Komentarz #3: Charakter umowy - paragraf 1 Umowa o prowadzenie dokumentacji ubezpieczeń społecznych i zdrowotnych oraz prowadzenia rozliczeń z tego tytułu - mikroPorady.pl

Umowa o prowadzenie dokumentacji ubezpieczeń społecznych i zdrowotnych oraz rozliczeń z tego tytułu powinna być zaklasyfikowana jako umowa z art. 750 Kodeksu cywilnego, a więc umowa o świadczenie usług, która nie jest uregulowana innymi przepisami, a zatem do niej stosuje się odpowiednio przepisy o zleceniu.

Jak wskazano w doktrynie, do umów tych znajdzie proste zastosowanie reguła odpłatności (art. 735 KC) i termin zapłaty wynagrodzenia (art. 744 KC), obowiązek zawiadomienia o nieprzyjęciu oferty (art. 736 KC), zasada związania osoby wykonującej usługę wskazówkami kontrahenta i wyjątki od niej (art. 737 KC), obowiązek informowania dającego zlecenie i wydania mu uzyskanych korzyści oraz zbędnych rzeczy i pieniędzy, ewentualnie z odsetkami (art. 740 i 741 KC), obowiązek zwrotu przyjmującemu zlecenie poniesionych wydatków i zwolnienia z zobowiązań (art. 742 KC), obowiązek udzielenia zaliczki (art. 743 KC), solidarna odpowiedzialność wielu dających lub przyjmujących zlecenie (art. 745 KC), przepisy normujące skutki śmierci lub utraty zdolności do czynności prawnych stron (art. 747, 748 i 749 KC). W zasadzie zastosowanie będzie miał też art. 738 § 1 KC, nakazujący osobiste wykonanie usługi, jednakże przy tych rodzajach czynności faktycznych, z którymi wiąże się mniejsze niebezpieczeństwo naruszenia interesów dającego zlecenie, częstsze będą wyjątki od tego nakazu wynikające ze zwyczaju, a liberalniej należy też spoglądać na przesłankę "okoliczności" (zob. uw. do art. 738, Nb 3). Nie ulegają natomiast modyfikacji zasady odpowiedzialności wyrażone w art. 738 i 739 KC.

Modyfikacji ze względu na charakter usługi mogą wymagać art. 746 § 1 i 2 KC, dopuszczające natychmiastowe wypowiedzenie umowy w każdym czasie. Przy niektórych usługach (np. leczniczych) o dopuszczalności wypowiedzenia lub terminie rozwiązania umowy należy rozstrzygać, biorąc pod uwagę przede wszystkim interes dającego zlecenie (por. wyr. SN z 24.1.2000 r., III CKN 531/98, OSP 2000, Nr 10, poz. 146, z glosą krytyczną A. Wacha, w którym SN uznał, że osoby uprawiające sport na podstawie umowy cywilnoprawnej zawartej na czas oznaczony i otrzymujące za to wynagrodzenie nie mogą tej umowy wypowiedzieć w każdym czasie z powołaniem się na art. 746 § 2 zd. 1 KC). Zbyt ogólna wydaje się jednak teza, że w umowach z art. 750 KC dopuszczalne jest zastrzeżenie terminu wypowiedzenia także z ważnych powodów (tak wyr. SN z 20.4.2004 r., V CK 433/03, OSN 2004, Nr 12, poz. 205); moim zdaniem rozstrzygać o tym można tylko w konkretnym przypadku, uwzględniając charakter usługi będącej przedmiotem umowy.

Zasada działania przyjmującego zlecenie w imieniu dającego zlecenie oraz powiązania zlecenia z umocowaniem (art. 734 § 2 KC) z oczywistych przyczyn nie ma zastosowania do umów zobowiązujących do dokonywania czynności faktycznych, może jednak mieć zastosowanie do umów o wykonywanie zespołu czynności faktycznych i prawnych, o ile reprezentowanie dającego zlecenie przez przyjmującego nie opiera się na innej podstawie, np. w przypadku umowy o zarządzanie osobą prawną – na konstrukcji reprezentowania osoby prawnej przez organy (wydaje się przy tym, że nietrafna jest teza wyr. SN z 16.11.2001 r., I PKN 686/00, OSN 2003, Nr 20, poz. 484, iż do stosunku członkostwa w zarządzie spółdzielni mają zawsze zastosowanie przepisy o zleceniu na podstawie art. 750 KC). E. Gniewek, P. Machnikowski (red.), Kodeks cywilny. Komentarz. Wyd. 8, Warszawa 2017, Legalis, komentarz do art. 750 Kc.

Powrót do dokumentu