Uwaga #2: Umowa zawierana na odległość, a forma pisemna umowy - paragraf 1 E-umowa dostawy/dealerska - mikroPorady.pl

Z art. 606 k.c. wynika, że umowa dostawy powinna być stwierdzona pismem, co nie oznacza jednak, że nie drogą elektroniczną na odległość. Forma pisemna jest bowiem w tym przypadku zastrzeżona tylko dla celów dowodowych (ad solemnitatem), jej zawarcie w innej formie nie powoduje zatem jej nieważności. Co do zasady, w przypadku formy ad solemnitatem nie jest możliwe przeprowadzenie dowodu z przesłuchania świadków i stron na fakt dokonania czynności. Art. 74 § 3 k.c., który odnosi się do stosunków umownych miedzy przedsiębiorcami wyłącza jednakże to ograniczenie. Oznacza to, że przy braku umowy pisemnej (formy ad solemnitatem) pomiędzy przedsiębiorcami, w razie sporu jest możliwe przesłuchanie np. świadków na te okoliczność (wyrok SN z 20 stycznia 2012 r., sygn. akt I CSK 246/11). Co do umowy „dealerskiej”, jako że jest to umowa nienazwana należy stosować ogólne reguły przepisów odnoszących się do formy zawierania umów, tj. swobody jej wyboru. Pamiętać jednak należy, że w przypadku sprzedaży, niektóre z umów, w zależności od ich przedmiotu muszą być zawierane w szczególnej formie.

Trzeba jednak zaznaczyć, że choć zawarcie umowy w formie ustnej jest stosunkowo łatwe, to nie jest jednak bezpieczne i może powodować niepotrzebne komplikacje w przypadku powstania ewentualnych roszczeń z tytułu niewykonania bądź nienależytego wykonania umowy. Udowodnienie określonych okoliczności faktycznych wyłącznie na podstawie zeznań świadków może w praktyce okazać się niezwykle trudne.

Warto również zwrócić uwagę, że umowa zawarta w formie pisemnej porządkuje zakres uprawnień i obowiązków stron oraz określa ewentualne konsekwencje prawne związane z nieprzestrzeganiem postanowień umownych. Umowa zawarta w tej formie, powinna co do zasady być opatrzona własnoręcznym podpisem.

Strony mogą się jednakże umówić, że zastąpi go przy formie elektronicznej tzw. Kwalifikowane podpis elektroniczny. Ustawa z dnia 5 września 2016 r. o usługach zaufania oraz identyfikacji elektronicznej (t. j. Dz. U. 2019 poz. 162) oraz art. 78 § 2 k.c. zrównują w skutkach prawnych podpis elektroniczny weryfikowany za pomocą kwalifikowanego certyfikatu z podpisem własnoręcznym. W konsekwencji, zawarcie umowy za pośrednictwem środków porozumiewania się na odległość przy zachowaniu wymogów ustawy o podpisie elektronicznym powoduje takie same skutki prawne, jak zawarcie umowy opatrzonej własnoręcznym podpisem. Takie rozwiązanie pozwala na usprawnienie, a w konsekwencji ograniczenie formalności i kosztów związanych z zawieraniem umów w formie tradycyjnej.

Powyższego nie należy mylić z oferowanymi powszechnie na rynku - tabletami czy padami do podpisów elektronicznych. Umożliwiają one bowiem jedynie zarejestrowanie kształtu pisma odręcznego, a następnie jego odwzorowanie w formie elektronicznej na wskazanym dokumencie wyświetlanym na ekranie tabletu (padu). Zastosowanie bezpiecznego podpisu elektronicznego oznacza natomiast, że określonej osobie przypisuje się unikalny klucz zapisany na karcie kryptograficznej, do której dostęp jest chroniony kodem PIN oraz kwalifikowanym certyfikatem. Co więcej, nie każdy podmiot może świadczyć tzw. usługi certyfikacyjne, a jedynie ten, który decyzją Ministra Gospodarki zostaje wpisany do rejestru kwalifikowanych podmiotów świadczących usługi certyfikacyjne. Pełną listę podmiotów uprawnionych do prowadzenia tego rodzaju działalności można znaleźć na stronie internetowej Narodowego Centrum Certyfikacji, który pełni funkcję głównego urzędu certyfikacji dla infrastruktury bezpiecznego podpisu elektronicznego w Polsce (http://www.nccert.pl/).

Powrót do dokumentu