Komentarz #1: Umowa najmu lokalu na siedzibę - wstęp

Umowa najmu lokalu na siedzibę

Niezależnie od tego, na jakim etapie prowadzenia działalności się znajdujesz, możesz stać się stroną Umowy najmu. Jako początkujący lub mikro przedsiębiorca przeważnie sam wejdziesz w rolę Najemcy, a więc strony Umowy najmu, która przyjmuje lokal do używania, zobowiązując się jednocześnie do płacenia czynszu. Będąc mikro przedsiębiorcą na starcie - możesz nie być w stanie pokryć kosztów nie tylko zakupu własnej nieruchomości, ale również jej późniejszego utrzymania, do czasu gdy Twoja działalność zacznie przynosić zyski. Zawarcie na korzystnych warunkach umowy uprawniającej Cię do używania cudzej nieruchomości bądź jej części, (np. Umowy najmu tylko jednego pomieszczenia lub jego części) daje więc możliwość „ulokowania" siedziby pod dobrym adresem, gdy nie dysponujesz własną nieruchomością czy też nie masz środków by dokonać najmu całego lokalu w dobrej lokalizacji. W Wariancie I Umowy najmu lokalu na siedzibę ma to szczególne znaczenie, gdyż zakup nieruchomości w celu ulokowania pod jej adresem siedziby nie musi być potrzebny, w szczególności gdy przedmiotową działalność gospodarczą wykonujesz w innym miejscu (np. zakład produkcyjny na obrzeżach miasta, podczas gdy Twoje biuro może znaleźć się w centrum miasta). Należy bowiem zaznaczyć, iż przepisy prawa nie utożsamiają pojęcia lokalizacji siedziby z pojęciem miejsca prowadzenia działalności, więc mogą być one zlokalizowane w zupełnie różnych miejscach. Może nasuwać się tu pytanie, czym jest siedziba przedsiębiorcy, skoro niekoniecznie jest to miejsce prowadzenia działalności. Otóż ogólnie mówiąc, siedziba przedsiębiorcy jest miejscem, pod którego adresem odbywa się proces zarządzania przedsiębiorstwem, firmą, zapadają decyzje, czynny jest przedsiębiorca bądź osoby uprawnione do przyjmowania i składania oświadczeń woli (tzw. reprezentacji biernej i czynnej). W tym znaczeniu pojęcie to zostało użyte w przestawionych Umowach najmu lokalu siedziby i odnosić się może do każdego przedsiębiorcy bez względu na to, czy jest osobą fizyczną, osobą prawną czy inną jednostką. Zdefiniowanie „siedziby" w znaczeniu użytym w przedstawianych umowach jest o tyle istotne, iż przepisy prawne również posługują się pojęciem „siedziby", z tym że pojęcie to odnosi się literalnie rzecz biorąc do osób prawnych (i ułomnych osób prawnych). Art. 41 k.c. stanowi, że „Jeżeli ustawa lub oparty na niej status nie stanowi inaczej, siedzibą osoby prawnej jest miejscowość, w której siedzibę ma jej organ zarządzający". W stosunku do osób fizycznych mowa jest zaś tylko o miejscu zamieszkania (art. 25 k.c.). Przepisy Kodeksu cywilnego nie wyodrębniają więc pojęcia „siedziby przedsiębiorcy", które to pojęcie byłoby właściwe dla każdego przedsiębiorcy w oderwaniu od tego, w jakiej formie prawnej prowadzona jest działalność. Należy zwrócić również uwagę, iż w rozumieniu kodeksowym siedzibą jest miejscowość, nie zaś dokładny adres. Chcąc być precyzyjnym, mając na myśli ośrodek decyzyjny przedsiębiorcy należałoby więc mówić w odniesieniu do przedsiębiorców będących osobami fizycznymi, o ich miejscu zamieszkania lub adresie przedsiębiorcy (a więc miejscu, w którym przebywa w związku wykonywaną działalnością, a może to być jednocześnie miejsce jej wykonywania). W stosunku do osób prawnych i tzw. ułomnych osób prawnych możemy mówić dosłownie o siedzibie i adresie. Szereg przepisów dotyczących przede wszystkim obowiązków rejestrowych przedsiębiorców, wymaga podania siedziby/ adresu przedsiębiorcy. I tak na przykład:
- Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej w art. 25 ust.1 pkt 5, określając dane przedsiębiorców będących osobami fizycznymi, podlegającymi wpisowi do CEIDG, wymaga oznaczenia adresu zamieszkania, adresu do doręczeń oraz adresu, pod którym wykonywana jest działalność gospodarcza, w tym adres głównego miejsca wykonywania działalności i oddziału, jeżeli został utworzony;
- Ustawa o Krajowym Rejestrze Sądowym w art. 38 pkt 1 lit. c określając dane podmiotów podlegających wpisowi do rejestru przedsiębiorców stanowi, że w rejestrze przedsiębiorców zamieszcza się m. in. siedzibę i adres przedsiębiorcy.
Wskazanie dokładnego i aktualnego adresu siedziby przedsiębiorcy, rozumianej jako lokalizacja zarządu/ ośrodek decyzyjny, jest niezwykle ważne nie tylko z punktu widzenia uczynienia zadość obowiązkom rejestrowym, ale m. in.: również ze względu na konieczność identyfikacji strony przy zawieraniu umów czy tez prawidłowość doręczeń. Do tej ostatniej kwestii odnosi się np. art. 133 k.p.c regulujący doręczanie pism sądowych w postępowaniu cywilnym; w § 1 normujący doręczanie osobom fizycznym (w tym i przedsiębiorcom będącym osobami fizycznymi), a w § 2a doręczanie przedsiębiorcom wpisanym do rejestru sądowego na podstawie odrębnych przepisów. Ma to ten skutek, iż jeżeli w sprawie strona nie ustanowiła pełnomocnika, wszelkie pisma z sądu doręczane będą na adres siedziby przedsiębiorcy wskazany w rejestrze, chyba że przedsiębiorca podał inny adres do doręczeń. Podanie więc aktualnego, rzeczywistego adresu, ma ogromne znaczenie (patrz: KO1). Do dokonania prawidłowego doręczenia wymagane jest jedynie uczynienie tego zgodnie z przepisami. Nie jest istotne zaś, czy strona rzeczywiście zapoznała się z treścią korespondencji.