Uwaga #25: Zysk w spółce - paragraf 14 Umowa spółki z o.o. - mikroPorady.pl

Zgodnie z art. 191 k.s.h. wspólnik ma prawo do udziału w zysku wynikającym z rocznego sprawozdania finansowego, lecz tylko tym przeznaczonym do podziału uchwałą Zgromadzenia Wspólników. Zysk należy w tym kontekście rozumieć jako nadwyżkę mienia (czyli różnego rodzaju wartości majątkowych posiadanych przez spółkę – np. nieruchomości, majątku trwałego, obrotowego, środków pieniężnych) nad długami i ciężarami spółki (zobowiązaniami i kapitałem zakładowym). Tak obliczony zysk rachunkowy należy ponadto pomniejszyć o wysokość zobowiązań z tytułu podatków, a wówczas otrzymamy tzw. zysk netto, który może zostać przeznaczony do podziału między wspólników. Przy czym pamiętać należy, że zysk nie zawsze musi być przeznaczony na wypłatę wspólnikom jako dywidenda, może być przeznaczony na kapitały i fundusze lub wprost na darowizny charytatywne.

Co do zasady wszystkim wspólnikom przysługuje (po powzięciu stosownej uchwały) dywidenda w wysokości proporcjonalnej do wartości udziałów. W umowie spółki można zastrzec jednakże, że poszczególni wspólnicy będą otrzymywać dywidendę wyższą od tzw. dywidendy zwykłej.

W umowie spółki uprzywilejowanie w zakresie dywidendy można określić w dwojaki sposób:

- jako ułamek, zwiększający udział w zysku w stosunku do udziałów zwykłych (np. 125%, 1 i 1/3 dywidendy zwykłej); pamiętać jednak należy o ograniczeniu ustawowym – wysokość dywidendy uprzywilejowanej nie może przekraczać 150% dywidendy zwykłej;

- poprzez użycie sztywnego wskaźnika, np. 5% od wartości nominalnej udziałów dodatkowo ponad wartość dywidendy zwykłej, w tym jednak przypadku może się zdarzyć, że przy niskim zysku 5% wartości nominalnej udziałów przekroczy 150% wartości dywidendy zwykłej, w takiej sytuacji będzie potrzebna każdorazowa korekta wartości przyznanej dywidendy, tak by kwoty mieściły się w ustawowym maksimum, a więc nie więcej niż maksymalna kodeksowa możliwość uprzywilejowania.

Kodeks spółek handlowych wprowadza zasadę, że udziały uprzywilejowane nie korzystają z pierwszeństwa zaspokojenia przed innymi udziałami. Jest to jednak przepis dyspozytywny, a zatem w umowie można zapisać, że np. udziały te korzystają z pierwszeństwa zaspokojenia do określonej wysokości, np. 10 % wartości nominalnej udziału (dywidenda minimalna), następnie zaś zaspokojeniu podlegają udziały nieuprzywilejowane.

Wspólnicy mogą w umowie spółki zawrzeć postanowienia ustalające tzw. dywidendę kumulatywną, polegająca na tym, że wspólnikowi przysługuje prawo do dywidendy uprzywilejowanej (minimalnej) nie wypłaconej w latach poprzednich. W takim przypadku umowa spółki powinna określać liczbę minionych lat, za które dywidenda może być wypłacana z zysków następnych lat, okres ten nie może jednak przekroczyć pięciu lat. Ponadto w umowie spółki warto również wskazać, czy w pierwszej kolejności należy wypłacać dywidendę uprzywilejowaną za dany rok obrotowy, czy dywidendę za poprzednie lata. Brak postanowienia będzie oznaczał, że najpierw wypłacana będzie dywidenda za poprzednie lata. Przyjmuje się, że prawo do tej dywidendy aktualizuje się w momencie zatwierdzenia sprawozdania finansowego wykazującego zysk za ostatni rok obrotowy i ogranicza swobodę dysponowania zyskiem na inne cele chyba, że zapisano w umowie obligatoryjny odpis na kapitał zapasowy.

Na koniec warto zauważyć, że do umowy spółki można również wprowadzić zapisy o możliwości wypłacania wspólnikom zaliczek na poczet przyszłej dywidendy oraz ich ewentualnego uprzywilejowania w zakresie ich wypłaty. Samo uprzywilejowanie dywidendy nie oznacza bowiem automatycznie takiego przywileju w zakresie zaliczek.

Powrót do dokumentu