Uwaga #6: Kontrola wytwarzania wyrobów - paragraf 3

Umowa o dostawę produktów (towarów) dedykowanych

Ważne jest zapewnienie kontroli wytwarzania wyrobów. Prawo do kontroli procesu produkcji przysługuje odbiorcy, tylko gdy zostało zastrzeżone w umowie albo strony uzgodniły określony sposób wytwarzania rzeczy (art. 608 KC). Odbiorca może dowiedzieć się o wadliwym lub niezgodnym z umową sposobie wykonywania rzeczy w inny sposób niż dokonując kontroli procesu produkcji (np. na podstawie analizy partii dostarczonych towarów), jednakże lepiej, aby się o tym dowiedział już wcześniej i podjął w porę odpowiednią interwencję.

Jak wskazano w doktrynie, wadliwość wykonania ma charakter obiektywny; należy ją oceniać uwzględniając standardy przyjęte dla produktów danego rodzaju. Niezgodność z umową obejmuje zastosowanie niewłaściwych metod lub materiałów, jeśli obowiązek ich zastosowania wynikał z umowy; sprzeczne z umową jest też wykonanie produktu niezdatnego do uzgodnionego celu, jeżeli zastosowanie produktu zostało w umowie określone, lub powierzenie wykonywania produkcji podwykonawcy, jeśli umowa przewidywała wykonanie rzeczy przez dostawcę albo innemu podwykonawcy niż uzgodniony w umowie (E. Habryn-Chojnacka, w: Gutowski, Komentarz, t. II, Nb 5, s. 613).

Dla powstania po stronie odbiorcy prawa do wezwania dostawcy do zmiany sposobu realizacji umowy, a następnie prawa odstąpienia od umowy, stopień wadliwości wykonania rzeczy albo sprzeczności wykonywania z umową nie ma znaczenia. Odbiorca może skorzystać z uprawnień przyznanych w art. 611 KC nawet, gdy wadliwy lub niezgodny z umową sposób realizacji nie wpływają negatywnie na rezultat produkcji (tak trafnie K. Zaradkiewicz, w: Pietrzykowski, Komentarz, 2015, t. II, art. 611, Nb 1, s. 394; E. Habryn-Chojnacka, w: Gutowski, Komentarz, t. II, Nb 4, s. 613).

Aby określić, jak długi termin powinien być pozostawiony dostawcy na zmianę sposobu wykonywania przedmiotu umowy, należy wziąć pod uwagę okres potrzebny do modyfikacji procesu produkcji. Okres ten będzie zależny od przedmiotu świadczenia w umowie.

Niezależnie od prawa odstąpienia, w przypadku wadliwego albo niezgodnego z umową wykonania przedmiotu dostawy odbiorcy przysługuje roszczenie odszkodowawcze. W szczególności wyznaczenie dostawcy terminu na zmianę sposobu wykonywania przedmiotu umowy dostawy nie wydłuża terminu spełnienia świadczenia przez dostawcę. Nawet jeżeli dostawca zmieni proces wytwórczy, może popaść w opóźnienie (lub nawet zwłokę) ze spełnieniem głównego świadczenia – dostarczeniem niewadliwego przedmiotu umowy.

Należy podkreślić, że zmodyfikowanie przez dostawcę metody produkcji w wyniku wezwania przez odbiorcę nie wydłuża terminu spełnienia przez dostawcę świadczenia. Jeśli ze względu na czas potrzebny na modyfikację produkcji dostawca nie spełni świadczenia w terminie, popadnie w opóźnienie albo zwłokę i będzie ponosił odpowiedzialność na zasadach ogólnych. Kodeks cywilny. Komentarz pod red. dr hab. Konrada Osajdy, Legalis, 2017 r., komentarz do art. 611.