Pośrednictwo w sprzedaży, gdy stroną umowy jest osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej

: Użytkowniczka naszego serwisu pragnie rozpocząć współpracę z przedsiębiorcą z branży medycznej, polegającą na stałym zapewnianiu mu odbiorców jego usług (klientów). Jak zaznacza nie prowadzi działalności gospodarczej (czego w przyszłości nie wyklucza) i jest zatrudniona w innym podmiocie na podstawie umowy o pracę, a jej wynagrodzenie za te czynności miałoby opierać się na systemie prowizyjnym. Użytkowniczka zastanawia się jaki rodzaj umowy powinna zawrzeć z przyszłym kontrahentem, sugerując przy tym umowę zlecenie lub umowę o dzieło. Dodatkowo chciałaby zastrzec w tej umowie klauzulę zakazującą kontrahentowi dokonywania transakcji z pozyskanymi przez nią klientami, z jej pominięciem.

Poniżej odpowiedź naszych ekspertów:

W przypadku, gdyby Użytkowniczka prowadziła działalność gospodarczą (posiadała tym samym status przedsiębiorcy) sugerowalibyśmy jej zawarcie umowy o współpracy na podstawie art. 353¹ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny – tj. na podstawie zasady swobody umów.

Zgodnie z powołanym przepisem:

Strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego

Zatem rzeczona umowa mogłaby przyjąć dowolną nazwę (zwłaszcza, że o rodzaju umowy decyduje jej treść, a nie nazwa) np. umowa pośrednictwa w sprzedaży.

Jednakowoż jak wskazano w treści zapytania, Użytkowniczka nie prowadzi działalności gospodarczej. W tej sytuacji, naszym zdaniem, najlepszym dla niej rozwiązaniem będzie zawarcie umowy zlecenia. Ten rodzaj umów charakteryzuje się względną elastycznością, zarówno w zakresie charakteru czynności, których dotyczy świadczenie biorącego zlecenie, jak i sposobu ustalenia wynagrodzenia.

Możliwość zastrzeżenia tego rodzaju wynagrodzenia potwierdza brzmienie art. 8d z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę, zgodnie z którym przepisów o minimalnym wynagrodzeniu i minimalnej stawce godzinowej nie stosuje się jeżeli o miejscu i czasie wykonania zlecenia lub świadczenia usług decyduje przyjmujący zlecenie (lub świadczący usługi) i przysługuje mu wyłącznie wynagrodzenie prowizyjne.

Chcesz dowiedzieć się więcej na ten temat?

Pokaż materiały

Użytkowniczka powinna zadbać o możliwie jak najdokładniejsze opisanie sposobu naliczania jej wynagrodzenia prowizyjnego oraz powinna opracować odpowiedni mechanizm weryfikacji którzy klienci jej kontrahenta rzeczywiście zostali pozyskani dzięki jej staraniom w wykonaniu zawartej umowy. Zastrzeżenie zakazu konkurencji w tego rodzaju umowie obciąża zazwyczaj biorącego zlecenie, a nie zleceniodawcę. Przy czym strony, kierując się zasadą swobody umów, mogą zawrzeć tego rodzaju postanowienie w umowie zlecenia, choć nie będzie to zakaz konkurencji (umowa na wyłączność) w jego klasycznym ujęciu. Jako sposób zabezpieczenia interesów Użytkowniczki wskazujemy również na zastrzeżenie w umowie kar umownych. Warto, aby także te postanowienie były możliwie dokładnie opisane na wypadek wejścia w spór z kontrahentem.

Użytkowniczka zastanawiała się czy odpowiednim dla niej kontraktem będzie umowa o dzieło. Zgodnie z art. 627 Kodeksu cywilnego:

przez umowę o dzieło przyjmujący zamówienie zobowiązuje się do wykonania oznaczonego dzieła, a zamawiający do zapłaty wynagrodzenia.

W doktrynie i orzecznictwie zgodnie przyjmuje się, że dzieło musi mieć z góry przewidywalne i możliwe do osiągnięcia parametry. Sąd Najwyższy wyjaśnił, że:

w odniesieniu do umowy o dzieło wynagrodzenie jest związane z samym dziełem i jego wykonaniem, a nie z ilością, jakością i rodzajem wykonanej pracy, jak ma to miejsce w przypadku umów starannego działania (umowy o pracę, umowy zlecenia lub umowy o świadczenie usług).

(postanowienie SN z dnia 5 listopada 2020 r., sygn. akt II UK 397/19). Tak opisana działalność Użytkowniczki nie spełnia warunków do zawarcia umowy o dzieło z uwagi na jej przedmiot, a także z uwagi na preferowaną formę jej wynagrodzenia, choć na pewno byłaby dla niej korzystniejsza pod względem obciążeń publicznoprawnych.

Stan prawny na dzień 4 kwietnia 2023 r.

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 2207);
Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1360 z późn. zm.).

Źródła:

Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 5 listopada 2020 r., sygn. akt II UK 397/19

Pamiętaj!

Wpisz nasz KRS 0000318482 w Deklaracji Podatkowej PIT.

Wyszukaj:

Akademia Liderów Innowacji i Przedsiębiorczości Fundacja dr Bogusława Federa w https://www.podatki.gov.pl/pit/twoj-e-pit/

Dziękujemy :)

Umowa o dzieło - umowa zlecenie

Wielokrotnie spotykamy się z problematyką, jaką jest wybór właściwego rodzaju umowy. Najczęściej mylonymi i błędnie stosowanymi umowami są umowa o dzieło/umowa zlecenie. Zarówno umowa o dzieło, jak i umowa zlecenie są umowami cywilnoprawnymi, pełnią jednakże zdecydowanie inne funkcje i powodują różne skutki. Istotą zawarcia umowy o dzieło jest zobowiązanie się przyjmującego zamówienie do wykonania określonego, szczegółowo w umowie dzieła, zaś strony zmawiającej do zapłaty wynagrodzenia. Istotą umowy zlecenia jest wykonanie nie przez przyjmującego zlecenie określonej czynności prawnej lub faktycznej.

Pobierz poradnik