Komentarz #7: Pola eksploatacji utworu - paragraf 1

Umowa o zbycie autorskich praw majątkowych do istniejącego już utworu

Dysponowanie autorskimi prawami majątkowymi zawsze musi dotyczyć skonkretyzowanych pól eksploatacji (zob.: U3, U4). Ustawa wymienia tylko w szczególności tradycyjne pola eksploatacji, przykładowo z góry określając je jako odrębne. W komentarzu do prawa autorskiego i praw pokrewnych (Dom Wydawniczy ABC, Oddział Polskich Wydawnictw Profesjonalnych Sp. z o.o., 2001), Elżbieta Traple pisze: ,, Podział na odrębne pola eksploatacji dokonany w art. 50 opiera się na zróżnicowaniu sposobów zwielokrotnienia lub rozpowszechnienia.”, ,,Jest rzeczą dyskusyjną, czy z punktu widzenia odrębnych pól eksploatacji można na tle przepisów ustawy przeprowadzić rozróżnienie między korzystaniem z egzemplarzy przeznaczonych do użytku prywatnego a wykorzystywaniem ich do innego użytku, użytku publicznego, wkraczającego w monopol autorski”.

,,Obok kryterium formy eksploatacji w doktrynie i orzecznictwie występuje kryterium nowego kręgu odbiorców jako decydujące dla wydzielenia odrębnego pola eksploatacji.”
,,Kryterium to znajduje wyraźne zastosowanie w zakresie praw wydawniczych, w których jako oddzielne sposoby eksploatacji traktuje się wydania w formie luksusowej, popularnej, kieszonkowej, bogato ilustrowane i bez ilustracji, w czasopiśmie, w odcinkach i zwykłe wydanie książkowe. Każde z tych wydań ma trafić do innego odbiorcy i stąd traktuje się je przy zawieraniu umowy wydawniczej jako wyodrębnione pole eksploatacji. Dotarcie do nowej publiczności było także jedną z podstaw wyodrębnienia jako oddzielnego pola eksploatacji przekazu satelitarnego i kablowego.”

,,Inne kryterium wyodrębnienia stanowi także terytorialny zasięg użytku. W praktyce od dawna przyjęto, że odrębne pola eksploatacji występują przy rozpowszechnianiu utworu w różnych strefach językowych, na różnych terytoriach państwowych, a w przypadku niektórych form rozpowszechniania przyjmuje się nawet dalej idąca podzielność.”

,, W orzecznictwie zagranicznym, w którym podobny problem także się pojawił, sądy kładły nacisk również na ekonomiczne znaczenie określonego sposobu korzystania. Wydaje się, że także to kryterium przeważa w przypadku eksploatacji polegającej na udostępnianiu utworów sieci informatycznej, gdyż przyjmuje się, iż dzięki tej technice potencjalna możliwość korzystania z utworu znacznie wzrasta. Decydującym jest także argument, że korzystający z dzieła zapisanego w formie numerycznej uzyskuje znacznie szersze możliwości wykorzystywania utworu niż w sytuacji, gdy otrzyma zapis analogowy. ’’Odrębne pole eksploatacji” oznacza każdy sposób eksploatacji uznany przez praktykę obrotu za samodzielny pod względem technicznym i ekonomicznym”.