Komentarz #6: Komentarz i Orzeczenie 2 - punkt 5. Zamówienia

Regulamin sprzedaży

Przepis art. 471 i następne Kodeksu cywilnego stanowią, iż strony umowy sprzedaży, jako umowy wzajemnej, ponoszą względem siebie odpowiedzialność z tytułu niewykonania bądź nienależytego wykonania zobowiązania – zgodnie z art. 471 K.c. dłużnik obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. . Dla kupującego ochrona ta może okazać się jednak niewystarczająca. W związku z powyższym historycznie ukształtowała się instytucja uszczuplająca częstą nieodpowiedzialność sprzedawcy względem kupującego za wady rzeczy sprzedanej - tzw. rękojmia za wady (art. 556 i następne Kodeksu cywilnego).

Polski ustawodawca, podobnie jak większość europejskich systemów prawnych, dualistycznie podchodzi do problemu wad rzeczy, dokonując podziału na wady fizyczne i wady prawne.

Zgodnie z art. 556[1] K.c. wada fizyczna:polega na niezgodności rzeczy sprzedanej z umową. W szczególności rzecz sprzedana jest niezgodna z umową, jeżeli:

nie ma właściwości, które rzecz tego rodzaju powinna mieć ze względu na cel w umowie oznaczony albo wynikający z okoliczności lub przeznaczenia;
nie ma właściwości, o których istnieniu sprzedawca zapewnił kupującego, w tym przedstawiając próbkę lub wzór;
nie nadaje się do celu, o którym kupujący poinformował sprzedawcę przy zawarciu umowy, a sprzedawca nie zgłosił zastrzeżenia co do takiego jej przeznaczenia;
została kupującemu wydana w stanie niezupełnym.

Zgodnie z art. 556[1] § 2 i 3, jeżeli kupującym jest konsument, na równi z zapewnieniem sprzedawcy traktuje się publiczne zapewnienia producenta lub jego przedstawiciela, osoby, która wprowadza rzecz do obrotu w zakresie swojej działalności gospodarczej, oraz osoby, która przez umieszczenie na rzeczy sprzedanej swojej nazwy, znaku towarowego lub innego oznaczenia odróżniającego przedstawia się jako producent. Rzecz sprzedana ma wadę fizyczną także w razie nieprawidłowego jej zamontowania i uruchomienia, jeżeli czynności te zostały wykonane przez sprzedawcę lub osobę trzecią, za którą sprzedawca ponosi odpowiedzialność, albo przez kupującego, który postąpił według instrukcji otrzymanej od sprzedawcy.

Wady prawne:

sprzedawca nie jest właścicielem rzeczy, a rzecz jest własnością osoby trzeciej,
na rzeczy istnieje, obok prawa własności sprzedawcy, inne prawo osoby trzeciej,
w przypadku sprzedaży praw - prawo nie istnieje.

W razie ujawnienia się którejkolwiek z powyższych przesłanek sprzedawca ponosi odpowiedzialność (na zasadzie ryzyka - tzn. niezależnie od wiedzy o wadzie) względem kupującego z tytułu rękojmi za wady. Istnieje ona niezależnie od winy sprzedawcy. Trzeba pamiętać jednak, iż odpowiedzialność nie powstanie, kiedy kupujący przed dokonaniem czynności wie o istnieniu wady.

Dodatkowo, poza k.c. poziom ochrony konsumenta w polskim systemie prawnym wzmacnia Ustawa o prawach konsumenta poprzez wprowadzenie m.in. szeregu obowiązków informacyjnych po stronie przedsiębiorcy wobec konsumenta (art. 8 i 12) jak również prawa do odstąpienia od umowy, bez podania uzasadnienia (art. 27 - 38).

Wyłączenie bądź ograniczenie odpowiedzialności z tytułu rękojmi wobec konsumenta jest dopuszczalne tylko w przypadkach określonych w przepisach szczególnych. Przykładem jest przepis art. 568 § 1zd. 2 K.c., który dopuszcza, aby w przypadku sprzedaży konsumentowi rzeczy używanej termin rękojmi został skrócony do roku od dnia wydania rzeczy.

Co do uprawnień i obowiązków stron z tytułu rękojmi, gwarancji i reklamacji - patrz KO5.

Powrót do dokumentu