Komentarz #13: Orzeczenie 6 - paragraf 4

Umowa ubezpieczenia mienia i odpowiedzialności cywilnej przedsiębiorcy

Wyrok SN z dnia 4 marca 2010 r., sygn. akt I CSK 439/09

Właściwość zobowiązania wynikającego z umowy ubezpieczenia polega m. in. na tym, iż będąca jego elementem wierzytelność wobec ubezpieczyciela o wypłatę odszkodowania ubezpieczeniowego jest szczególną postacią wierzytelności przyszłej, a mianowicie wierzytelnością warunkową, bo jej powstanie strony umowy ubezpieczenia uzależniają od zdarzenia przyszłego i niepewnego, a mianowicie od wystąpienia zdarzenia objętego ryzykiem ubezpieczeniowym. Do chwili wystąpienia tego zdarzenia wierzytelność jako prawo podmiotowe nie istnieje, a istnieje jedynie ekspektatywa wierzytelności, a więc względne prawo tymczasowe. Pełny skutek umowy przelewu wierzytelności przyszłej łączyć należy dopiero z powstaniem wierzytelności cedenta, który w dacie dokonywania cesji rozporządził jedynie nieistniejącym jeszcze prawem, bo wierzytelnością przyszłą.

Wyrok SN z dnia 9 lipca 2008 r., sygn. akt V CSK 65/08

1. Wypadkiem ubezpieczeniowym, o jakim mowa w art. 805 k.c., bądź tez zdarzeniem objętym ubezpieczeniem, o jakim mowa w art. 819 § 2 k.c., może być wyrok sądu, zasądzający odszkodowanie na rzecz pokrzywdzonego. Nawet jeśli uznać, że "wypadek ubezpieczeniowy" i "zdarzenie objęte ubezpieczeniem" nie są pojęciami tożsamymi, to i tak nie wyrok sądu powoduje powstanie obowiązku naprawienia szkody, tylko jej wyrządzenie.
2. Dokonany przez strony umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej wybór odnośnie do ujęcia wypadku ubezpieczeniowego wyznacza zarazem czasowy zakres umowy.
3. Nie jest skutkiem przypadku brak definicji ustawowej również pojęcia "zdarzenia objętego ubezpieczeniem", bowiem, podobnie jak "wypadek ubezpieczeniowy", sprecyzowanie go zależy od umowy stron. Dla właściwego zatem określenia, jakie zdarzenie zostało objęte ubezpieczeniem i czy jest ono tożsame z wypadkiem ubezpieczeniowym, konieczne było dokonanie wykładni zawartej umowy, której integralną część stanowią ogólne warunki ubezpieczenia, przy uwzględnieniu reguł określonych w art. 65 § 2 k.c.

Wyrok SN z dnia 23 sierpnia 2007 r., sygn. akt I UK 68/07

Przepis art. 805 k.c. dotyczy umowy ubezpieczenia (majątkowego) i nie ma z oczywistych względów zastosowania w stosunkach ubezpieczenia (zabezpieczenia) społecznego. Stosunek ubezpieczenia społecznego nie jest bowiem cywilnoprawnym stosunkiem zobowiązaniowym opartym na umowie stron.