Uwaga #7: Kapitał zakładowy spółki - paragraf 7 Umowa spółki z o.o. - mikroPorady.pl

Kapitał zakładowy jest obowiązkowym, podstawowym funduszem własnym spółki, czyli jej własnym, wewnętrznym źródłem finansowania, a w rozumieniu cywilistycznym – nie mieniem, a ciężarem (obowiązek prawny utrzymania majątku netto nieobciążonego na danej wysokości).

Zasady rządzące kapitałem zakładowym:

stanowi co najwyżej sumę wartości wkładów wspólników wnoszonych do spółki;
stanowi pasywo (ciężar) spółki, który jest w początkowej fazie podstawą jej funkcjonowania;
wysokość kapitału zakładowego musi zostać dokładnie oznaczona w umowie spółki, a wspólnicy w czasie istnienia spółki nie mogą domagać się zwrotu wkładów!;
na podstawie wartości kapitału zakładowego ustala się liczbę i wartość udziałów dla wspólników (jest ich nominalnej wartości sumą);
kapitał zakładowy jest zawsze elementem pasywów spółki;
minimalna wartość kapitału zakładowego to 5 tysięcy złotych.

W strukturze majątku (bilansu) spółki kapitał zakładowy będzie znajdował się po stronie pasywów (długów i ciężarów) spółki, natomiast wszelkie składniki mienia – czy to w formie pieniężnej czy w innej formie, które zostały nabyte przez spółkę za wkłady znajdować się będą po stronie aktywów. Po stronie aktywów umieścimy również i inne składniki majątkowe, które zostały nabyte dzięki np. przychodom spółki, pożyczkom. Zmiana wysokości kapitału zakładowego może nastąpić w szczególności na podstawie zmiany umowy spółki, wspólnicy mogą jednak już w umowie przewidzieć możliwość podwyższenia kapitału zakładowego bez konieczności zmiany umowy (o tym w U11).

Funkcje, jakie pełni kapitał zakładowy powinny wpłynąć na decyzję o tym, jakiej wielkości kapitał ustanowić w umowie spółki

1. Funkcja celowa/ekonomiczna – w szczególności w początkowej fazie działalności spółki kapitał zakładowy (składniki majątku odpowiadające jego wartości) służyć będzie finansowaniu rozpoczęcia działalności spółki, warto zatem aby przy określeniu wysokości kapitału zakładowego zastanowić się nad wartością planowanych początkowych inwestycji, np. w ciągu pierwszego roku w podstawowe wyposażenie (w tym środki przeznaczone na zakup wyposażenia biura) ale i np. na koszty z tytułu najmu lokalu; kapitał zakładowy nie stanowi swego rodzaju nienaruszalnego funduszu, który wymaga odrębnego zachowania i sposobu zarządzania. W toku działalności spółki składniki majątku, będące po stronie aktywów, a które pochodzą z wpłat na pokrycie kapitału zakładowego i te składniki majątku, które pochodzą z innych źródeł (np. kredyty) będą się zlewać;

2. Funkcja uwiarygodniająca/ochronna/gwarancyjna – wysokość kapitału zakładowego oceniana jest przez kontrahentów spółki, którzy jako potencjalni wierzyciele chcą posiadać wiedzę na temat tego, jakiej wartości majątek spółki jest wolny od ingerencji wspólników – należy rozumieć to w ten sposób, że dzięki oznaczeniu wysokości kapitału zakładowego i jego trwałego związania ze spółką wspólnicy nie mogą pobierać ze spółki środków, które zmniejszyłyby aktywa netto spółki poniżej wysokości kapitału zakładowego, zakaz ten reguluje art. 189 k.s.h.;

3. Funkcja prawna/korporacyjna – kapitał zakładowy jako suma udziałów wspólników ma również znaczenie przy określeniu ich praw i obowiązków, w tym przy obliczaniu zysku i straty.

Wysokość kapitału zakładowego nie musi być adekwatna do przedmiotu działalności spółki i skali jej działalności, sąd rejestrowy ocenia bowiem jedynie, czy został spełniony wymóg progu 5 tysięcy złotych. W związku z tym, w obrocie pojawia się zjawisko materialnego niedokapitalizowania spółki. Oznacza to, że istnieją dysproporcje w relacjach kapitału zakładowego do finansowań zewnętrznych (zobowiązań). W praktyce przyjmuje się, że kapitał własny (w przypadku spółki z o.o. kapitał zakładowy oraz kapitały i fundusze fakultatywne powinny stanowić co najmniej 25 % wartości aktywów jednostki.

Przy oznaczeniu wysokości kapitału zakładowego mieć również należy na uwadze art. 230 k.s.h., który stanowi, że rozporządzenie prawem lub zaciągnięcie zobowiązania do świadczenia o wartości dwukrotnie przewyższającej wysokość kapitału zakładowego wymaga uchwały wspólników. Przepis ten jest normą dyspozytywną, co oznacza, że w umowie można wskazać, że uchwała wspólników nie jest potrzebna do wyrażenia zgody na tego rodzaju czynności Zarządu. Dla bezpieczeństwa działania spółki przy większej liczbie wspólników wskazane jest jednak, by w umowie nie wyłączyć tego uregulowania. Zastanowić się natomiast należy, jakie inwestycje planuje przeprowadzić spółka i czy wysokość kapitału zakładowego, jeśli zbyt niska nie będzie opóźniać ich realizacji, ze względu na konieczność podejmowania uchwał przez wspólników w kontekście tego art. 230 k.s.h.

Powrót do dokumentu