Uwaga #5: Suma komandytowa - paragraf 7

Umowa spółki komandytowej

W spółce komandytowej generalną zasadą jest nieograniczona odpowiedzialność własnym majątkiem komplementariusza oraz ograniczona odpowiedzialność komandytariusza. W związku z tym, że ta ostatnia jest dość skomplikowana i wymaga odpowiednich postanowień w umowie, w uwagach skupiliśmy się na tej właśnie odpowiedzialności. (Omówienie odpowiedzialności komplementariusza w komentarzach KO2 i KO3)

Suma komandytowa – ograniczona odpowiedzialność komandytariusza.

Suma komandytowa wyznacza maksymalną wysokość odpowiedzialności komandytariusza łącznie wobec wszystkich wierzycieli spółki, ze wszystkich tytułów prawnych. Wniesienie wkładu na pokrycie tej sumy zmniejsza rozmiar odpowiedzialności komandytariusza, natomiast zwrot wkładu, czy też dokonywanie wypłat równoznacznych ze zwrotem wkładu powoduje przywrócenie („odżycie“) tej odpowiedzialności. Odpowiedzialność komandytariusza w granicach sumy komandytowej jest taka sama jak odpowiedzialność komplementariusza, tj. bezpośrednia – komandytariusz odpowiada całym swym majątkiem, osobista, solidarna i subsydiarna.

Kodeks spółek handlowych nie określa minimalnej wartości sumy komandytowej. Wspólnicy mogą ją zatem określić w umowie dowolnie. Pytanie rodzi się, jaki jest sens i zasadność oznaczenia wartości sumy komandytowej na tzw. symbolicznym poziomie. Jednym z argumentów przemawiających za nie umieszczaniem w umowach spółek zbyt niskich sum komandytowych jest ewentualne zwiększenie wiarygodności spółki w relacjach z kontrahentami. W tym kontekście znaczenie ma również ilość komandytariuszy oraz łączna wartość sum komandytowych, wówczas ocenie poddaje się raczej łączną wartość sum komandytowych, a nie wartość poszczególnych z nich.

Pomimo generalnej zasady ograniczonej odpowiedzialności komandytariusza do oznaczanej w umowie wartości sumy komandytowej Kodeks spółek handlowych przewiduje wyjątki, które wiążą się przede wszystkim z działalnością komandytariusza, ale i z treścią umowy spółki. Zgodnie zatem z przepisami k.s.h. komandytariusz odpowiada bez ograniczeń, jeśli:

  • w firmie spółki zostanie wymienione nazwisko bądź nazwa komandytariusza (art. 104 § 4 k.s.h.), wówczas odpowiada on wobec osób trzecich jak komplementariusz;
  • komandytariusz zaciągał zobowiązania przed wpisem do rejestru spółki komandytowej, wówczas odpowiada za zobowiązania spółki, powstałe w owym czasie solidarnie z innymi osobami, które również działały w imieniu spółki (art. 109 § 2 k.s.h.);
  • komandytariusz reprezentował spółkę (już po wpisie do rejestru) bez ujawniania pełnomocnictwa lub z przekroczeniem granic umocowania bądź działał bez umocowania (art. 118 § 2 k.s.h.);