Czy wiesz, że aż 96% mikro firm zapewnia 75% wszystkich wpływów z podatków i wytwarza 51% zysku gospodarki kraju?

A tylko niewielkiej liczbie udaje się utrzymać na rynku dłużej niż rok bez dostatecznej wiedzy i znajomości przepisów.

A czy wiesz, że...

Ty też możesz coś zrobić, abyśmy mogli dalej działać i skutecznie Cię wspierać?

KRS 0000318482

	U
Uznanie długu	Uznanie długu nie zostało wprost opisane w przepisach obowiązującego prawa, jest jednakże czynnością często stosowaną w praktyce, posiadającą ugruntowaną pozycję w doktrynie i orzecznictwie. W praktyce wyróżnia się uznanie długu właściwe, inaczej nazywane oświadczeniem wprost, oraz niewłaściwe uznanie długu, nazywane także uznaniem pośrednim. Uznanie długu właściwe (wprost) to jednostronna strona umowa, w której dłużnik potwierdza, że posiada zobowiązanie wobec swojego wierzyciela. Nie istnieją żadne określone przepisami wymogi, które powinna spełniać umowa uznania długu. Jej dopuszczalność wynika z tzw. zasady swobody umów. Z ostrożności (oraz dla celów dowodowych bądź np. możliwości skorzystania z regulacji określonej w art. 485 § 1 ustawy z dnia 17 listopada 1964 roku kodeks postępowania cywilnego (dalej jako: „k.p.c.”)) zaleca się sporządzenie umowy w formie pisemnej. Pisemne oświadczenie o uznaniu długu sporządzone przez dłużnika i przekazane wierzycielowi, kształtuje wyjątkowo korzystną sytuacje dla wierzyciela. Zgodnie z brzmieniem art. 485 § 1 k.p.c. wierzyciel, który wezwał dłużnika do zapłaty i posiada pisemne uznanie długu przez dłużnika, który w ostateczności pomimo uznania długu nie dokonuje spłaty swojego zadłużenia, może wystąpić do właściwego sądu o wydanie tzw. nakazu zapłaty. Ponadto, zgodnie z brzmieniem art. 123 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 roku kodeks cywilny, uznanie roszczenia przez osobę, przeciwko której roszczenie przysługuje powoduje tzw. przerwanie biegu terminu przedawnienia, w konsekwencji czego wierzyciel dłużej może dochodzić spłaty wierzytelności (zgodnie z obowiązującymi przepisami k.c., przerwany termin przedawnienia liczony jest od początku). Pisemne uznanie długu powinna zawierać: oświadczenie dłużnika o uznaniu długu; oznaczenie źródła długu, czyli zobowiązania (np. umowa, faktura VAT; rachunek); określenie wysokości długu; dane wierzyciela; dane dłużnika; Tak zwane niewłaściwe uznanie długu to sytuacja, w której wierzyciel dowodzi istnienia roszczenia na podstawie dokumentów, wykazujących istnienie długu. W tej sytuacji nie dochodzi wprost do złożenia przez dłużnika oświadczenia o uznaniu przez niego długu, jednakże możliwe jest na podstawie innych dokumentów wykazanie, że dłużnik posiadał wiedzę dotyczącą zobowiązania. Przykładem takiego uznania, może być np. wniosek dłużnika o umożliwienie mu spłaty zadłużenia w ratach bądź w późniejszym terminie. W doktrynie, przyjmuje się pogląd, że przerwanie biegu przedawnienia następuje w przypadku obu form uznania długu, w konsekwencji czego uznaje się, że dla wystąpienia skutku przerwania biegu terminu przedawnienia nie jest wymagane ustalenie woli spełnienia świadczenia przez dłużnika. Wystarczające jest wykazanie, że dłużnik miał świadomość istnienia długu. Dokonując wykładni tego oświadczenia, należy odpowiednio stosować przepisy o wykładni oświadczeń woli.^[1] Podstawa prawna: Ustawa z dnia 17 listopada 1964 roku kodeks postępowania cywilnego (Dz.U. 2020.1575 t.j.); Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 roku kodeks cywilny (Dz.U 2020.1740 t.j.). ^[1] N. Rycko [w:] Kodeks cywilny. Komentarz. Tom I. Część ogólna, cz. 2 (art. 56–125), red. J. Gudowski, Warszawa 2021, art. 123.

Uznanie długu

Uznanie długu nie zostało wprost opisane w przepisach obowiązującego prawa, jest jednakże czynnością często stosowaną w praktyce, posiadającą ugruntowaną pozycję w doktrynie i orzecznictwie.

W praktyce wyróżnia się uznanie długu właściwe, inaczej nazywane oświadczeniem wprost, oraz niewłaściwe uznanie długu, nazywane także uznaniem pośrednim.

Uznanie długu właściwe (wprost) to jednostronna strona umowa, w której dłużnik potwierdza, że posiada zobowiązanie wobec swojego wierzyciela.

Nie istnieją żadne określone przepisami wymogi, które powinna spełniać umowa uznania długu. Jej dopuszczalność wynika z tzw. zasady swobody umów. Z ostrożności (oraz dla celów dowodowych bądź np. możliwości skorzystania z regulacji określonej w art. 485 § 1 ustawy z dnia 17 listopada 1964 roku kodeks postępowania cywilnego (dalej jako: „k.p.c.”)) zaleca się sporządzenie umowy w formie pisemnej.

Pisemne oświadczenie o uznaniu długu sporządzone przez dłużnika i przekazane wierzycielowi, kształtuje wyjątkowo korzystną sytuacje dla wierzyciela.

Zgodnie z brzmieniem art. 485 § 1 k.p.c. wierzyciel, który wezwał dłużnika do zapłaty i posiada pisemne uznanie długu przez dłużnika, który w ostateczności pomimo uznania długu nie dokonuje spłaty swojego zadłużenia, może wystąpić do właściwego sądu o wydanie tzw. nakazu zapłaty.

Ponadto, zgodnie z brzmieniem art. 123 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 roku kodeks cywilny, uznanie roszczenia przez osobę, przeciwko której roszczenie przysługuje powoduje tzw. przerwanie biegu terminu przedawnienia, w konsekwencji czego wierzyciel dłużej może dochodzić spłaty wierzytelności (zgodnie z obowiązującymi przepisami k.c., przerwany termin przedawnienia liczony jest od początku).

Pisemne uznanie długu powinna zawierać:

oświadczenie dłużnika o uznaniu długu;
oznaczenie źródła długu, czyli zobowiązania (np. umowa, faktura VAT; rachunek);
określenie wysokości długu;
dane wierzyciela;
dane dłużnika;

Tak zwane niewłaściwe uznanie długu to sytuacja, w której wierzyciel dowodzi istnienia roszczenia na podstawie dokumentów, wykazujących istnienie długu. W tej sytuacji nie dochodzi wprost do złożenia przez dłużnika oświadczenia o uznaniu przez niego długu, jednakże możliwe jest na podstawie innych dokumentów wykazanie, że dłużnik posiadał wiedzę dotyczącą zobowiązania.

Przykładem takiego uznania, może być np. wniosek dłużnika o umożliwienie mu spłaty zadłużenia w ratach bądź w późniejszym terminie.

W doktrynie, przyjmuje się pogląd, że przerwanie biegu przedawnienia następuje w przypadku obu form uznania długu, w konsekwencji czego uznaje się, że dla wystąpienia skutku przerwania biegu terminu przedawnienia nie jest wymagane ustalenie woli spełnienia świadczenia przez dłużnika. Wystarczające jest wykazanie, że dłużnik miał świadomość istnienia długu. Dokonując wykładni tego oświadczenia, należy odpowiednio stosować przepisy o wykładni oświadczeń woli.^[1]

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 17 listopada 1964 roku kodeks postępowania cywilnego (Dz.U. 2020.1575 t.j.);
Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 roku kodeks cywilny (Dz.U 2020.1740 t.j.).

^[1] N. Rycko [w:] Kodeks cywilny. Komentarz. Tom I. Część ogólna, cz. 2 (art. 56–125), red. J. Gudowski, Warszawa 2021, art. 123.