Uwaga #6: Pieniądze i przedmioty oznaczone co do gatunku w umowie przechowania - paragraf 1 Umowa przechowania - wersja podstawowa - mikroPorady.pl

W U3 napisaliśmy, że co do zasady Przechowawca nie może rozporządzać (czyli zbywać ich albo obciążać) przedmiotami, które zostały mu oddane na przechowanie. Przepis art. 845 k.c. reguluje jednakże wyjątek od tej zasady, wprowadzając instytucję tzw. „depozytu nieprawidłowego”. Na pierwszy rzut oka może się wydawać, że wówczas taka umowa niczym nie różni się od umowy pożyczki, bo Przechowawca otrzymuje na przechowanie pieniądze i właściwie może nimi dowolnie rozporządzać (jeśli wpiszemy taki zapis do umowy). Składający nie musi natomiast płacić Przechowawcy wynagrodzenia, a Przechowawca może zostać zobowiązany do zapłaty odsetek za obracanie przedmiotem przechowania. Przy takiej umowie obowiązek pieczy nad przedmiotem przechowania wyraża się jednak raczej na tzw. „ewidencjonowaniu” pieniędzy (rzeczy oznaczonych co do gatunku) i dbanie o nie, by możliwy był ich zwrot w takiej samej ilości, czy takiej samej jakości. Depozyt nieprawidłowy może bowiem obejmować wyłącznie pieniądze bądź przedmioty oznaczone co do gatunku.

Na czym zatem polega różnica pomiędzy umową pożyczki rzeczy, a umową przechowania?

Najważniejszym elementem odróżniającym będzie czas zwrotu przechowywanych pieniędzy bądź rzeczy. Przy umowie przechowania Przechowawca ma bowiem obowiązek oddania pieniędzy bądź rzeczy na każde żądanie Składającego, bez względu na to, na jak długo umowa została zawarta. W umowie pożyczki natomiast zwrot rzeczy powinien nastąpić w terminie umówionym, gdy umowę zawarto na czas oznaczony, a gdy została zawarta na czas nieoznaczony - dłużnik zobowiązany jest zwrócić pożyczkę w ciągu sześciu tygodni po wypowiedzeniu umowy przez dającego pożyczkę (art. 723 k.c.). Ponadto również Przechowawca ma prawo żądać odebrania pieniędzy bądź rzeczy będących przedmiotem depozytu nieprawidłowego na zasadach określonych w art. 844 § 2 k.c. (czyli jeżeli wskutek okoliczności, których nie mógł przewidzieć, nie może bez własnego uszczerbku lub bez zagrożenia rzeczy przechowywać jej w taki sposób, do jakiego jest zobowiązany).

Na koniec należy pamiętać, że do umowy przechowania jako tzw. depozytu nieprawidłowego stosuje się ponadto odpowiednio przepisy o pożyczce. Dotyczy to w szczególności obowiązku zwrotu przedmiotu przechowania, gdzie zgodnie z art. 720 § 1 k.c. (dot. umowy pożyczki) „biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości”. Dotyczy to również odpowiedzialności składającego za szkodę spowodowaną wadami rzeczy, tj. normy wyrażonej w art. 724 k.c. („jeżeli rzeczy otrzymane przez biorącego pożyczkę mają wady, dający pożyczkę obowiązany jest do naprawienia szkody, którą wyrządził biorącemu przez to, że wiedząc o wadach nie zawiadomił go o nich. Przepisu powyższego nie stosuje się w wypadku, gdy biorący mógł z łatwością wadę zauważyć”).

Powrót do dokumentu