Porady eksperta

Uniknięcie nadania przez ZUS statusu osoby współpracującej małżonkowi przy prowadzeniu działalności gospodarczej

Pytanie z dnia 11 maja 2015

Przedstawiony problem prawny: Uniknięcie nadania przez ZUS statusu osoby współpracującej małżonkowi przy prowadzeniu działalności gospodarczej.

Odpowiedź na problem prawny:

W przedstawionym stanie faktycznym pytający pragnie uruchomić portal internetowy z lokalnymi wiadomości, który miałby status tytułu prasowego. Przedsiębiorstwo pytającego ma być wydawnictwem prasowym, przy czym małżonek kierującego pytanie zostać ma redaktorem naczelnym i dziennikarzem. Małżonkowie pozostają we wspólnocie majątkowej i prowadzą wspólne gospodarstwo domowe. Skierowane zapytanie sprowadza się do zagadnienia prawnego dotyczącego możliwych sposobów takiego uregulowania stosunków prawnych między małżonkami, aby drugi z nich nie został uznany przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych (dalej: ZUS) za tzw. osobę współpracującą z osobą prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą, co spowodowałoby obciążenie działalności gospodarczej pytającego dodatkowymi składkami ubezpieczeniowymi w pełnej wysokości. Zgodnie bowiem z art. 6 ust. 1 pkt. 5 oraz art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych osoba współpracująca z osobą prowadzącą pozarolniczą działalność obowiązkowo podlega ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowemu i wypadkowemu.

Przedstawione zagadnienie wiąże się z sytuacją majątkową, podatkową oraz w zakresie ubezpieczeń społecznych małżonków, z których jedno podejmuje działalność gospodarczą indywidualnie jako przedsiębiorca, a drugi z małżonków ma być pracownikiem lub „twórcą” pracującym na rzecz przedsiębiorstwa drugiego z małżonków. Zasadniczo należy więc odpowiedzieć na pytanie na podstawie jakiej umowy małżonek może świadczyć pracę, usługi, dzieła (utwory) na rzecz i na rachunek przedsiębiorstwa drugiego współmałżonka bez zakwalifikowania go jako osoby współpracującej.

Rekomendacje: Przede wszystkim istotne jest tu, czy w koncepcji uruchamiania przedsiębiorstwa przez współmałżonka rozważono, czy ma być ono objęte wspólnością majątkową małżeńską, a więc czy będzie przedmiotem współwłasności tzw. łącznej. W takiej sytuacji wszelkie przychody z tego przedsiębiorstwa i per saldo do opodatkowania byłyby przychodem uzyskiwanym wspólnie przez obojga małżonków. Wówczas niezależnie od tego, czy drugi małżonek zostanie wpisany jako przedsiębiorca współprowadzący przedsiębiorstwo, to i tak będzie współpracującym i uzyskującym dochody ze wspólnego przedsiębiorstwa. W takiej sytuacji wydaje się, iż najrozsądniejsze byłoby wpisanie się owego współmałżonka jako prowadzącego działalność gospodarczą i jako przedsiębiorca uiszczenie należnych składek.

Natomiast, jeśli przedsiębiorstwo - w rozumieniu majątkowym - ma należeć tylko do jednego małżonka, to wówczas nakłady na to przedsiębiorstwo powinny pochodzić z majątku odrębnego tego małżonka lub powinna zostać jednocześnie zawarta stosowna umowa w zakresie majątku wspólnego (umowa majątkowa ograniczająca wspólność majątkową (tzw. intercyza) w wyniku której małżonkowie wyłączą przedsiębiorstwo ze wspólności majątkowej małżeńskiej).

Natomiast dla optymalizacji podatkowej w przypadku, gdy współmałżonek będzie pracował na rzecz przedsiębiorstwa drugiego współmałżonka wykonując usługi (zlecenie), bądź tworząc utwory objęte prawami własności intelektualnej (autorskiej, przemysłowej), a więc wykonując „dzieła”, w istocie wystarczające byłyby zawarcie umowy licencyjnej udzielającej praw do eksploatacji utworu na określonych polach i wynagrodzenie za udzielenie licencji.

Podstawa prawna:

  • art. 47 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy (tj. Dz. U. z 2015 poz. 583)
  • art. 6 ust. 1 pkt. 5 oraz art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tj. Dz. U. z 2015 poz. 121).
  • art. 41 ust. 2 i następne ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (tj. Dz. U. 2006 nr 90 poz. 631).

Stan prawny aktualny na dzień 18 maja 2015 r.

Pamiętaj:
Wpisz nasz KRS 0000318482 w Deklaracji Podatkowej Twój e-PIT
Dziękujemy!

Czy wiesz, że aż 96% mikro firm zapewnia 75% wszystkich wpływów z podatków i wytwarza 51% zysku gospodarki kraju?

A tylko niewielkiej liczbie udaje się utrzymać na rynku dłużej niż rok bez dostatecznej wiedzy i znajomości przepisów.

A czy wiesz, że...

Ty też możesz coś zrobić, abyśmy mogli dalej działać i skutecznie Cię wspierać?

KRS 0000318482

Przejdź do Twój e-PIT