Pytanie z dnia 9 grudnia 2014
Przedstawiony problem prawny: zamieszczanie na własnej stronie internetowej oznaczeń innych podmiotów. Prawo autorskie.
Odpowiedź na problem prawny:
W odpowiedzi na przedstawiony stan faktyczny, należy w pierwszej kolejności wyjaśnić co jest przedmiotem prawa autorskiego w rozumienia ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz. U. 2006 nr 90 poz. 631) – dalej jako: ustawa o pr. aut.
Zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy o pr. aut. przedmiotem prawa autorskiego jest każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia (utwór) – dalej jako: utwór. Przedmiotowy zakres ochrony w prawie autorskim, wyznaczony wspomnianą powyżej definicją, opisany został w art. 1 ust. 2 ustawy o pr. aut. poprzez wyliczenie „podstawowych" kategorii utworów. Wyliczenie to ma charakter przykładowy, niewyczerpujący. Każde dobro niematerialne, spełniające cechy podane w art. 1 ust. 1 ustawy o pr. aut., podlega – z zastrzeżeniem art. 4 – ustawie.
Ustawa o pr. aut. w szczególności wskazuje jakie utwory stanowią przedmiot praw autorskich wyróżniając m. in.: znaki graficzne; utwory plastyczne, fotograficzne, wzornictwa przemysłowego. W polskim orzecznictwie sądowym uznano za przedmiot prawa autorskiego stworzenie układu i formy graficznej portalu, jak również jej ulepszanie i zmiany w okresie eksploatacji portalu internetowego (wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 11 maja 2007 r., sygn. akt.: I ACa 1145/06). W przywołanym wyroku szczególną uwagę należy zwrócić na sformułowaną tezę jaką stawia Sąd Administracyjny: Szata graficzna portalu - jako istotny element wchodzi w skład utworu zbiorowego, jakim jest portal internetowy.
Jak wykazano powyżej, szata graficzna portalu internetowego w myśl przepisów ustawy o pr. aut. i polskiego orzecznictwa stanowi przedmiot prawa autorskiego. Co za tym idzie, ażeby móc korzystać z cudzego utworu należy uzyskać zezwolenie na rozpowszechnianie i korzystanie z tego utworu od twórcy (fakultatywnie). Twórcą w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy o pr. aut. jest podmiot praw autorskich – osoba fizyczna – co wynika z samej natury procesu twórczego. Natomiast, należy pamiętać, że twórca szaty graficznej portalu, mógł zgodnie z art. 17 ustawy o pr. aut. skorzystać ze swojego majątkowego prawa autorskiego i upoważnić inne osoby do takiego korzystania oraz dokonywać czynności rozporządzania prawem do korzystania z utworu (w praktyce sytuacja ta ma miejsce najczęściej).
Dla pełniejszej odpowiedzi należy pamiętać, że często szata graficzna portalu internetowego opatrzona jest dodatkowo znakiem towarowym w rozumieniu ustawy z dnia 30 czerwca 2000 r. Prawo własności przemysłowej (Dz. U. 2013 poz. 1410) – dalej jako: pwp.
Znakiem towarowym w myśl art. 120 ust. 1 pwp może być każde oznaczenie, które można przedstawić w sposób graficzny, jeżeli oznaczenie takie nadaje się do odróżnienia towarów jednego przedsiębiorstwa od towarów innego przedsiębiorstwa.
W nawiązaniu do powyższego, trzeba pamiętać, że posługiwanie się cudzym znakiem towarowym wymaga zgody uprawnionego, bowiem wyłącznie uprawniony do korzystania z zarejestrowanego bądź niezarejestrowanego znaku towarowego może udzielić zgody. Zgoda ta może zostać udzielona na podstawie przepisu art. 163 ust. 1 pwp, który stanowi, iż uprawniony z prawa ochronnego na znak towarowy może udzielić innej osobie upoważnienia do używania znaku, zawierając z nią umowę licencyjną.
Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (Dz. U. 2006 nr 90 poz. 631)
Ustawa z dnia 30 czerwca 2000r. Prawo własności przemysłowej (Dz. U. 2013 poz. 1410)
Stan prawny aktualny na dzień 17 grudnia 2014 r.
