Komentarz #9: Orzeczenie 5 - paragraf 5 Umowa agencyjna podstawowa - mikroPorady.pl

Wyrok SN z dnia 24 kwietnia 1970 r., sygn. akt I CR 49/70

Pogląd, że nie ma żadnych przeszkód natury prawnej w ustalaniu - przy rozliczaniu stron z Umowy agencyjnej - zapłaty w umownej wysokości oraz że ryzyko tej umowy może być przerzucone w pewnym zakresie na agenta jest trafny. Istotne jest jednak prawidłowe przeprowadzenie kalkulacji przez strony. Umowa rażąco krzywdząca Agenta jako sprzeczna z zasadami współżycia społecznego, może być w pewnym zakresie uznana za nieważną (art. 58 § 2 k.c.).

Wyrok SN z dnia 28 stycznia 1974 r., sygn. akt I CR 838/73

Dla zwolnienia się od obowiązku zapłaty ustalonego ryczałtu pozwany musiałby wykazać, że nieosiągnięcie ustalonej w Umowie agencyjnej marży jest następstwem okoliczności, za które on odpowiedzialności nie ponosi, lub że istniały wymienione w umowie podstawy do obniżenia wysokości zryczałtowanej odpłatności.
W judykaturze zostało już wyjaśnione, że ustalony ryczałt może być uznany za nadmiernie wysoki, jeżeli działalność Agenta, z przyczyn od niego niezależnych, nie osiągnęła planowanych wskaźników obrotu.
Jeżeli natomiast wchodzą w grę inne przyczyny tego zjawiska, to nie byłoby podstaw do podważania wysokości ustalonego umową agencyjną ryczałtu.

Wyrok z dnia 9 lipca 1974 r., syn. Akt I CR 352/74

Nie osiągnięcie przez Agenta planowanych obrotów samo przez się nie uzasadnia obniżenia zryczałtowanej odpłatności, ani też nie dowodzi, że będąca podstawą jej ustalenia kalkulacja była nieprawidłowa. Obniżenie należnej w myśl umowy od Agenta zryczałtowanej odpłatności mogłoby być uzasadnione tylko w razie stwierdzenia, że stanowiące załącznik do umowy zestawienie elementów kalkulacyjnych dla ustalenia zryczałtowanej odpłatności nie było dostosowane do realnie istniejących warunków ekonomicznych prowadzenia powierzonego agentowi zakładu w takim stopniu, że ze względu na sprzeczność z zasadami współżycia społecznego w myśl art. 58 § 2 k.c. umowa we właściwym zakresie, a więc co do zawyżonej sumy zryczałtowanej odpłatności byłaby nieważna. Dotyczyć to może zarówno samego momentu zawarcia umowy, jak też czasu powstania okoliczności niezależnych od stron, a wpływających na zmianę warunków prowadzenia zakładu w czasie obowiązywania umowy.

Wyrok SN z dnia 16 września 1975 r., sygn. akt I CR 479/75

Niezachowanie prawidłowej kalkulacji ryczałtu, prowadzące do przerzucenia na Agenta całego ryzyka i do rażącego jego pokrzywdzenia, pozostaje w sprzeczności z zasadami współżycia społecznego. Dlatego też prawidłowość kalkulacji ekonomicznej może być przedmiotem badania sądu, stwierdzenie zaś zastosowania - na niekorzyść Agenta - rażąco wygórowanej kalkulacji może prowadzić do przyjęcia na podstawie rozliczenia stron odpowiednio niższej zryczałtowanej odpłatności.

Powrót do dokumentu