Słownik pojęć

Czy wiesz, że aż 96% mikro firm zapewnia 75% wszystkich wpływów z podatków i wytwarza 51% zysku gospodarki kraju?

A tylko niewielkiej liczbie udaje się utrzymać na rynku dłużej niż rok bez dostatecznej wiedzy i znajomości przepisów.

A czy wiesz, że...

Ty też możesz coś zrobić, abyśmy mogli dalej działać i skutecznie Cię wspierać?

KRS 0000318482

Przejdź do Twój e-PIT
  S

Separacja

Zupełny i trwały rozkład pożycia małżeńskiego stanowi przesłankę do orzeczenia przez sąd rozwiązania małżeństwa przez rozwód. Z kolei rozkład zupełny pożycia uprawnia każdego z małżonka do żądania separacji. Jest to stan prawny, który następuje tylko na podstawie wyroku sądowego. W piśmiennictwie wskazuje się, że rozkład pożycia następuje wtedy, gdy zerwaniu uległy trzy więzi:

  1. duchowa, która oznacza wzajemny pozytywny stosunek uczuciowy małżonków, szacunek, zaufanie, szczerość, lojalność, wyrozumiałość, respektowanie osobistych cech małżonka, uwzględnianie jego osobistych potrzeb oraz gotowość do ustępstw oraz kompromisów (tak też w wyroku SN z dnia 6 lutego 2002 r. sygn. V CKN 741/00);
  2. fizyczna – oznacza utrzymywanie pożycia fizycznego;
  3. gospodarcza – wspólne mieszkanie, zobowiązania, wzajemna pomoc materialna i współutrzymanie.

Orzeczenie separacji nie powoduje ustania małżeństwa. Natomiast odnosi ona te same skutki, co rozwód, z pewnymi ustawowymi wyjątkami. Na zgodne żądanie małżonków sąd orzeka ustanie separacji, rozstrzygając jednocześnie o władzy rodzicielskiej nad wspólnymi małoletnimi dziećmi. Rozwód nie może zostać „cofnięty”. Odwrócenie jego skutków nie jest możliwe. Zawarcie kolejnego małżeństwa nawet z tą samą osobą powoduje powstanie nowego związku małżeńskiego. W trakcie trwania separacji żaden z małżonków nie może zawrzeć kolejnego małżeństwa.

Z żądaniem orzeczenia separacji może wystąpić:

  • każdy z małżonków;
  • obaj małżonkowie jednocześnie.

Sąd będzie orzekał także, czy i który z małżonków ponosi winę rozkładu pożycia. Jednak odstępuje od tego na podstawie zgodnego żądania małżonków. Ponadto, jeżeli przemawiają za tym względu słuszności sąd może zobowiązać małżonków do wzajemnej pomocy.

Ustawodawca przewidział również sytuację, w której następuje zbieg żądań małżonków. Jeżeli jeden z nich żąda orzeczenia separacji, a drugi w tym samym czasie wniósł o rozwiązanie małżeństwa przez rozwód, sąd orzeka rozwód, jeśli to żądanie uzna za uzasadnione. Gdy sąd nie znajdzie przesłanek do rozwiązania małżeństwa, orzeknie separację.

Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 17 stycznia 2012 r. sygn. I UZP 8/11 wyjaśnił jaki jest cel separacji: „wprowadzenie do polskiego porządku prawnego w 1999 r. instytucji separacji miało na celu stworzenie alternatywnego w stosunku do rozwodu uporządkowania sytuacji małżonków, w których związku nastąpił rozkład pożycia (zerwanie więzi duchowej, fizycznej i gospodarczej) (…)Formalnie orzeczona separacja ma przede wszystkim doprowadzić do pojednania się (pogodzenia) małżonków i ponownego nawiązania pożycia. Cel wprowadzenia instytucji separacji, jej usytuowanie w systematyce Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego oraz przesłanki orzeczenia separacji, w sposób dostateczny różnicują tę instytucję od instytucji rozwodu prowadzącej do definitywnego ustania małżeństwa”.

Oprócz separacji sądowej, istnieje również separacja faktyczna. Oznacza ona rozłączenie małżonków, które jednak w sferze prawnej nie odnosi żadnych skutków.

Podstawa prawna:

  • ustawa z dnia 25 lutego 1964 roku kodeks rodziny i opiekuńczy (Dz.U. 2020.1359 t.j.).

Zobacz także: