Uwaga #1: Umowa o dzieło lub zlecenia - wstęp Umowa wykonania prac remontowych - mikroPorady.pl

W zasadzie przy drobniejszych pracach remontowych, malarskich, modernizacyjnych, instalacyjnych można dokonywać wyboru pomiędzy Umową o dzieło lub zlecenia. Co do zasady przeważnie dla zamawiającego lepszą formą jest Umowa o dzieło, zaś dla wykonawcy Umowa zlecenia. Przepis art. 750 reguluje reżim prawny umów, które łącznie spełniają dwie przesłanki: są umowami o świadczenie usług i jednocześnie nie są uregulowane innymi przepisami. Jest to bardzo rozległa kategoria umów, odgrywających w warunkach gospodarki wolnorynkowej istotne znaczenie praktyczne.

Umowy, do których stosuje się uregulowanie zawarte w art. 750 k.c., są Umowami nienazwanymi. Charakteryzują się tym, że ich przedmiotem jest świadczenie usług, przy czym umowa taka może dotyczyć dokonania jednej usługi, większej - określonej liczby usług, bądź też dotyczyć stałego świadczenia usług określonego rodzaju. Umowy takie mogą mieć charakter odpłatny bądź nieodpłatny i są Umowami konsensualnymi. Ich stronami mogą być wszelkie podmioty prawa cywilnego, a więc osoby fizyczne, osoby prawne i jednostki organizacyjne niebędące osobami prawnymi, którym ustawa przyznaje zdolność prawną. Mogą należeć do kategorii umów handlowych, gdy przynajmniej jedna strona występuje w takiej umowie w charakterze przedsiębiorcy.

Takimi umowami będą Umowy o świadczenie usług zawierane z podmiotami świadczącymi je w zakresie swojej działalności gospodarczej lub zawodowej. Mogą też być zawierane z udziałem konsumentów. Ich stroną mogą być również inne podmioty występujące w obrocie, w szczególności osoby prawne czy jednostki organizacyjne, o których mowa w art. 33¹ § 1 k.c., nieprowadzące działalności gospodarczej. Cechą charakterystyczną takich umów jest również to, że zazwyczaj są one oparte na zaufaniu między stronami i z uwagi na to wymagają osobistego wykonania przez usługodawcę. Zlecający usługę powierza jej wykonanie danej osobie w zaufaniu do jej umiejętności, kwalifikacji, wiedzy i innych walorów.

Przepis art. 750 k.c. znajduje zastosowanie do umów o świadczenie usług polegających na dokonywaniu czynności faktycznych, które nie są uregulowane innymi przepisami. Oznacza to, że przepis ten nie dotyczy umów o świadczenie usług, które podpadają pod przepisy dotyczące którejkolwiek Umowy nazwanej, uregulowanej w kodeksie cywilnym bądź w innych aktach prawnych. Należy jednak pamiętać o art. 353¹ k.c. dającym stronom możliwość swobodnego ułożenia stosunku prawnego, w tym również co do wyboru określonego reżimu prawnego właściwego dla danej transakcji umownej.

Przy wyborze poddania Umowy pod art. 750 k.c. trzeba pamiętać, że istotna przesłanka zastosowania art. 750 k.c. wyraża się w tym, że Umowa o świadczenie usług nie może być umową, której celem byłoby osiągnięcie rezultatu, pozwalającego na jej zakwalifikowanie jako Umowy o dzieło. Innymi słowy Umowy o osiągnięcie rezultatu stanowiącego dzieło w rozumieniu przepisów art. 627 i n. k.c. dotyczących Umowy o dzieło nie mogą zostać zakwalifikowane jako Umowy o świadczenie usług.

Do umów o świadczenie usług polegających na wykonaniu czynności faktycznych, nieuregulowanych innymi przepisami, stosuje się zgodnie z art. 750 k.c. odpowiednio przepisy o zleceniu. Odpowiednie stosowanie przepisów oznacza konieczność uwzględnienia specyfiki danej Umowy i polega na tym, że niektóre z przepisów znajdują zastosowanie wprost, inne z modyfikacjami, a inne ewentualnie nie znajdą w ogóle zastosowania. Spośród przepisów o zleceniu do umów o świadczenie usług, o których mowa w art. 750 k.c., znajdą wprost zastosowanie: art. 735 k.c. dotyczący zasad odpłatności, art. 736 k.c. wprowadzający obowiązek zawiadomienia o nieprzyjęciu zlecenia, art. 737 k.c. regulujący obowiązek przestrzegania wskazówek, art. 738 k.c. dotyczący obowiązku osobistego wykonania usługi z wyjątkami oraz art. 739 k.c. regulujący zasady odpowiedzialności w razie posłużenia się zastępcą. Ponadto stosuje się również art. 740 k.c. wprowadzający obowiązek informowania dającego zlecenie, wydania mu wszystkiego, co zostało dla niego uzyskane w wykonaniu zlecenia, art. 741 k.c. określający zasady używania pieniędzy i rzeczy dającego zlecenie, art. 742 k.c. dotyczący zwrotu wydatków i zwolnienia z zobowiązań przyjmującego zlecenie, a także art. 743 k.c. odnoszący się do udzielenia zaliczek i art. 744 k.c. określający termin zapłaty wynagrodzenia. W razie dania bądź przyjęcia zlecenia świadczenia usług przez kilka osób, ich odpowiedzialność wobec drugiej strony jest solidarna (art. 745 k.c.). Zastosowanie znajdą też przepisy art. 747, 748 i 749 k.c., regulujące skutki śmierci bądź utraty zdolności do czynności prawnych przez dającego i przyjmującego zlecenie, które należy również odnieść do rozwiązania (likwidacji) strony będącej osobą prawną bądź jednostką organizacyjną niebędącą osobą prawną, ale wyposażoną w zdolność prawną. W odróżnieniu jednak od Umowy zlecenia częstsze będą przypadki wygaśnięcia Umowy na skutek śmierci jednej ze stron, w szczególności dającego zlecenie, gdy Umowa dotyczy świadczenia usług medycznych, opieki, wychowania czy nauki, pielęgnowania bądź utrzymania. Jeżeli taka Umowa została zawarta na rzecz osoby trzeciej (art. 393 k.c.), wygaśnie na skutek śmierci takiej osoby.

Powrót do dokumentu