Uwaga #10: Wkłady na pokrycie kapitału zakładowego - paragraf 9

Umowa spółki z o.o.

Zawarcie umowy jest niewystarczające do powstania spółki z o.o., kolejnym etapem jest wniesienie wkładów (pieniężnych bądź nie) na pokrycie kapitału zakładowego i objęcie udziałów co najmniej po wartości nie niższej od jego wartości nominalnej (ew. wpłacenie dodatkowo tzw. agio, czyli nadwyżki ponad wartość nominalną udziału, jeżeli udział obejmowany był po cenie wyżej niż nominalna).

Pamiętać należy, że wniesienie wkładu musi nastąpić przed zarejestrowaniem spółki w KRS (wyjątek stanowi zawarcie umowy spółki w systemie teleinformatycznym, wówczas wspólnicy mają 7 dni od daty wpisu do rejestru na wniesienie wkładów, ale tylko pieniężnych). Należy pamiętać, że wkłady nie podlegają zwrotowi.

W art. 14 § 1 k.s.h. znajduje się wyłączenie, czego nie można wnieść jako wkładu do spółki – „Przedmiotem wkładu do spółki kapitałowej nie może być prawo niezbywalne lub świadczenie pracy bądź usług". Co do zasady oznacza to, że udziałem może być jedynie mienie nadające się do tzw. aktywowania, czyli zaliczenia w bilansie do aktywów.

Rodzaje WNIESIONEGO WKŁADU:
- wkłady pieniężne (gotówkowe) – wniesienie wkładu następuje poprzez dokonanie przelewu na rachunek bankowy spółki lub dokonanie wpłaty w jej kasie;
- wkłady niepieniężne (aporty)*:

1. zbywalne prawa rzeczowe/materialne (własności rzeczy ruchomych i nieruchomości, użytkowaniawieczystego, udziału w użytkowaniu wieczystym, udziału we współwłasności);

2. prawa na dobrach niematerialnych i wartości prawne (patenty, majątkowe prawa autorskie, prawa z rejestracji wzorów użytkowych, prawa ochronne na znaki towarowe);

3. prawa obligacyjne (wierzytelności z tytułu umów zawartych z osobami trzecimi, wobec wspólnika, prawo najmu lub dzierżawy);

4. aktywa finansowe (papiery wartościowe, akcje, udziały);

5. przedsiębiorstwo;

6. know – how, jeżeli stanowi wartość w rozumieniu własności przemysłowej (musi być mieniem).

Sposób wniesienia wkładu uzależniony jest od charakteru aportu:

- rzeczy oznaczone co do gatunku (np. towary) – konieczne przeniesienie ich posiadania, tj. fizyczne przekazanie rzeczy spółce, czyli do rąk Zarządu lub osoby przez Zarząd upoważnionej (tak jak w przypadku umów realnych, gdzie samo oświadczenie woli nie jest wystarczające do przeniesienia prawa);

- rzeczy oznaczone co do tożsamości, prawa (w tym wierzytelności) – przechodzą one na spółkę już w chwili podpisania umowy, a zatem nie jest konieczne przeniesienie ich posiadania (tak jak w przypadku umów konsensualnych – oświadczenie woli wystarczy do przeniesienia prawa).

Jeśli Twoim wkładem do pokrycia kapitału zakładowego ma być tzw. wiedza know-how to pamiętaj, że Twoje pomysły muszą stanowić oryginalny i innowacyjny utwór, muszą być ponadto ustalone i utrwalone, a spółka musi otrzymać nośnik, na którym będą zapisane dane, będące de facto Twoim wkładem. Spółka musi bowiem mieć możliwość nieograniczonego i wyłącznego korzystania z tej wiedzy oraz możliwości przeprowadzenia jej wyceny, np. przez biegłego.

Jeśli chodzi o nieruchomości to ich wniesienie na pokrycie kapitału zakładowego nie jest uzależnione od zawarcia dodatkowej umowy w formie aktu notarialnego – już bowiem sama umowa spółki zawarta jest w tej formie i zawiera oświadczenie woli o przeniesieniu własności. Do wniesienia nieruchomości wystarczy zatem jej rzeczywiste udostępnienie, np. poprzez przekazanie nieruchomości budynku, lokalu czy inwestycji protokołem przekazania. Chyba, że w umowie spółki zastrzeżono, że konieczne jest zawarcie dodatkowej umowy rozporządzającej, wówczas umowa spółki będzie miała jedynie charakter zobowiązujący.

O czym należy pamiętać przy konstrukcji umowy spółki odnośnie aportów?

Art. 158 § 1 k.s.h. stanowi, że jeżeli wkładem do spółki w celu pokrycia udziału ma być w całości albo w części wkład niepieniężny (aport), umowa spółki powinna szczegółowo określać przedmiot tego wkładu oraz osobę wspólnika wnoszącego aport, jak również liczbę i wartość nominalną objętych w zamian udziałów.

Wspólnicy w drodze zmiany umowy spółki mogą zmienić rodzaj wnoszonych wkładów, o ile wycofanie wkładu jest jeszcze możliwe, zarówno pieniężnych w niepieniężne, jak i na odwrót. Wspólnik samodzielnie nie może zmienić przedmiotu wkładu.

Na koniec należy wskazać, że wniesienie aportu do spółek prawa handlowego podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zgodnie z poniższymi zasadami:

  • wnoszącym aport jest podatnik VAT;
  • przedmiotem aportu jest czynność podlegająca opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług;
  • aport będzie podlegał opodatkowaniu w zakresie i w sposób uzależniony od tego, co jest przedmiotem aportu.

Nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT wniesienie aportu w postaci przedsiębiorstwa lub zorganizowanej jego części. Zgodnie z przepisami ustawy o VAT, zwolnione z podatku są wkłady niepieniężne mające za przedmiot towary, których dostawa jest zwolniona z VAT na zasadach ogólnych. W tym wypadku jako przykład wskazać można wniesienie aportu w postaci towaru zwolnionego z VAT czy używanego narzędzia.