoleniową, może wyrazić zgodę na częściowe sfinansowanie z Funduszu Pracy kosztów szkolenia, jeżeli skierowanie na to szkolenie nastąpiło na prośbę osoby pobierającej rentę szkoleniową albo organizacji lub instytucji pokrywającej część kosztów tego szkolenia.

Przy czym osoba, która z własnej winy nie ukończyła szkolenia, jest obowiązana do zwrotu kosztów szkolenia, z wyjątkiem przypadku, gdy przyczyną nieukończenia szkolenia było podjęcie zatrudnienia, innej pracy zarobkowej lub działalności gospodarczej.

Wsparcie przy przekwalifikowaniu może obejmować także sfinansowanie kosztów podyplomowych do wysokości 100%, jednak nie więcej niż 300% przeciętnego wynagrodzenia. Takiego sfinansowania z Funduszu Pracy kosztów studiów podyplomowych należnych organizatorowi studiów, udziela starosta, na wniosek.

3.3. Przekwalifikowanie zawodowe jako podstawa do wstrzymania wypłaty renty szkoleniowej

Jak już zostało wskazane renta szkoleniowa może być przyznana na 6 miesięcy. Okres jej pobierania można wydłużyć, jednak nie dłużej niż do 3 lat. Jednak w międzyczasie organ rentowy może wstrzymać wypłatę renty, jeżeli uzna, iż proces przekwalifikowania zawodowego został już zakończony, a tym samym został zrealizowany cel renty szkoleniowej.

Jak wyjaśnił Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 18 sierpnia 2009 r. (sygn. akt I UK 79/09) 

Jeśli ubezpieczony nabędzie nowe kwalifikacje umożliwiającemu podjęcie pracy zarobkowej, do której wykonywania jest zdolny, odpada cel renty szkoleniowej, a tym samym ustają przesłanki prawa do tego świadczenia.

W kwestii realizacji celu renty szkoleniowej regularnie wypowiadają się sądy powszechne, poniżej przytaczamy kilka tez w tym przedmiocie:

Przy ocenie, czy w trakcie pobierania renty szkoleniowej został zrealizowany jej cel, nie chodzi o to, czy ubezpieczony odbył jakiś kurs i w ilu takich szkoleniach uczestniczył, ale czy w ich ramach realnie nabył umiejętności pozwalające na podjęcie zatrudnienia w zakresie objętym szkoleniami. Oczywistym jest przy tym, że okres pobierania renty szkoleniowej nie musi być jednocześnie okresem stałego odbywania kursów, ale w jego trakcie osobie niezdolnej do pracy winno się umożliwić rzeczywiste nabycie nowych kwalifikacji prowadzące do przekwalifikowania zawodowego. Tymczasem, posługiwanie się kasą fiskalną oraz komputerem to co prawda umiejętności przydatne, a nawet niezbędne, przy wykonywaniu wielu zawodów, ale nie można przyjąć, aby składały się na sumę kompetencji oznaczających uzyskanie nowego zawodu.

[wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 5 maja 2017 r., sygn. akt III AUa 2114/16]

Ukończenie przez ubezpieczonego kilkutygodniowego kursu obsługi komputera i kasy fiskalnej, na który został skierowany w trakcie pobierania renty szkoleniowej nie daje podstaw do przyjęcia, że doszło do jego przekwalifikowania zawodowego.

[wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 12 kwietnia 2007 r., sygn. akt III AUa 53/06, Biul.SAKa 2008/1/37];

Określenie czasu niezbędnego do przekwalifikowania zawodowego nie należy do biegłych lekarzy, ale wynika z okoliczności faktycznych zaistniałych w trakcie przekwalifikowania. Zgodnie z ich wiedzą specjalną biegli lekarze wypowiadać się mogą jedynie co do kwestii związanych z niezdolnością do pracy i ewentualną możliwością przekwalifikowania zawodowego. Również okres przewidywanej niezdolności do pracy nie jest tożsamy z przewidywanym okresem przekwalifikowania zawodowego, bowiem są to pojęcia oparte na odmiennych przesłankach.

[wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18 sierpnia 2009 r., sygn. akt I UK 79/09]

Akty prawne:

1. Ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, Dz.U.2021.291.t.j.
2. Ustawą z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2021 r. poz. 1100 i 1162);
3. Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 14 maja 2014 r. w sprawie przyznawania środków z Krajowego Funduszu Szkoleniowego (t.j.Dz. U. z 2018 r., poz. 117);
4. Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (tj. Dz.U.2022.1510)