Bank może zablokować Twój rachunek bankowy

Projekt Ustawy o zmianie ustaw w celu przeciwdziałania wykorzystania sektora finansowego do wyłudzeń skarbowych będzie dawał szczególne kompetencje Szefowi Krajowej Administracji Skarbowej. Projekt jest przyjęty przez Sejm po pierwszym czytaniu.

Zgodnie z projektem Ustawy Szef Krajowej Administracji Skarbowej po wejściu w życie ustawy będzie mógł wydać natychmiast wykonalne postanowienie o blokadzie rachunku bankowego podmiotu kwalifikowanego na okres 72 g

Podmiot kwalifikowany w rozumieniu ustawy to:

• osoba fizyczna będąca przedsiębiorcą w rozumieniu art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców
• osoba fizyczna prowadząca działalność zarobkową na własny rachunek, która nie jest przedsiębiorcą w rozumieniu o którym mowa powyżej.
• osoba prawna,
• jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, której ustawa przyznaje zdolność prawną.

Blokada rachunku podmiotu kwalifikowanego będzie skuteczna także w odniesieniu do rachunku podmiotu kwalifikowanego, którego podmiot kwalifikowany jest współposiadaczem.

Blokada będzie mogła zostać wprowadzona na rachunki bankowe podatników podejrzanych o udział w działaniach kwalifikowanych jako oszustwa w szczególności mające na celu wyłudzenie podatku VAT.

Szef Krajowej Administracji Skarbowej po wejściu w życie ustawy będzie mógł blokować nie tylko rachunki bankowe przedsiębiorców, którzy swoim działaniem prowadzą do wyłudzenia podatku VAT, ale też ich wspólników.

Zgodnie z projektem Ustawy ustanowiona blokada na wniosek Szefa KAS będzie mogła być przedłużona do 3 miesięcy.

Jako blokadę rachunku podmiotu kwalifikowanego należy rozumieć czasowe uniemożliwienie dysponowania i korzystania ze środków pieniężnych zgromadzonych na rachunku podmiotu kwalifikowanego prowadzonym przez bank lub spółdzielczą kasę oszczędnościowo- -kredytową.

Blokada rachunku, której mówi projektowana ustawa daje możliwości szersze niż wstrzymanie transakcji, które dotyczy zawsze tylko konkretnego zlecenia czy dyspozycji związanej z danym rachunkiem. Blokada może zabezpieczyć środki nie tylko będące przedmiotem transakcji, ale wszystkie znajdujące się na rachunku. Środki o których mowa mogą występować w każdej walucie.

Projektodawca uzasadnia to tym że, wstrzymanie podejrzanej transakcji powoduje, że osoby uwikłane w proceder wyłudzeń mogą dokonać innych transakcji w celu ukrycia środków, które nie były zaangażowane, chociaż znajdują się na tym samym rachunku i mogły być użyte w celu pozorowania zapłaty za towar. Pełna blokada „konta” uniemożliwiać ma taką sytuację.

Przez rachunek podmiotu kwalifikowanego rozumiany jest rachunek rozliczeniowy podmiotu kwalifikowanego. Rachunek rozliczeniowy to rachunek, na którym co do zasady przechowywane są środki pieniężne pochodzące z działalności zarobkowej, w tym działalności gospodarczej.

Celem projektowanej ustawy jest ograniczenie luki w podatku VAT spowodowanej wyłudzeniami. Projekt ma wprowadzić system eliminujący z obrotu gospodarczego podstawione firmy oszukujące uczciwych przedsiębiorców i przez to wzmocnić bezpieczeństwo podatników VAT w obrocie gospodarczym.

Podatnicy mający zamiar wyłudzenia podatku od towarów i usług zdaniem Projektodawcy często wykorzystują tzw. znikającego podatnika. Jest to podmiot, który rejestruje się jako podatnik VAT i wystawia faktury dokumentujące dostawy towarów, ale nie uiszcza podatku wynikającego z tych dostaw. Wprowadzenie ustawy ma na celu podjęcie niezbędnych działań w celu zabezpieczenia środków, które powinny zostać przeznaczone na zapłatę należnego podatku, nim zostaną wytransferowane poza polski system bankowy.

W aktualnym stanie prawnym bank ma uprawnienie (nie obowiązek) do tymczasowego zablokowania środków na prowadzonym przez niego rachunku bankowym na okres nieprzekraczający 72 godzin w przypadku uzasadnionego podejrzenia, że zgromadzone na nim środki pochodzą lub mają związek z przestępstwem innym niż pranie pieniędzy lub finansowanie terroryzmu. O zastosowaniu blokady rachunku bank niezwłocznie zawiadamia prokuratora, przekazując mu jednocześnie wszystkie informacje, które doprowadziły do podjęcia decyzji o zastosowaniu blokady. Po wszczęciu postępowania prokurator może wstrzymać określoną transakcję lub dokonać blokady środków na rachunku maksymalnie na okres 3 miesięcy, licząc od dnia otrzymania zawiadomienia banku o dokonaniu tymczasowej blokady. Na postanowienie prokuratora w przedmiocie stosowania blokady środków na rachunku przysługuje zażalenie do sądu

Projekt zawiera także inne istotne dla przedsiębiorców zmiany zgodnie z którymi:

• Szef KAS będzie przeprowadzał analizy ryzyka wykorzystywania banków i spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych do popełniania wyłudzeń skarbowych, w szczególności w zakresie VAT, przez zorganizowane grupy przestępcze oraz przestępstw z nimi związanych (np. wystawianie pustych faktur).
• System Teleinformatyczny Izby Rozliczeniowej (dalej: STIR) automatycznie będzie ustalał na podstawie danych z banków i SKOK-ów oraz danych publicznie dostępnych, przekazanych z Centralnego Rejestru Podmiotów Krajowej Ewidencji Podatników, wskaźniki ryzyka wykorzystywania banków i spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych do popełniania wyłudzeń skarbowych;
• Banki i spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe będą miały obowiązek przekazywania do STIR informacji i zestawień, o których mowa w powyżej, zawierających odpowiednio tajemnicę bankową lub tajemnicę zawodową SKOK
• Izba Rozliczeniowa będzie posiadała stały automatycznego dostępu do danych z Centralnego Rejestru Podmiotów – Krajowej Ewidencji Podatników niestanowiących tajemnicy skarbowej.

Regulacja ma znaczenie dla wszystkich przedsiębiorców gdyż często z uwagi na brak dostatecznego rozpoznania kontrahentów dokonują transakcji z podmiotami.