Uwaga #7: Szczególne sytuacje - Punkt V

Regulamin pracy zdalnej

Istotnym zagadnieniem jest reżim odpowiedzialności materialnej za dostarczone narzędzia i materiały. Przepis art. 3 ustawy COVID-19 nie wskazuje szczególnego reżimu odpowiedzialności. Tym samym zastosowanie znajdą przepisy ogólne Kodeksu pracy. Zgodnie z art. 124, pracownik, któremu powierzono z obowiązkiem zwrotu albo do wyliczenia się:

1) pieniądze, papiery wartościowe lub kosztowności,

2) narzędzia i instrumenty lub podobne przedmioty, a także środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze odpowiadają w pełnej wysokości za szkodę powstałą w tym mieniu.

Pracownik odpowiada w pełnej wysokości również za szkodę w mieniu innym niż wymienione, powierzonym mu z obowiązkiem zwrotu albo do wyliczenia się. Niewątpliwie taki reżim jest niezwykle obciążający dla pracownika wykonującego pracę zdalną. Co prawda pracownik zdalny od wskazanej odpowiedzialności może się uwolnić, jeżeli wykaże, że szkoda powstała z przyczyn od niego niezależnych, a w szczególności wskutek niezapewnienia przez pracodawcę warunków umożliwiających zabezpieczenie powierzonego mienia, jednakże orzecznictwo Sądu Najwyższego jest dość rygorystyczne. W wyroku z 3 grudnia 2013 r., I PK 140/13, Sąd Najwyższy stwierdził, że pracownik odpowiada za mienie powierzone, gdy zostało mu ono prawidłowo powierzone przez pracodawcę oraz gdy ma nad tym mieniem pieczę i bezpośredni nadzór. Pracodawca musi jedynie wykazać właściwe powierzenie mienia. Natomiast aby wyłączyć swoją odpowiedzialność, pracownik musi udowodnić, że szkoda w mieniu powierzonym powstała z przyczyn od niego niezależnych, za które nie ponosi odpowiedzialności. Z kolei w wyroku z 10 lutego 2012 r., II PK 151/11, Sąd Najwyższy orzekł, że jeżeli szkoda w mieniu powierzonym pracownikowi jest wynikiem kradzieży dokonanej przez osobę trzecią, to stwierdzenie, iż szkoda powstała z przyczyn od niego niezależnych w rozumieniu art. 124 § 3 Kodeksu pracy, jest uzależnione od wykazania przez pracownika, że w żadnym zakresie nie zawinił powstaniu tej szkody, w szczególności przez niewykonanie lub nienależyte wykonanie obowiązku pieczy nad tym mieniem. Mając na uwadze powyższe, należy uznać, że pracownik zdalny ponosiłby odpowiedzialności na zasadzie art. 124 Kodeksu pracy, a więc pracodawca wykazuje tylko powierzenie, a zatem fizyczne przekazanie mienia, aby pracownik został objęty wskazaną odpowiedzialnością. Dochodzi zatem dodatkowy aspekt o charakterze lokalowym, tj. czy dany lokal, gdzie praca zdalna ma być wykonywana, jest nie tylko przygotowany do jej wykonywania, ale czy jest odpowiednio zabezpieczony.