1. Wstęp
Rzecznik Małych i Średnich Przedsiębiorców (dalej jako: Rzecznik MiŚP) jest organem powołanym w związku z wejściem w życie w roku 2018 pakietu ustaw „Konstytucja Biznesu” (Prawo przedsiębiorców, Ustawa o Rzeczniku Małych i Średnich Przedsiębiorców, Ustawa o Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej i Punkcie Informacji dla Przedsiębiorcy, Ustawa o zasadach uczestnictwa przedsiębiorców zagranicznych i innych osób zagranicznych w obrocie gospodarczym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, Przepisy wprowadzające ustawę Prawo przedsiębiorców oraz inne ustawy dotyczące działalności gospodarczej).
Instytucje Rzecznika MiŚP wprowadziła ustawa o Rzeczniku Małych i Średnich Przedsiębiorców z dnia 6 marca 2018 r. (Dz.U 2018. 648) (dalej jako: Ustawa).
Rzecznik MiŚP ma wprowadzać w relacji między przedsiębiorcami, a organami władzy publicznej - gwarancji instytucjonalnych należytego stosowania zasad określonych w ustawie Prawo przedsiębiorców. Rzecznik ma więc pełnić rolę gwaranta instytucjonalnego zasad i praw wyrażonych w Konstytucji Biznesu i dać większą swobodę w prowadzeniu działalności przez mikro i małych przedsiębiorców.
Rzecznik Małych i Średnich Przedsiębiorców został powołany także jako instytucja wspierająca i monitorującą wdrażanie zasad całego pakietu „Konstytucji Biznesu” w praktyce, a wprowadzenie tej instytucji ma na celu urzeczywistnienie konstytucyjnej zasady wolności działalności gospodarczej oraz innych konstytucyjnych zasad relewantnych dla przedsiębiorców i wykonywanej przez nich działalności gospodarczej.
Rzecznik MiŚP zgodnie z Ustawą ma w szczególności działać na rzecz realizacji zasad:
- wolności działalności gospodarczej,
- pogłębiania zaufania przedsiębiorców do władzy publicznej,
- bezstronności i równego traktowania,
- zrównoważonego rozwoju,
- zasady uczciwej konkurencji i poszanowania dobrych obyczajów oraz słusznych interesów przedsiębiorców.
Rzecznik MiŚP powinien stać na straży praw mikro-, małych i średnich przedsiębiorców.
2. Kto może zostać Rzecznikiem MiŚP
Rzecznikiem może być osoba która:
- nie była skazana prawomocnym wyrokiem za umyślne przestępstwo ani umyślne przestępstwo skarbowe;
- posiada wykształcenie wyższe;
- cieszy się nieposzlakowaną opinią i daje rękojmię prawidłowego wykonywania powierzonych zadań;
- wyróżnia się wiedzą w zakresie przedsiębiorczości i regulacji prawnych tworzących otoczenie przedsiębiorców oraz posiada co najmniej pięcioletnie doświadczenie w zakresie wykonywania działalności gospodarczej lub reprezentowania interesów przedsiębiorców, lub tworzenia lub stosowania prawa gospodarczego;
- nie pełniła służby zawodowej ani nie pracowała w organach bezpieczeństwa państwa takich jak w szczególności:
- Resort Bezpieczeństwa Publicznego Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego;
- Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego;
- Komitet do Spraw Bezpieczeństwa Publicznego;
- jednostki organizacyjne podległe organom wymienionym powyżej
ani nie była ich współpracownikiem.
3. Zadania Rzecznika MiŚP
Do zadań Rzecznika MiŚP należy:
- opiniowanie projektów aktów normatywnych dotyczących interesów przedsiębiorców oraz zasad podejmowania, wykonywania lub zakończenia działalności gospodarczej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
- pomoc w organizacji mediacji między przedsiębiorcami a organami administracji publicznej;
- współpraca z organizacjami pozarządowymi, społecznymi i zawodowymi, do których celów statutowych należy ochrona praw przedsiębiorców oraz współdziałanie ze stowarzyszeniami, ruchami obywatelskimi, innymi dobrowolnymi zrzeszeniami i fundacjami oraz z zagranicznymi i międzynarodowymi organami i organizacjami na rzecz ochrony praw przedsiębiorców oraz poszanowania zasady wolności działalności gospodarczej i równego traktowania;
- inicjowanie i organizowanie działalności edukacyjnej i informacyjnej w zakresie związanym z wykonywaniem działalności gospodarczej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, w szczególności w dziedzinie przedsiębiorczości oraz prawa gospodarczego;
- podejmowanie innych działań, takich jak:
- występowanie do właściwych organów z wnioskami o podjęcie inicjatywy ustawodawczej albo wydanie lub zmianę innych aktów normatywnych w sprawach dotyczących działalności gospodarczej;
- występowanie do właściwych organów z wnioskiem o wydanie objaśnień prawnych, jeśli przepisy będące przedmiotem wniosku budzą wątpliwości w praktyce lub ich stosowanie wywołało rozbieżności w rozstrzygnięciach wydawanych przez właściwy organ administracji publicznej;
- informowanie właściwych organów nadzoru lub kontroli o dostrzeżonych nieprawidłowościach w funkcjonowaniu organów administracji publicznej;
- występowanie do Sądu Najwyższego z wnioskiem o rozstrzygnięcie zagadnienia prawnego Sądowi Najwyższemu w składzie 7sędziów lub innym odpowiednim składzie jeżeli w orzecznictwie sądów powszechnych, sądów wojskowych lub Sądu Najwyższego ujawnią się rozbieżności w wykładni przepisów prawa będących podstawą ich orzekania
- wnoszenie skargi nadzwyczajnej
- występowanie do Naczelnego Sądu Administracyjnego z wnioskami o podjęcie uchwały mającej na celu wyjaśnienie przepisów prawnych, których stosowanie wywołało rozbieżności w orzecznictwie sądów administracyjnych;
- występowanie z wnioskiem o wszczęcie postępowania administracyjnego, wnoszenie skargi i skargi kasacyjnej do sądów administracyjnych, a także uczestniczenie w tych postępowaniach – na prawach przysługujących prokuratorowi;
- wystąpienie z żądaniem wszczęcia przez uprawnionego oskarżyciela postępowania przygotowawczego w sprawach o przestępstwa wszczynane z urzędu;
- informowanie właściwych organów o dostrzeżonych barierach i utrudnieniach w zakresie wykonywania działalności gospodarczej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
o ile służą one ochronie praw przedsiębiorców.
Organy, do których się zwróci Rzecznik, mają obowiązek poinformować go w ciągu maksymalnie 30 dni o podjętych przez nich działaniach bądź ich stanowisku w przedmiotowej sprawie, zobowiązane są także do udzielenia wyjaśnień (np. dotyczących podstawy faktycznej i prawnej swoich rozstrzygnięć). Kolejnym obowiązkiem organów jest udostępnienie Rzecznikowi akt i dokumentów spraw zakończonych, z wyjątkiem informacji niejawnych oraz postępowań prowadzonych przez Komisję Nadzoru Finansowego i Prezesa UOKiK-u.
4. Kto może korzystać z pomocy Rzecznika MiŚP
O pomoc do Rzecznika MiŚP zgodnie z art. 10 ustęp 2 pkt 1 o Rzeczniku Małych i Średnich Przedsiębiorców, mogą zwracać się przedsiębiorcy lub organizacje przedsiębiorców.
Rzecznik po przeprowadzeniu szczegółowej analizy złożonego przez przedsiębiorcę lub organizację przedsiębiorców wniosku może zgodnie z Ustawą:
- podjąć czynności o których mowa w pk3 wyżej;
- wskazać wnioskodawcy przysługujące mu prawa i środki działania;
- przekazać sprawę według właściwości;
- odmówić podjęcia czynności, o czym, uzasadniając swoje stanowisko, zawiadamia składającego wniosek przedsiębiorcę/organizacje przedsiębiorców.
5. Jak skorzystać z pomocy Rzecznika MiŚP
Na stanowisko Rzecznika MiŚP w dniu 1 września 2018 r., na 6 letnią kadencję został powołany Adam Abramowicz i od tego dnia możliwe jest występowanie do niego przez przedsiębiorców i organizację przedsiębiorców o pomoc, przystąpienie do postępowań lub z odpowiednimi wnioskami.
Wsparcie administracyjne i merytoryczne w wykonywaniu zadań Rzecznika zapewnia Biuro Rzecznika MiŚP. Biuro, na wzór podobnych tego typu jednostek, zapewnia obsługę organizacyjną czy finansową działalności Rzecznika oraz wspomaga Rzecznika przy merytorycznym badaniu spraw.
Biuro Rzecznika, znajduje się na w Warszawie (55-507), ul. Plac 3 Krzyży 3/5. Wnioski mogą być składane bezpośrednio na biurze podawczym Biura Rzecznika bądź pocztowo.
Celem złożenia wniosku właściwe jest podanie:
- Firmy przedsiębiorcy/organizacji przedsiębiorców składających wniosek;
- adres korespondencyjny (ulica, numer domu, numer mieszkania, kod pocztowy i miejscowość siedziby przedsiębiorcy/organizacji przedsiębiorców),
- przedmiot sprawy (czego sprawa dotyczy, jakie prawa lub wolności zostały naruszone).
Jeżeli przedsiębiorca/organizacja przedsiębiorców posiada dokumentację pomocną w sprawie/dowodową/potwierdzającą twierdzenia przedsiębiorcy, właściwym będzie także jej załączenie do wniosku celem szczegółowego przybliżenia sytuacji rozpatrującemu wniosek.
Wniosek do Rzecznika MiŚP jest wolny od opłat.
Podstawa prawna:
- Ustawa z dnia 6 marca 2018 r. o Rzeczniku Małych i Średnich Przedsiębiorców (Dz.U. 2018 poz. 648).
- Ustawa z dnia 8 grudnia 2017 r. o Sądzie Najwyższym: Dz.U.2021.154 t.j.
- Ustawa z dnia 6 marca 2018 r. Prawo Przedsiębiorców (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 221 z późn. zm.)
Poniżej przedstawiamy przykładowy wzór wniosku do Rzecznika MiŚP
___________, dnia _____________
(miejscowość) (data)
Wnioskodawca:
____________________________
(Firma przedsiębiorcy/organizacji przedsiębiorców)
____________________________
(adres siedziby: ulica, numer domu, numer mieszkania)
____________________________
(kod pocztowy, miejscowość)
RZECZNIK MAŁYCH I ŚREDNICH PRZEDSIĘBIORCÓW
Plac 3 Krzyży 3/5
55-507 WARSZAWA
Treść wniosku:
(w tym miejscu należy szczegółowo opisać stan faktyczny sprawy, czego sprawa dotyczy, jakie prawa lub wolności zostały naruszone, ewentualne wskazanie sygnatur postępowania jeżeli toczyło się już postępowanie przed sądem bądź innymi organami)
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
Załączniki:
____________________________________
(Podpis upoważnionego do złożenia wniosku)
