PIT 36L – Jak rozliczyć podatek liniowy?

Przedsiębiorcy mający miejsce zamieszkania na terytorium Polski, podlegają nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów i obowiązani są do ich wykazania w składanym co roku zeznaniu podatkowym mogą przy tym wybrać formę opodatkowania.

1. Kiedy można rozliczyć się na formularzu 36L?

Przedsiębiorcy mający miejsce zamieszkania na terytorium Polski, podlegają nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów i obowiązani są do ich wykazania w składanym co roku zeznaniu podatkowym mogą przy tym wybrać formę opodatkowania.

Z opodatkowania dochodów podatkiem liniowym mogą korzystać podatnicy prowadzący działalność gospodarczą, zarówno samodzielnie jak i w formie spółki lub spółek niemających osobowości prawnej oraz podatnicy prowadzący działy specjalne produkcji rolnej którzy wybrali opodatkowanie liniowe.

Należy pamiętać, że jeśli podatnik prowadzi działalność gospodarczą w różnych formach to wybór opodatkowania dochodów z działalności gospodarczej jednolitą stawką 19% dotyczy wszystkich form prowadzenia tej działalności, do których mają zastosowanie przepisy u.p.d.o.f., czyli np. łącznie do dochodów z prowadzenia jednoosobowej działalności gospodarczej, jak i dochodów z udziałów w spółce, np. jawnej czy komandytowej.

2. Termin złożenia deklaracji

Zeznanie PIT-36L, w terminie do 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym składają ci podatnicy podatku dochodowego od osób fizycznych, którzy do 20 stycznia 2015 roku złożyli w Urzędzie Skarbowym pisemne oświadczenie o wyborze tego sposobu opodatkowania, a jeżeli rozpoczynali prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej w trakcie roku podatkowego, do dnia poprzedzającego dzień rozpoczęcia tej działalności, nie później jednak niż w dniu uzyskania pierwszego przychodu. . Obowiązek złożenia zaznania wynika z art. 45 ust. 1a pkt 2 u.p.d.o.f.

Oświadczenie o wyborze podatku liniowego składa się wyłącznie raz. W latach kolejnych korzysta się z liniowej formy opodatkowania, chyba że złoży się osobiście lub listem ze zwrotnym potwierdzeniem odbioru w terminie do 20 stycznia danego roku podatkowego oświadczenie o rezygnacji z tej formy opodatkowania (art. 9a ust. 2 u.p.d.o.f.).

3. Podatek liniowy – zalety i wady

Forma liniowego opodatkowania polega na obliczaniu i płaceniu podatku wyłącznie według stawki 19% od dochodu do opodatkowania niezależnie od tego, jaka jest wartość dochodu w danym roku, bez odliczania kwoty wolnej od podatku. Wybierając tę metodę opodatkowania podatnik rezygnuje tym samym z możliwości wspólnego rozliczenia się z małżonkiem, a w przypadku osób samotnie wychowujących dzieci - z dzieckiem. Nawet w przypadku, gdy podatnik zawiesił działalność gospodarczą w roku podatkowym nadal ma do niego zastosowanie art. 30c u.p.d.o.f. i wówczas również nie może rozliczać się z podatku wspólnie z małżonkiem.

Ponadto ta forma opodatkowania pozbawia podatnika wszelkich ulg podatkowych, w tym również ulgi na internet, ulgi na dzieci.

W przypadku uzyskiwania poza dochodami z działalności gospodarczej opodatkowanymi stawką liniową również innych dochodów, np. ze stosunku pracy, podatnik ma obowiązek wykazać je w odrębnym, dodatkowym zeznaniu rocznym. Przychodów opodatkowanych na zasadach podatku liniowego nie łączy się bowiem z pozostałymi przychodami ze źródeł innych niż działalność gospodarcza, z których dochód podlega opodatkowaniu według progresywnej skali podatkowej.

4. Odliczenia

Przy tej formie opodatkowania podatnik może jedynie pomniejszyć osiągnięty dochód o:

• składki na własne ubezpieczenie społeczne i osób z nim współpracujących zapłacone w roku podatkowym;
• straty poniesione w latach ubiegłych tj. latach 2008-2012 z działalności gospodarczej, przy czym odliczenie nie może przekroczyć 50% kwoty poniesionych strat za poszczególne lata,
• wpłaty na indywidualne konto zabezpieczenia emerytalnego (IKZE)

Oczywiście jak przy innych zeznaniach podatkowych tak i przy wypełnianiu zeznania PIT-36L przedsiębiorca może przekazać 1% swojego podatku należnego na rzecz wybranej organizacji pożytku publicznego.

5. Załączniki do PIT 36L

Do zeznania PIT-36L podatnicy dołączają – w zależności od potrzeb - następujące załączniki:

• PIT/B - informację o wysokości dochodu (straty) z pozarolniczej działalności gospodarczej,
• PIT/Z - informację o wysokości dochodu (straty) z pozarolniczej działalności gospodarczej, prowadzonej przez podatników korzystających ze zwolnienia na podstawie art. 44 ust. 7a ustawy, osiągniętego (poniesionej) w roku podatkowym. Przepis ten dotyczy tzw. kredytu podatkowego, czyli rozłożenia podatku dochodowego w czasie. Polega to na tym, że dochód z roku zwolnienia od opodatkowania podatkiem dochodowym (zwolnienia z zapłaty zaliczek na podatek dochodowy) podatnik opodatkowuje stopniowo przez pięć kolejnych lat następujących po roku, w którym korzystał z tego zwolnienia , doliczając do osiągniętego w każdym roku podatkowym dochodu (straty) zaległe 20 proc( 1/5) dochodu z roku objętego zwolnieniem.
• PIT/ZG - informacja o wysokości dochodów z zagranicy i zapłaconym podatku w roku podatkowym, wypełniana dla każdego państwa, z którego uzyskano dochody.
• sprawozdanie finansowe - dołączają podatnicy prowadzący księgi rachunkowe, sprawozdanie o realizacji uznanej metody ustalania ceny transakcyjnej - dołączają podatnicy, którym właściwy organ na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej wydał decyzję o uznaniu prawidłowości wyboru i stosowania metody ustalania ceny transakcyjnej.

6. Brak dochodu, strata

Jeżeli podatnik nie uzyskał w roku 2019 żadnego dochodu, to zeznania nie składa. Jeżeli natomiast podatnik uzyskał w tym roku stratę to powinien złożyć zeznanie podatkowe. Strata bowiem może być odliczana od dochodu w kolejnych latach podatkowych (przez 5 lat, nie więcej niż 50% straty rocznie).

7. Wypełnianie PIT-36L

Część A

W tej części, w pozycji 5-6 formularza podatnik wskazuje urząd skarbowy, do którego adresowane jest zeznanie podatkowe oraz cel jego złożenia (złożenie zeznania bądź jego korekta).

Urzędem skarbowym, do którego należy złożyć zeznanie roczne, jest urząd skarbowy właściwy według miejsca zamieszkania podatnika w ostatnim dniu roku podatkowym, a gdy miejsce zamieszkania zmieniło się przed tym dniem - według ostatniego miejsca zamieszkania w kraju. Podatnicy niemający miejsca zamieszkania na terytorium Polski, czyli podlegający ograniczonemu obowiązkowi podatkowemu, składają zeznanie do urzędu skarbowego właściwego do opodatkowania osób zagranicznych, określonego w rozporządzeniu ministra finansów wydanym na podstawie Ordynacji podatkowej.

Część B

W tej części podatnik podaje swoje dane : nazwisko i imię , datę urodzenia.

Część C

Ta część zeznania przeznaczona jest na tzw. informacje dodatkowe. Tę część wypełniają podatnicy, którzy byli zobowiązani do sporządzenia dokumentacji podatkowej transakcji z podmiotami powiązanymi lub transakcji, w związku z którymi zapłata należności wynikających z takich transakcji dokonywana jest bezpośrednio lub pośrednio na rzecz podmiotu mającego miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium lub w kraju stosującym szkodliwą konkurencję podatkową. Tę część zeznania wypełniają również ci podatnicy, którzy korzystali z kredytu podatkowego na podstawie wspomnianego już art. 44 ust. 7A u.p.d.o.f. (załącznik PIT -Z). Podatnicy korzystający z tego kredytu dodatkowo podają rok, w którym byli zwolnieni z opodatkowania.

Część D

W tej części zeznania podatnicy wykazują przychody, koszty ich uzyskania oraz dochód i stratę a także kwoty należnych za rok podatkowy zaliczek. Druk formularza PIT-36L w części D wymienia dwa źródła przychodów : prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą (wiersz nr 1) oraz produkcję działów specjalnych (wiersz nr 2).

Podatników, którzy wybrali opodatkowanie liniowe obowiązują takie same zasady prowadzenia księgi podatkowej i dodatkowych ewidencji, jak podatników opłacających podatek według skali podatkowej. Na podstawie danych wynikających z księgi sporządzają oni załącznik PIT-B wykazując w nim przychód roczny wynikający z księgi i dochód roczny czyli nadwyżkę sumy przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej nad kosztami ich uzyskania. Tak sporządzony PIT B stanowi podstawę do wypełnienia tej części PIT 36 L.

Za poniesione koszty uzyskania przychodów uważa się wszystkie koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródeł przychodów (za wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23 u.p.d.o.f), czyli przedsiębiorstwa.

Dochód, podatnik oblicza jako różnicę sumy przychodów i kosztów ich uzyskania. Nie dotyczy to podatników, którzy w latach ubiegłych korzystali z tzw. kredytu podatkowego. Wypełniają oni rubrykę zeznania przeznaczoną na wpisanie dochodu na podstawie części C załącznika PIT/Z.

Jeżeli koszty uzyskania przychodów przekraczają sumę przychodów, podatnicy wykazują stratę.
W pozycji 17 podatnik wykazuje kwotę zaliczek należnych za rok podatkowy.

Podatnicy prowadzący działy specjalne produkcji rolnej wypełniają rubryki przeznaczone na wykazanie przychodów, kosztów uzyskania przychodów, kwoty dochodu (straty) oraz należnych zaliczek w ten sam sposób, co podatnicy prowadzący działalność gospodarczą.

Część E

Ta część formularza jest miejscem na dokonanie dopuszczonych przez ustawę podatkową odliczeń od dochodu dla tej formy opodatkowania, czyli strat z lat ubiegłych, składek na ubezpieczenie społeczne i wpłat na IKZE (patrz też punkt 4 wyżej). Odliczenia straty z lat ubiegłych podatnicy dokonują w poz. 23 części E zeznania.

W tej części zeznania podatnicy dokonują również odliczeń z tytułu zapłaconych (a nie należnych) w roku podatkowym składek na ubezpieczenia społeczne. Odliczeniu od dochodu podlegają składki określone w przepisach ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2019 r. poz. 300 t.j.) zarówno na ubezpieczenia emerytalne podatnika, jego ubezpieczenia rentowe, chorobowe oraz wypadkowe jak i osób z nim współpracujących. Podatnik może również odliczyć składki na ubezpieczenie społeczne zapłacone w roku podatkowym z własnych środków zgodnie z przepisami obowiązującymi w innym niż Polska państwie członkowskim UE, EOG lub w Szwajcarii, jeśli nie zostały one rozliczone za granicą. Można odliczyć składki tylko wówczas, gdy posiadamy dokument stwierdzający ich poniesienie.

Nie podlegają odliczeniu od dochodu składki na ubezpieczenia społeczne:

• odliczone od dochodów opodatkowanych na zasadach określonych w art. 27 u.p.d.o.f.,
• odliczone od przychodów na podstawie przepisów ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym),
• zaliczone do kosztów uzyskania przychodów, które zostały zwrócone podatnikowi w jakiejkolwiek formie,
• których podstawę wymiaru stanowi dochód (przychód) zwolniony od podatku na podstawie ustawy oraz dochód, od którego na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku,
• których podstawę wymiaru stanowi dochód (przychód) zwolniony od podatku na podstawie umów o unikaniu podwójnego opodatkowania, których stroną jest Rzeczpospolita Polska,
• zapłacone i odliczone w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego, lub w Konfederacji Szwajcarskiej od dochodu (przychodu)albo podatku osiągniętego w tym państwie, albo od podatku na podstawie art. 27b ust. 1 pkt 2 ustawy.

Część F

W tej części zeznania podatnicy uwzględniają kwoty zwiększające podstawę opodatkowania lub zmniejszające stratę. Chodzi tu o kwoty uprzednio odliczonych: ulg inwestycyjnych, wydatków poniesionych na nabycie nowych technologii lub dochodu objętego zwolnieniem z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej na terenie specjalnej strefy ekonomicznej, do których podatnik utracił prawo.

Część G

Jest to miejsce przeznaczone na dokonanie obliczenia podatku dochodowego. Aby prawidłowo ustalić dochód należy kwotę z poz. 27 dodać lub odjąć do kwot wpływających na zwiększenie lub zmniejszenie podstawy opodatkowania (poz. 29-33). Tak obliczoną kwotę należy wpisać w poz. 34. Podstawę obliczenia podatku, po zaokrągleniu do pełnych złotych, należy wpisać w poz. 35.

Od podstawy opodatkowania wykazanej w poz. 35 podatnik oblicza podatek zgodnie z art. 30c ustawy o PIT, czyli stosując 19-proc. stawki. Otrzymaną kwotę należy wpisać w poz. 36.

Podatnicy pracujący w roku 2016 za granicą wykazują w poz. 38 podatek zapłacony za granicą. Dotyczy to przedsiębiorców, którzy uzyskali dochody z tytułu działalności wykonywanej za granicą lub ze źródeł przychodów pochodzących zza granicy, do których ma zastosowanie metoda odliczenia z progresją.

W poz. 39 wykazywany jest podatek - do poz 36 należy dodać kwotę z poz. 37(ewentualne doliczenia do podatku) i odjąć kwotę z poz. 38. Jeżeli różnica jest liczbą ujemną, należy wpisać 0.

Część H

W tej części od podatku wyliczonego w części G odliczymy składki na ubezpieczenie zdrowotne. Składka zdrowotna, o którą zmniejsza się podatek, nie może przekroczyć 7,75 proc. podstawy wymiaru tej składki. Kwotę tę można odliczyć tylko na podstawie dokumentów stwierdzających ich poniesienie. Odliczana składka na ubezpieczenie zdrowotne nie może przekroczyć podatku wykazanego w poz. 39.

Podatnik może również odliczyć składki na ubezpieczenie zdrowotne, zapłacone w roku podatkowym z własnych środków zgodnie z przepisami obowiązującymi w innym niż Polska państwie członkowskim UE, EOG lub w Szwajcarii , o ile nie zostały one odliczone za granicą.

Dodatkowo, w tej części zeznania podatnicy pracujący za granicą, ale podlegający w Polsce nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu odliczają od podatku dochodowego kwotę stanowiącą różnicę między podatkiem obliczonym przy zastosowaniu do przychodów z pracy za granicą metody odliczenia proporcjonalnego podatkiem obliczonym przy zastosowaniu do tych przychodów metody wyłączenia z progresją.

Część I

Tu dokonujemy końcowego obliczenia zobowiązania podatkowego za rok 2019.
Od ustalonego w poz. 44 podatku dochodowego odejmujemy kwotę należnych zaliczek wykazanych w poz. 17 i 22. Tak wyliczona suma stanowi kwotę należnych zaliczek za cały 2019 rok.

Należy pamiętać o zasadach zaokrąglania: końcówki kwoty wynoszące mniej niż 50 groszy pomija się, natomiast końcówki kwot wynoszące 50 i więcej groszy podwyższa się do pełnych złotych.

Część J

W tej części podatnicy dokonują obliczenia kwoty do zapłaty albo nadpłaty. W poz. 48 podatnicy wykazują kwotę faktycznie zapłaconych ciągu roku zaliczek na podatek dochodowy.

Poz 56-57 to kwoty wykazane jako dodatnia lub ujemna różnica między podatkiem wynikającym z obliczenia podatku w poz. 48 a sumą podatku wpłaconego przez podatnika w trakcie roku w formie zaliczek i ewentualnych zryczałtowanych podatków dochodowych. Jeśli różnica jest dodatnia – należy ją wpłacić na konto urzędu skarbowego do dnia 30 kwietnia 2017 r. Jeżeli jest ujemna to stanowi nadpłatę i może być zwrócona podatnikowi w terminie trzech miesięcy od dnia złożenia zeznania lub na jego wniosek zaliczona na poczet przyszłych zobowiązań podatkowych.

Kolejne części zeznania od K do M przeznaczone są na wykazanie: zryczałtowanego podatku dochodowego, o którym mowa w art. 44 ust. 1b u.p.d.o.f. i odsetek naliczonych zgodnie z art. 22e ust. 1 pkt 4 i ust. 2 u.p.d.o.f.

Podatnicy prowadzący działalność gospodarczą wypełniają zazwyczaj część M wpisując tu kwoty należnych zaliczek, o których mowa w art. 44 ust. 1 pkt 1 u.p.d.o.f, od stycznia do grudnia 2019 roku.

Część O

W tej części zeznania zawarty może być wniosek o przekazanie 1 proc. podatku należnego na rzecz organizacji pożytku publicznego. Należy w nim podać nazwę organizacji, numer wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego oraz wysokość przekazywanej kwoty. (patrz wyżej punkt 4)

Kończąc wypełnianie zeznania podajemy w części R informacje o załączonych załącznikach oraz składamy podpis (część S).

Podstawa prawna:

• Ustawa z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 226 z późn. zm.).

Autor: Krystyna Dąbrowska, doradca podatkowy, numer wpisu 02200.