Komentarz #21: Przymusowe umorzenie udziałów - paragraf 11

Umowa spółki z o.o.

Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 maja 2005 r. V CK 562/04

Przymusowe umorzenie udziałów nie może być wykorzystywane do usunięcia wspólnika ze spółki z przyczyn przewidzianych w art. 266 § 1 k.s.h.

Tezy z wyroku:

- „przyjmuje się, że przesłanki przymusowego umorzenia udziałów realizowanego w drodze uchwały zgromadzenia wspólników powinny być w umowie spółki określone w sposób eliminujący uznaniowość zgromadzenia wspólników przy ich ustalaniu. W równym stopniu niedopuszczalne jest określenie w umowie spółki w sposób umożliwiający taką uznaniowość przesłanek tzw. umorzenia automatycznego”;

- stwierdzenie przyczyn umorzenia udziału dotyczących wspólnika, które ma na względzie art. 266 § 1 k.s.h. – (wyłączenie wspólnika z tzw. ważnych powodów, w tym np. „działanie ma szkodę spółki, niewykonywanie przez wspólnika uchwał, podejmowanie działań konkurencyjnych, nadużywanie prawa indywidualnej kontroli, naruszenie zasad lojalności wobec spółki, brak współdziałania przy podejmowaniu uchwał, choroba, wyjazd za granicę” – A. Kidyba, Komentarz do art. 266 k.s.h., LEX) łączy się na ogół z dokonywaniem ocen postępowania wspólnika, a więc zakłada element uznania;

- „za właściwe pole zastosowania tzw. automatycznego umorzenia udziałów należy uznać sytuacje, w których umorzenie udziałów następuje z dokładnie określonych przyczyn, mających charakter zdarzeń dotyczących spółki, i leży w interesie objętych umorzeniem wspólników. Chodzi tu - jak się wskazuje w piśmiennictwie - np. o przypadki nie powołania określonego wspólnika do zarządu, odwołania określonego wspólnika z zarządu, zmiany przedmiotu działalności spółki, podwyższenie lub obniżenie kapitału zakładowego”.